Finanse publiczne i prawo finansowe
Zagadnienia egzaminacyjne i seminaryjne
Prezentowany podręcznik
został opracowany w konwencji pytań i odpowiedzi dotyczących finansów publicznych i
prawa finansowego.
W książce Czytelnik znajdzie
odpowiedzi m.in. na następujące pytania:
kto i jak kontroluje wydatki publiczne,
na czym polega audyt wewnętrzny jednostek sektora finansów publicznych,
czy podział podatków na bezpośrednie i pośrednie ma znaczenie praktyczne,
jakie są powiązania miedzy rynkiem finansowym a finansami publicznymi.
Publikacja uwzględnia także problematykę finansowa wynikającą z prawa Unii
Europejskiej.
Ze względu na swoja formule podręcznik będzie szczególnie przydatny studentom prawa,
administracji, ekonomii, politologii i zarządzania przygotowującym się do egzaminu.
Zainteresuje również doktorantów oraz praktyków - pracowników urzędów jednostek
samorządu terytorialnego i regionalnych izb obrachunkowych, a także rzeczników
dyscypliny finansów publicznych, członków samorządowych kolegiów odwoławczych i
polityków.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział I
Istota finansów publicznych
1.Czym są finanse publiczne i jakie są ich związki z ustrojem politycznym i
społeczno-gospodarczym państwa?
2.Jakie funkcje pełnią finanse publiczne?
3.W jakim celu i w jaki sposób warto poznać i zrozumieć istotę finansów publicznych
oraz ich służebną rolę?
4.Co wynika z historii finansów publicznych?
5.Dlaczego dawniej władza publiczna interesowała się głównie dochodami, a
współcześnie jej troską są przede wszystkim wydatki publiczne?
6.Jak rozwijała się myśl teoretyczna (nauka) w dziedzinie finansów publicznych?
7.Jakie są cechy współczesnych finansów publicznych?
8.Co oznacza pojęcie systemu zarządzania finansami publicznymi?
9.Do kogo powinno należeć prowadzenie polityki finansowej państwa?
10.Na czym polega dobrodziejstwo sprawnej i efektywnej organizacji finansów publicznych?
11.Dlaczego finanse publiczne wymagają planowania i jakie ono powinno być?
12.Czemu i jak ma służyć system rachunkowości, sprawozdawczości i kontroli finansów
publicznych?
Literatura
Rozdział II
Specyfika prawa finansowego
1.Czy istnieje prawo finansowe jako odrębny dział prawa?
2.Jakie są specyficzne właściwości prawa finansowego?
3.Czy prawo finansowe ma charakter autonomiczny?
4.Jaką budowę mają normy prawa finansowego?
5.Do kogo są adresowane normy prawa finansowego i czym różnią się ich adresaci?
6.Jakie są rodzaje uprawnień i obowiązków (kompetencji) prawnofinansowych?
7.Jakimi sankcjami posługuje się prawo finansowe?
8.Czy prawo finansowe wymaga odrębnej procedury realizacji uprawnień i obowiązków?
9.Na czym polega specyfika źródeł prawa finansowego?
10.Czy jest celowa i możliwa kodyfikacja przepisów prawa finansowego?
11.Jakie miejsce w systemie prawa finansowego zajmuje prawo Unii Europejskiej?
12.Jakie są problemy legislacji finansowej?
13.Do kogo należy wykładnia prawa finansowego?
14.Jakie są formy prawne aktów stosowania prawa finansowego?
15.Czym jest odpowiedzialność prawnofinansowa i jakie są jej rodzaje?
16.Co i jak badać w zakresie prawa finansowego?
17.Jak nauczać i studiować prawo finansowe?
Literatura
Rozdział III
Waluta i dewizy oraz rynek finansowy jako przedmiot prawa finansowego
1.Czym jest waluta i jakie są jej funkcje oraz rodzaje?
2.Od kiedy i dlaczego waluta stała się przedmiotem władztwa państwowego oraz na czym
ono polega?
3.Jaka była geneza i ewolucja centralnego banku państwa?
4.Jakie są funkcje centralnego banku państwa oraz formy prawne ich realizacji?
5.Kto ustala i prowadzi politykę pieniężną państwa?
6.Co to znaczy, że euro jest walutą Unii Europejskiej?
7.Co oznacza unia gospodarcza i walutowa i kto do niej należy?
8.Na czym polega Europejski System Banków Centralnych?
9.Jaką pozycję zajmuje Europejski Bank Centralny?
