Temat światowego kryzysu finansowego i tzw. toksycznych aktywów doczekał się dotąd
bogatej literatury. Polsce udało się uniknąć strat spowodowanych utratą wartości
papierów hipotecznych ze względu na niższy stopień rozwoju tego segmentu rynku i
ograniczenia możliwości inwestowania w aktywa zagraniczne. Nie oznacza to jednak, że w
dobie gospodarki globalnej można się uchronić przed skutkami kłopotów najważniejszych
światowych gospodarek. Naszymi toksycznymi aktywami są opcje walutowe. Monografia Pawła
Karkowskiego „Toksyczne opcje – Od zaufania do bankructwa” jest pierwszą polską
pozycją poświęconą temu tematowi. Napisana jest w sposób jasny i przyjazny dla
Czytelnika, który znajdzie w niej wszystko, co o opcjach chciał wiedzieć, ale bał się
zapytać. Szczególnie cenne są (jeżące włos na głowie) studia kilku przypadków. Książka
ta jest jedną z najpotrzebniejszych publikacji na polskim rynku ostatnich miesięcy – w
temacie toksycznych opcji odbijają się jak w lustrze wszystkie niedoskonałości
polskiego rynku finansowego. Mam przyjemność zarekomendowania tej książki zarówno
Czytelnikowi niewiele wiedzącemu o finansach, jak profesjonaliście. Nie przystępujcie
jednak do lektury wieczorem
– zbyt trudno się od niej oderwać.
Przedmowa
Wprowadzenie
1. Definicja zjawiska toksycznych instrumentów pochodnych
1.1. Czy toksyczne pochodne naprawdę są niebezpieczne?
1.2. Dlaczego toksyczne instrumenty pojawiły się w Polsce i dotyczą eksporterów?
Gra "pod grube ogony" - czyli rzadko spotykane czarne łabędzie
Czynniki wspierające wprowadzenie toksycznych pochodnych
2. Skala zjawiska
3. Opis polskiego rynku zabezpieczeń przed ryzykiem walutowym
4. Charakterystyka walutowych instrumentów pochodnych
4.1. Forward
4.2. Opcje walutowe
Zasada parytetu opcji kupna i sprzedaży
Wycena opcji walutowych
Opcja call
Opcja put
Strategie opcyjne
Dodatkowe kryteria, które modyfikują opcje
Zabezpieczenie portfela opcji przez banki
4.3. Swapy
4.4. Popyt na instrumenty pochodne w Polsce
Dane statystyczne dotyczące oferowania produktów pochodnych w Polsce
5. Opis Toksycznych Instrumentów Pochodnych
5.1. Toksyczne instrumenty w Polsce
5.2. Cechy charakterystyczne toksycznych instrumentów
Geneza zawarcia transakcji
Brak przedstawienia funkcji wypłaty
Opis opcyjnych instrumentów toksycznych w wersji standardowej
Jak wdrożono toksyczne pochodne do oferty banków?
Modyfikacje toksycznych opcji
Mechanizm równoważenia premii w tzw. strukturach zerokosztowych
Swapy obniżające obciążenia odsetkowe
Prognozowanie kursów walutowych
5.3. Ofiary czy spekulanci?
5.4. Statystyki związane z problemem TIP
Przedsiębiorstwa
Banki uczestniczące w oferowaniu toksycznych pochodnych
Podsumowanie skali zjawiska toksycznych pochodnych
6. Opisy przypadków
6.1. Przypadek 1: Elastyczny forward, nieelastyczny bank
6.2. Przypadek 2: Struktura, która nie chce się wyłączyć
6.3. Przypadek 3: Opcja, która okazała się być forwardem
6.4. Przypadek 4: Nieważne co eksporter komunikował bankowi - zamiast kupna put
bank doprowadził do wystawienia przez klienta opcji call
6.5. Przypadek 5: Struktury asymetryczne, dodatkowo z niedopasowaniem dat
wygaśnięcia oraz barierami down&out
6.6. Przypadek 6: Ostrożne oferowanie toksycznej struktury nie przynosiło rezultatu
6.7. Przypadek 7: Przykład "skutecznego", bo niepełnego przedstawiania
toksycznej
struktury
6.8. Przykład 8: Jak traktowano klientów? - wnioski z lektury prezentacji
6.9. Przypadek 9: CIRS jenowy
7. Ryzyko dla banków związane ze sprzedażą toksycznych pochodnych
Banki jako instytucje zaufania publicznego
Analiza celu oferowania toksycznych pochodnych przez banki
Ryzyko identyfikowane przez KNF
Klasyfikacja ryzyka wynikającego z oferowania toksycznych pochodnych
7.1. Oferowanie toksycznych pochodnych a normy ostrożnościowe
obowiązujące bank
Zabezpieczenie ryzyka banku
7.2. Implikacje toksycznych pochodnych dla polskiej bankowości
Odpowiedzialność członków rad nadzorczych banków
Gdzie był nadzór bankowy?
Czy mieliśmy do czynienia ze zmową banków?
Śledztwa karne przeciwko pracownikom banków
8. Rozwiązanie problemu toksycznych pochodnych
8.1. Poziom mikro
8.2. Negocjacje z bankami
Restrukturyzacja ujemnej wartości opcji przez kredytowanie
Rolowanie opcji
8.3. Dochodzenie racji przed sądami
Uchybienia formalne zawartych transakcji
Błąd i podstęp
Dochowanie należytej staranności
Nadzwyczajna zmiana stosunków
Wyzysk
MIFID - działa czy nie działa?
Zasady współżycia społecznego
Zawezwanie do próby ugodowej
Sądy polubowne
Propozycje polubownych mediacji
8.4. Rozwiązanie problemu na poziomie makro
Wzmacnianie kursu złotego
Specustawa
Propozycje wsparcia przedsiębiorstw wysuwane ze strony banków
Fundusz toksycznych aktywów
Amerykański przepis na toksyczne aktywa
9. Erozja relacji bank - przedsiębiorstwo
Organizacja służb produktowych i sprzedażowych banku zaangażowanych
w sprzedaż TIP
Budowanie pozytywnych relacji w zakresie pochodnych
Chęć zysku silniejsza od relacji
10. Toksyczne pochodne na tle problemu drenażu kapitału
10.1. Toksyczne instrumenty na międzynarodowych rynkach finansowych przyczyną
kryzysu finansowego
Kryzys finansowy subprime: źródła i skutki
Kryzys w krajach wschodzących
Bankructwa banków w Rosji
Zarządzanie ryzykiem w sektorze finansowym
Asymetria informacyjna
Problem moral hazard
11. Analiza niezbędnych zasobów do zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie
11.1. Zasoby ludzkie
Rada Zarządzania Ryzykiem
Zespól Zarządzania Ryzykiem
11.2. Procedury i wsparcie informacyjno-techniczne
11.3. Problem niezbędnych minimów zasobów
11.4. Powierzenie zarządzania ryzykiem na zewnątrz
Podsumowanie
Bibliografia
264 strony, oprawa miękka
