Polskie interpretacje totalitaryzmu i autorytaryzmu
Kolejny tom (XXXIII) „Studiów nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” stanowi
próbę podsumowania osiągnięć polskich badaczy autorytaryzmu i totalitaryzmu przed i
po II wojnie światowej.
Autorzy zamieszczonych w tomie artykułów poruszają następujące zagadnienia:
nazizm i jego interpretacje, reżimy autorytarne i totalitarne, polscy myśliciele o
istocie totalitaryzmu, a także ideologia i praktyka ustrojowa II Rzeczypospolitej
Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Teksty zostały podzielone na dwie grupy tematyczne według kryterium chronologicznego,
co pozwala na prześledzenie ewolucji w postrzeganiu przez polskie elity intelektualne
najbardziej zbrodniczego modelu ustrojowego, jakim był totalitaryzm zarówno w swej
faszystowskiej i nazistowskiej wersji, jak i w wariancie komunistycznym, przede wszystkim
zaś sowieckim.
Słowo wstępne, Marek Maciejewski, Maciej Marszał
* * *
Marek Maciejewski, Najwcześniejsze polskie interpretacje nazizmu
(1922–1924)
Richard Pipes, Polska sowietologia do 1939 roku
Leonard Górnicki, Narodowosocjalistyczne prawo w poglądach Szymona
Rundsteina
Małgorzata Kiwior-Filo, „Rewolucja faszystowska” w interpretacji
Władysława Jabłonowskiego
Maciej Marszał, Włoski faszyzm w interpretacjach polskich socjalistów
(1922–1939)
Lech Dubel, „Ze stanowiska katolickiego”. Ks. Józefa Kobylińskiego
koncepcja totalizmu państwowego
Bogumił Grott, Problem ustroju totalnego dla Polski w międzywojennej
myśli politycznej i jako element propagandowy w krajowej historiografii powojennej
Piotr Szymaniec, Polskie międzywojenne interpretacje polityki
gospodarczej faszyzmu
Przemysław Tomanek, Dwa modele nacjonalizmu. Refleksje nad miejscem
religii i Kościoła w koncepcjach Romana Dmowskiego i Dmytra Doncowa
Marek Kornat, Teoria „rewolucji antyliberalnej”. W kręgu
interpretacji totalizmu w polskiej myśli politycznej (1918–1939)
Krzysztof Kawalec, Przewrót majowy jako etap w narastaniu w polskim
życiu politycznym tendencji skrajnych
Jacek Srokosz, Macieja Starzewskiego rozważania nad państwem totalnym
Paweł Fiktus, Doktryna faszyzmu w ujęciu polskiego solidaryzmu według
myśli prawnej Leopolda Caro
Jacek Piotrowski, Grupa pułkowników jako zaplecze polityczne rządów
autorytarnych w latach 1926–1939
Grzegorz Ławnikowicz, Koncepcja państwa społecznego Wacława
Makowskiego
Paweł Bała, Oświata w państwie autorytarnym. Spór o charakter szkoły
w II Rzeczypospolitej Polskiej
* * *
Zbigniew Brzeziński, Sowiecki system polityczny: transformacja albo
degeneracja
Zbigniew Rau, Liberalna dekonstrukcja systemu totalitarnego
Adam Bosiacki, Udział polskich uczonych poza granicami kraju w tworzeniu
kierunków sowietologii po drugiej wojnie światowej
Marek Bankowicz, Lewicowość i socjalizm w doktrynie narodowego
socjalizmu
Janusz Sondel, Faszyzm a prawo. Głos w dyskusji
Taras Andrusiak, Jarosław Staruch (1910–1947) o tożsamości nazizmu i
bolszewizmu
Witold Stankowski, Fikcja prawa w państwie Trzeciej Rzeszy w świetle
procesu w Dreźnie przeciwko działaczom polskiego podziemia Kujawskiego Związku
Polityczno-Literackiego/ Kujawskiego Stowarzyszenia Społeczno-Literackiego
Adam Wielomski, Interpretacje Carla Schmitta na świecie i w Polsce
Jarosław Macała, Oceny komunizmu w polskiej refleksji politycznej lat
1989–1993
Anna Kanarek, Proces norymberski w historyczno-prawnych analizach
Franciszka Ryszki. Pojęcie przestępcy i przestępstwa
Anna Stawarska-Rippel, Radziecka procedura cywilna: totalitarna czy
nowoczesna?
Piotr Fiedorczyk, Polscy prawnicy emigracyjni o sowietyzacji prawa
cywilnego
Arkady Rzegocki, Antytotalitaryzm zintegrowany Józefa Marii Bocheńskiego
Katarzyna du Vall, Edyta Stein w polskiej historiografii
Olga Ostaszewska, Kazimierz Ostaszewski, Środowisko Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego wobec totalitaryzmów 1918–1989
Jolanta Skorut, Refleksje na temat monografii Ernsta Klee Auschwitz.
Medycyna III Rzeszy i jej ofiary
***
List Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Jacka
Michałowskiego
List Dyrektora Generalnego Kierującego Gabinetem Marszałka Sejmu Moniki
Krzepkowskiej
List Wojewody Dolnośląskiego Rafała Jurkowlańca
List Dziekana Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu
Wrocławskiego prof. dr. hab. Włodzimierza Gromskiego