10.Jaki jest status centralnego banku państwa członkowskiego UE pozostającego w strefie
euro lub poza nią?
11.Jak dostać się do strefy euro?
12.Czy i jak przynależność państwa członkowskiego do strefy euro wpływa na jego
położenie w UE?
13.Czy można wystąpić lub być usuniętym ze strefy euro?
14.Jakie są konsekwencje pozostawania państwa członkowskiego Unii Europejskiej poza
strefą euro?
15.Dlaczego wprowadzono pojęcie dewiz i wartości dewizowych oraz poddano je szczególnej
ochronie prawnej?
16.Jakie są modele ochrony prawnodewizowej oraz w jakich warunkach znajdują one
zastosowanie?
17.Czy prawo dewizowe ma rację bytu w państwach członkowskich strefy euro i dlaczego?
18.Jaki jest charakter prawny zezwoleń dewizowych?
19.Dlaczego i w jakim stopniu rynek finansowy jest przedmiotem władczej ingerencji
państwa oraz Unii Europejskiej i międzynarodowych organizacji finansowych?
20.Na czym polega interwencjonizm w organizacji i funkcjonowaniu rynku finansowego?
21.Jakie podmioty podlegają prawnej organizacji rynku finansowego?
22.Jakie są instrumenty prawne oddziaływania na tworzenie i działalność podmiotów
rynku finansowego?
23.Na czym polega i do kogo należy nadzór nad funkcjonowaniem rynku finansowego Unii
Europejskiej?
24.Kto ponosi odpowiedzialność i jaką za bezpieczeństwo rynku finansowego i jego
uczestników?
25.Jakie są powiązania między rynkiem finansowym a finansami publicznymi?
Literatura
Rozdział IV
Wydatki publiczne jako przedmiot prawa finansowego
1.Na czym polega ekonomiczna i prawna istota wydatków publicznych?
2.Kto i jak decyduje o tytułach i rozmiarach oraz o strukturze wydatków publicznych?
3.Czy zjawisko stałego wzrostu wydatków publicznych jest nieodwracalne?
4.Jak nauka prawa finansowego klasyfikuje wydatki publiczne?
5.Jak klasyfikuje się wydatki publiczne pod względem normatywnym?
6.Jakie są formy prawne wydatków publicznych i czym uzasadniona jest ich wielość?
7.Czy konieczne jest odróżnianie dotacji i subwencji budżetowych?
8.Jak pod względem prawnym ustala się wysokość środków z tytułu wypłat będących
wydatkami publicznymi?
9.Czy beneficjenci świadczeń zaliczanych do wydatków publicznych mogą dochodzić na
drodze prawnej ich wypłaty oraz w jakim rodzaju postępowania?
10.Dlaczego trzeba planować wydatki publiczne?
11.Jak próbowano doskonalić planowanie wydatków publicznych?
12.Jakie są wady planowania wydatków publicznych w Polsce?
13.W czym tkwi siła planowania zadaniowego i dlaczego jego wdrożenie natrafia w Polsce
na opory?
14.Jakie są zasady finansowania wydatków publicznych?
15.Jakie są źródła i metody finansowania wydatków publicznych?
16.Jakie problemy wiążą się z finansowaniem wydatków publicznych w Polsce ze
środków unijnych oraz z innych bezzwrotnych źródeł zagranicznych?
17.Kto i jak kontroluje wydatki publiczne?
18.Kto ponosi i jaką odpowiedzialność za stan wydatków publicznych?
19.Na czym polega racjonalizacja wydatków publicznych i jak ją osiągać?
20.Kiedy wydatki publiczne wymagają reform i jak należy je przeprowadzać?
Literatura
Rozdział V
Daniny publiczne jako przedmiot prawa finansowego
1.Co dla współczesności wynika z ewolucji danin publicznych?
2.Na czym polega i do kogo należy władztwo daninowe?
3.Czym są zasady daninowe (podatkowe) i czemu służą?
4.Jakimi przesłankami należy kierować się wprowadzając lub utrzymując daniny i inne
ciężary publiczne?
5.Czy i z jakich powodów należy posługiwać się wieloma różnymi formami danin
publicznych?
6.Jakie są podstawowe właściwości podatków przychodowych?
7.Jakie są podstawowe właściwości podatków konsumpcyjnych?
8.Jakie są podstawowe właściwości podatków dochodowych?
9.Jakie są podstawowe właściwości podatków przychodowo-dochodowych?
10.Jakie są podstawowe właściwości podatków majątkowych?
