STRUKTURA POZNAWCZA I OBRAZ ŚWIATA LESZCZYŃSKI D. Księgarnia

Struktura poznawcza i obraz świata

Zagadnienie podmiotowych warunków poznania we współczesnej filozofii

Punktem wyjścia pracy jest hipoteza głosząca, że współczesna refleksja nad poznaniem ukształtowana jest przede wszystkim przez dwa założenia: Kantowską ideę mówiącą o zależności poznania od pewnych podmiotowych warunków oraz szeroko rozumiany naturalizm, każący poszukiwać źródeł tych warunków w faktach opisywanych przez nauki realne. Ta osobliwa synteza, którą określić można jako naturalizację transcendentalizmu, wyznacza główny paradygmat leżący u podstaw współczesnej epistemologii, odpowiedzialny zarówno za jej sukcesy, jak i powstające w jej ramach trudności, związane przede wszystkim ze sporami wokół realizmu i relatywizmu.

W niniejszej książce przedstawione są teoretyczne źródła tego paradygmatu oraz krytyczna rekonstrukcja trzech głównych perspektyw jego realizacji: biologiczno-psychologicznej, antropologicznej oraz lingwistycznej.

Od autora

Wstęp

Część I. PERSPEKTYWA TRANSCENDENTALNA

1.1. Ogólne pojęcie transcendentalizmu

1.2. Antynaturalizm

1.2.1. Abstrahowanie od pytań genetycznych

1.2.2. Abstrahowanie od wyjaśnień funkcjonalnych

1.3. Argumenty transcendentalne

1.3.1. Funkcje argumentów transcendentalnych

1.3.2. Struktura argumentów transcendentalnych

1.3.3. Argumentacja transcendentalna a kwestia usytuowania

1.3.3.1. Usytuowanie jako wypełnienie

1.3.3.2. Usytuowanie jako umieszczenie w naturalnym nastawieniu

1.3.3.3. Usytuowanie jako umieszczenie w schemacie pojęciowym

1.3.4. Skuteczność argumentów transcendentalnych

1.3.4.1. Argumenty są transcendentalne i działają

1.3.4.2. Argumenty nie są transcendentalne i nie działają

1.3.4.3. Argumenty nie są transcendentalne, ale działają

1.3.4.4. Argumenty są transcendentalne, ale nie działają

1.4. Transcendentalne badanie struktury poznawczej

1.4.1. Struktura poznawcza i poznanie przestrzenne

1.4.1.1. Uzasadnienie analityczne

1.4.1.2. Uzasadnienie analityczno-transcendentalne

1.4.1.3. Uzasadnienie transcendentalne

1.4.2. Problem wielości struktur poznawczych

1.4.2.1. Argumentacja Strawsona

1.4.2.2. Argumentacja Davidsona

1.4.2.3. Argumentacja Husserla

1.4.2.4. Transcendentalny argument przeciw transcendentalizmowi

1.5. Modyfikacje transcendentalizmu

1.5.1. Transcendentalna analiza struktur poznawczych jako epistemologia

1.5.2. Transcendentalna analiza struktur poznawczych jako metafizyka

1.5.3. Analiza struktur poznawczych czy obrazu świata?

1.5.4. Naturalizacja transcendentalizmu

Część II. PERSPEKTYWA BIOLOGICZNO-PSYCHOLOGICZNA

2.1. Problem naturalizmu

2.1.1. Cztery typy naturalizmu

2.1.2. Naturalizm i filozofia biologii

2.2. Epistemologia w perspektywie filogenetycznej i ontogenetycznej

2.2.1. Epistemologia ewolucyjna

2.2.1.1. Ewolucyjna epistemologia mechanizmów (EEM)

2.2.1.2. Ewolucyjna epistemologia teorii (EET)

2.2.2. Epistemologia genetyczna

2.3. Ewolucja i struktura poznawcza

2.3.1. Biologizacja kantyzmu

2.3.2. Aprioryczność i wrodzoność

2.3.3. Typy struktur

2.3.4. Struktura i ontogeneza

2.4. Mechanizmy powstawania i kształtowania się struktur

2.4.1. Adaptacja

2.4.2. Regulacja

2.4.3. BVSR

2.5. Interpretacje relacji struktura–otoczenie

2.5.1. Odzwierciedlanie

2.5.2. Reprezentacja

2.5.3. Dostosowanie

2.6. Epistemologia ewolucyjna i spór o realizm

2.6.1. Realizm ontologiczny

2.6.1.1. Argument metodologiczny

2.6.1.2. Argument naturalistyczny

2.6.1.3. Argument funkcjonalny

