BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE W STOSUNKACH UE-ROSJA PRONIŃSKA K.M. Księgarnia

Bezpieczeństwo energetyczne w stosunkach UE-Rosja

Geopolityka i ekonomia surowców energetycznych

Energia jest podstawą funkcjonowania współczesnej cywilizacji. Warunkuje ona w znacznej mierze wzrost gospodarczy, rozwój technologiczny, a także byt i jakość życia społeczeństw. Z tego też względu, zadanie zapewnienia niezakłóconych jej dostaw oraz zagwarantowania dostępu do surowców energetycznych, stanowiących podstawę światowego bilansu paliwowo-energetycznego jest priorytetowo traktowane w strategiach bezpieczeństwa współczesnych państw.

Warto jednak podkreślić, że w zależności od badanego okresu historycznego, miejsce tego zadania w hierarchii priorytetów państwowych ulegało zmianom. Kontekst czasoprzestrzenny determinował bowiem percepcję bezpieczeństwa energetycznego, które stawało się coraz bardziej złożonym i wielowymiarowym problemem, tak natury polityczno-strategicznej, gospodarczej, jak i badawczej. Pod wpływem obserwowanych od początku nowego stulecia na światowych rynkach surowców energetycznych trendów popytowo-podażowych, „szoków cenowych", a także kumulacji szeregu wydarzeń, w wyniku których zakłócone zostały dostawy ropy naftowej, czy gazu ziemnego w różnych regionach świata, bezpieczeństwo energetyczne powróciło, z intensywnością niespotykaną od czasu pierwszych kryzysów naftowych lat 70. XX wieku, w centrum zainteresowania państw i międzynarodowej polityki. Jednocześnie dynamika, z jaką zmienia się rynek energetyczny pod wpływem rewolucji technologicznych, czy zmian koniunktury gospodarczej, zaskakuje ekspertów i zmusza do głębszej refleksji badawczej.

Wstęp

Rozdział I
Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw
1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo
1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki
1.2.Energia a bezpieczeństwo państw - aspekty strategiczne
2.Paradygmat bezpieczeństwa energetycznego
2.1.Wymiar ekonomiczny, geostrategiczny, ekologiczny i instytucjonalny bezpieczeństwa energetycznego - zagadnienia teoretyczne
2.2.Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa energetycznego oraz możliwości skutecznego im przeciwdziałania

Rozdział II
Uwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja w sferze energetycznej
1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć i eksploatacji złóż ropy i gazu na terytorium Rosji
2.Początki współpracy krajów Europy Zachodniej i Rosji/ZSRR w sferze surowców energetycznych
2.1.Rosja carska w XIX i XX wieku - wkraczanie zachodnioeuropejskich inwestorów w przemysł naftowy
2.2.Okres ZSRR - problemy, próby współpracy z Europą Zachodnią wspólne projekty i przedsięwzięcia
3.Uwarunkowania ekonomiczne i polityczne rozwoju stosunków UE-Rosja w sferze energetycznej po zimnej wojnie
3.1.Znaczenie czynnika ekonomicznego w rozwoju współpracy UE-Rosja. Kształtowanie się asymetrii w dwustronnych stosunkach handlowych
3.2.Kształtowanie i ewolucja polityki UE względem Rosji w latach 90
3.3.Rosja w nowej rzeczywistości międzynarodowej - w poszukiwaniu tożsamości, miejsca i roli w świecie. Polityka względem UE w latach 90
3.4.Uwarunkowania i periodyzacja stosunków energetycznych UE-Rosja w latach 2000
4.Kontekst globalny stosunków UE-Rosja w sferze energetycznej

Rozdział III
Tworzenie ram instytucjonalnych współpracy UE i Rosji w sferze bezpieczeństwa energetycznego
1.Znaczenie Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Tranzytowego w stosunkach energetycznych UE-Rosja
1.1.Traktat Karty Energetycznej jako instrument prawa międzynarodowego i fakt o znaczeniu politycznym - geneza powstania oraz charakterystyka
dokumentu
1.2.Traktat Karty Energetycznej i Protokół Tranzytowy a interesy Rosji
2.Porozumienie o Partnerstwie i Współpracy oraz Wymiar Północny polityki Unii Europejskiej -jako preludium do zinstytucjonalizowanego Dialogu Energetycznego
2.1.Regulacje Porozumienia o Partnerstwie i Współpracy w sferze energii
2.2.Energia w Wymiarze Północnym polityki UE - struktury współpracy Rosji i UE w regionie
3.Kształtowanie się i ewolucja zinstytucjonalizowanego Dialogu Energetycznego i partnerstwa energetycznego UE-Rosja
3.1.Geneza i obszary tematyczne Dialogu Energetycznego
3.2.Struktura instytucjonalna Dialogu Energetycznego
3.3.Cele i interesy stron w Dialogu Energetycznym i problemy w stworzeniu partnerstwa energetycznego