11.Czy podział podatków na bezpośrednie i pośrednie ma znaczenie praktyczne?
12.Czy podział podatków na osobowe i rzeczowe ma znaczenie praktyczne?
13.Jaką rolę odgrywają opłaty publiczne w systemie danin publicznych?
14.Co oznacza racjonalny system daninowy?
15.Jakie są źródła prawa daninowego?
16.Dlaczego nakładanie danin publicznych wymaga ustawy i jakim cechom powinna odpowiadać
ustawa daninowa?
17.Jakie elementy obejmuje konstrukcja prawna daniny publicznej?
18.Czy władze lokalne mogą wprowadzać lub decydować o konstrukcji danin publicznych?
19.Jaki wpływ ma Unia Europejska na daniny publiczne państwa członkowskiego?
20.Czym jest międzynarodowe prawo podatkowe?
21.Jakie są problemy legislacji daninowej?
22.Co oznacza obowiązek daninowy (podatkowy)?
23.Jakie stosuje się sposoby i techniki wymiaru danin publicznych?
24.Czym jest zobowiązanie daninowe (podatkowe) oraz w jaki sposób powstaje?
25.Jakie są zadania i kompetencje administracji daninowej?
26.Czemu służy i jak powinno przebiegać postępowanie daninowe (podatkowe)?
27.Jakie są sposoby wykonania zobowiązania daninowego (podatkowego)?
28.Kto ponosi odpowiedzialność za zobowiązania daninowe oraz jakiego rodzaju i w jakim
zakresie?
29.Jaką ochronę prawną zapewnia się podatnikowi, płatnikowi i inkasentowi oraz innym
podmiotom odpowiedzialności daninowej (podatkowej)?
30.Dlaczego i w jaki sposób podatnicy uchylają się od płacenia danin publicznych
(podatków)?
31.Jak postępuje się z nieuczciwymi podatnikami?
Literatura
Rozdział VI
Sektor finansów publicznych jako przedmiot prawa finansowego
1.Czym jest sektor finansów publicznych i czemu ma służyć jego wyodrębnienie?
2.W jakim zakresie oraz w jaki sposób Unia Europejska wpływa na finanse publiczne
państwa członkowskiego?
3.Jak prawo polskie odnosi się do równowagi oraz deficytu i nadwyżki sektora finansów
publicznych?
4.Jak prawo polskie odnosi się do długu publicznego?
5.Czy państwa członkowskie UE zachowują suwerenność finansową?
6.Jakie są podstawy prawne organizacji sektora finansów publicznych?
7.Czy konstrukcja sektora finansów publicznych opiera się na jego autonomicznych
zasadach i instytucjach?
8.Jakie są kryteria zaliczania jednostek do sektora finansów publicznych?
9.Jakie są formy prawne jednostek sektora finansów publicznych i czym różnią się
między sobą?
10.Czy muszą istnieć państwowe fundusze celowe i dlaczego?
11.Dlaczego fundacji nie wymienia się w katalogu jednostek sektora finansów publicznych?
12.Jakie miejsce w sektorze finansów publicznych zajmuje Skarb Państwa?
13.Na jakich zasadach oparto funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych?
14.Na czym polega zasada planowania w sektorze finansów publicznych?
15.Jak w sektorze finansów publicznych realizowane są zasady rachunkowości i
sprawozdawczości finansowej?
16.Na czym polega audyt wewnętrzny jednostek sektora finansów publicznych?
17.Na czym polega kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych?
18.Co to jest dyscyplina finansów publicznych i jak jest ona egzekwowana w sektorze
finansów publicznych?
19.Czy sektor finansów publicznych powinien mieć własny plan finansowy, a jeśli tak,
to w jakim celu oraz o jakim zakresie?
20.Czy historyczna, ekonomiczna i ustrojowa misja budżetu państwa dobiegła
współcześnie końca?
21.Czy ustawę budżetową można zastąpić ustawą finansową?
22.Czy potrzebny jest budżet środków europejskich?
23.Czy stosunek państwa do gospodarki finansowej samorządu terytorialnego jest
prawidłowy, a jeśli nie, to co należy w nim zmienić?
24.Czy budżet samorządu terytorialnego musi stanowić odzwierciedlenie konstrukcyjne
budżetu państwa?
25.Z jakich powodów finanse publiczne wymagają naprawy?
26.Co powinno być przedmiotem reformy w finansach publicznych państwa członkowskiego
Unii Europejskiej?
27.Jak należy organizować i przeprowadzać reformy finansów publicznych?
Literatura
336 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