2.6.1.4. Argument transcendentalny

2.6.1.5. Argument adaptacyjny

2.6.2. Realizm epistemologiczny

2.6.2.1. Argumenty za realizmem epistemologicznym

2.6.2.2. Przekraczanie relatywizmu filogenetycznego

2.6.2.3. Hipotetyzm

2.6.3. Krytyka ewolucyjnego realizmu epistemologicznego

2.6.4. Ewolucyjny realizm wewnętrzny

Część III. PERSPEKTYWA ANTROPOLOGICZNA

3.1. Kultura jako przedmiot badań

3.1.1. Kultura a natura

3.1.2. Struktura a kultura

3.2. Cztery perspektywy

3.2.1. Podejście quasi-transcendentalne

3.2.2. Podejście hermeneutyczno-interpretacyjne

3.2.3. Podejście kognitywne

3.2.4. Podejście socjologiczne

3.3. Metody i spory

3.3.1. Cztery metody

3.3.1.1. Analizy genetyczne

3.3.1.2. Analizy funkcjonalne

3.3.1.3. Analizy fenomenologiczne

3.3.1.4. Analizy strukturalne

3.3.2. Synchronia–diachronia

3.3.2.1. Analizy synchroniczne

3.3.2.2. Analizy diachroniczne

3.3.3. Unifikacja–pluralizm

3.3.4. Podejście antropologiczne a program kantyzmu

3.4. Kulturowe a priori

3.4.1. Ogólna charakterystyka struktury

3.4.2. Kulturowy obraz świata

3.4.3. Indywiduacja, organizacja, idealizacja

3.4.3.1. Indywiduacja

3.4.3.2. Organizacja

3.4.3.3. Idealizacja

3.4.4. Pluralizm obrazów świata

3.4.4.1. Pluralizm wertykalny

3.4.4.2. Pluralizm horyzontalny

3.5. Pluralizm, relatywizm i kontrowersje

3.5.1. Od wielości i względności do relatywizmu

3.5.1.1. Wielość i różnorodność — pluralizm

3.5.1.2. Wielopostaciowość — konstruktywizm

3.5.1.3. Przygodność — konwencjonalizm

3.5.1.4. Względność — kontekstualizm

3.5.2. Sceptycyzm i relatywizm

3.5.3. Trzy poziomy krytyki

3.5.3.1. Krytyka przesłanek

3.5.3.2. Krytyka wnioskowania

3.5.3.3. Krytyka tezy relatywizmu

3.5.4. Relatywizm z ludzką twarzą

Część IV. PERSPEKTYWA LINGWISTYCZNA

4.1. Język i poznanie

4.1.1. Mit „zwrotu lingwistycznego”

4.1.2. Język, obraz, struktura

4.1.3. Język, kultura, natura

4.2. Metody, aspekty i spory

4.2.1. Trzy podejścia

4.2.1.1. Behawioryzm

4.2.1.2. Formalizm

4.2.1.3. Kognitywizm

4.2.2. Podstawowe aspekty

4.2.2.1. Aspekt transcendentalny

4.2.2.2. Aspekt genetyczny

4.2.2.3. Aspekt funkcjonalny

4.2.2.4. Aspekt semiotyczny

4.2.3. Pozostałe zagadnienia sporne

4.2.3.1. Uniwersalizm

4.2.3.2. Aprioryzm

4.2.3.3. Język idealny a język potoczny

4.3. Struktura języka a struktura rzeczywistości

4.3.1. Trzy wymiary struktury językowej

4.3.1.1. Uprzywilejowanie syntaktyki

4.3.1.2. Uprzywilejowanie pragmatyki

4.3.1.3. Uprzywilejowanie semantyki

4.3.2. Język i świat: problem odniesienia

4.3.2.1. Deskrypcjonizm

4.3.2.2. Kauzalizm

4.3.2.3. Holizm

4.3.3. Język i myśl: problem znaczenia

4.3.3.1. Kontekst reprezentacji

4.3.3.2. Kontekst warunków

4.3.3.3. Kontekst użycia

4.3.3.4. Kontekst wiedzy

4.3.3.5. Kontekst intencjonalności

4.4. Wpływ języka na obraz świata

4.4.1. Determinizm językowy

4.4.1.1. Gramatyka i ontologia

4.4.1.2. Dyrektywy, domeny, przestrzenie

4.4.1.3. Warunki i granice

4.4.2. Językowe źródła obrazu świata

4.4.2.1. Indywiduacja

4.4.2.2. Organizacja

4.4.2.3. Idealizacja

4.4.3. Relatywizm językowy

4.4.3.1. Względność a relatywizm

4.4.3.2. Źródła relatywizmu językowego

4.4.3.3. Krytyka relatywizmu językowego

4.5. Myślenie a język

4.5.1. Zagadnienia metodologiczne

4.5.2. Prymat języka

4.5.2.1. Wersja radykalna

4.5.2.2. Wersja umiarkowana

4.5.3. Prymat myślenia

4.5.3.1. Wersja umiarkowana

4.5.3.2. Wersja radykalna

Zakończenie

Bibliografia

Summary

Indeks nazwisk

Indeks pojęć

791 stron, B5, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.