Rozdział IV
Bezpieczeństwo energetyczne UE i Rosji. Kształtowanie strategii energetycznych i współzależności w sferze energetycznej
1.Bezpieczeństwo energetyczne Rosji
1.1.Znaczenie sektora paliwowo-energetycznego dla rozwoju rosyjskiej gospodarki. Bilans energetyczny Rosji
1.2.Charakterystyka głównych wyzwań sektora naftowego
1.3.Sytuacja w sektorze gazu ziemnego
1.4.Sektor energii elektrycznej - wyzwana dla bezpieczeństwa energetycznego kraju
2.Strategia bezpieczeństwa energetycznego Rosji - europejski kierunek w rosyjskiej polityce eksportu surowców energetycznych
2.1.Kształtowanie strategii energetycznej Rosji. Konkurujące koncepcje rosyjskiej polityki energetycznej
2.2.Zapewnianie bezpieczeństwa energetycznego - wymiar wewnętrzny polityki energetycznej
2.3.Zewnętrzny wymiar polityki energetycznej Rosji i jej dyplomacja energetyczna
2.4.Znaczenie UE dla Rosji i jej miejsce w rosyjskiej polityce eksportu surowców energetycznych
3.Ewolucja polityki energetycznej UE w kontekście bezpieczeństwa energetycznego
3.1.Identyfikowanie i realizacja integracyjnych i pozaintegracyjnych celów polityki energetycznej
3.2.Bezpieczeństwo dostaw w polityce energetycznej UE. W kierunku wspólnej polityki energetycznej?
3.3.Zewnętrzny wymiar bezpieczeństwa energetycznego UE - instrumenty wspólnotowej polityki energetycznej
4.Zależność UE od importu surowców energetycznych - pozycja Rosji na unijnym rynku energetycznym
4.1.Sytuacja energetyczna UE - zależność od importu surowców energetycznych
4.2.Pozycja Rosji wśród dostawców surowców energetycznych do UE
5.Analiza współzależności UE-Rosja w sferze bezpieczeństwa energetycznego
5.1.Zależność importowa vs. zależność eksportowa
5.2.Współzależność w ujęciu paradygmatów liberalnego i geopolitycznego

Rozdział V
Bilateralne stosunki krajów UE z Rosją - realizacja strategicznych interesów w sferze bezpieczeństwa energetycznego i ich wpływ na współpracę UE-Rosja
1.Rosyjska dyplomacja energetyczna w krajach UE - taktyka "dziel i rządź"?
1.1.Cele i środki dyplomacji energetycznej Rosji w państwach UE
1.2.Warunki i zasady handlu gazem między Rosją i UE - Gazprom jako główny instrument dyplomacji energetycznej Rosji w krajach UE
1.3.Taktyka "dziel i rządź" casus Nord Stream i South Stream
1.4.Działalność rosyjskich koncernów naftowych w krajach UE
2.Klimat inwestycyjny w Rosji i działalność koncernów z krajów UE w rosyjskim sektorze naftowym i gazowym
2.1.Bariery napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich do rosyjskiego sektora naftowego i gazowego
2.2.Porozumienia o podziale produkcji (PSA) w Rosji
2.3.Zaangażowanie inwestycyjne zachodnioeuropejskich koncernów w rosyjskim sektorze paliwowo-energetycznym poza systemem PSA
3.Strategiczne interesy krajów członkowskich UE w kontekście bilateralnych powiązań z Rosją i ich wpływ na bezpieczeństwo energetyczne i politykę energetyczną UE
3.1.Interesy "starej" i "nowej" UE - wpływ "nowych" członków na politykę energetyczną UE
3.2.Bilateralizm vs. multilateralizm w kształtowaniu polityki względem Rosji. Casus strategicznego partnerstwa Rosja-Nicmcy

Rozdział VI
Geopolityka i ekonomia surowców energetycznych w XXI wieku w ujęciu globalnym i regionalnym - wpływ na bezpieczeństwo energetyczne i rozwój stosunków UE-Rosja
1.Międzynarodowa rywalizacja o środkowoazjatyckie i rosyjskie surowce energetyczne
1.1.Interesy strategiczne UE i Rosji w regionie Mor/a Kaspijskiego
1.2.Polityka USA i Chin w regionie Morza Kaspijskiego oraz ich stosunki z Rosją a stosunki energetyczne UE-Rosja
1.3.Wpływ wojny Rosja-Gruzja na rywalizację o kaspijskie surowce energetyczne
1.4.Geopolityka rurociągów - główne strategiczne projekty infrastrukturalne z Azji Centralnej i Rosji
2.Wpływ trendów i zmian strukturalnych na międzynarodowym rynku surowców energetycznych na rozwój stosunków UE-Rosja i bezpieczeństwo energetyczne
2.1.Trendy popytowo-podażowe - kształtowanie się nowego układu stosunków między producentami i konsumentami surowców energetycznych
2.2.Gaz surowcem XXI wieku - rola Rosji i idea gazowego OPEC

Zakończenie

Spis tabel

Spis wykresów

Spis schematów

Bibliografia

442 strony, B5, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.