Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia w
zawodach do nauczania zawodu technik pojazdów samochodowych (symbol cyfrowy
311[52]) na poziomie technikum i szkoły policealnej na podstawie opinii rzeczoznawców:
mgr. Teresy Zawisza-Chlebowskiej, mgr. inż. Bogdana Chrupka, mgr. inż. Roberta Wanica.
Rok dopuszczenia do użytku szkolnego MEN - 2010.
Zawarte w podręczniku wiadomości teoretyczne dotyczą ogólnych zagadnień
organizacyjnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów i zasad bhp, a
praktyczne zagrożeń wystepujących w środowisku pracy, prawidłowej organizacji
stanowiska pracy, zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania poszczególnych prac w
warsztacie samochodowym oraz zasad udzielania pierwszej pomocy w różnych sytuacjach. Po
każdym rozdziale zamieszczono pytania kontrolne i ćwiczenia do samodzielnego wykonania,
mające pomóc w ugruntowaniu nabytej wiedzy.
Odbiorcy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik pojazdów samochodowych oraz
uczniowie szkół o pokrewnym profilu kształcenia.
Spis treści:
1. Zagadnienia prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 7
1.1. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 7
1.2. Obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 9
1.3. Nadzór nad warunkami pracy 10
1.4. Organizacja służby bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy 16
1.5. Ochrona zdrowia pracowników 17
1.6. Szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 21
1.7. Znaki bezpieczeństwa 23
1.8. Pytania kontrolne i ćwiczenia 29
2. Zagrożenia występujące w środowisku pracy 32
2.1. Ogólne zagrożenia związane z obsługą i naprawą samochodów 32
2.2. Zasady postępowania w razie pożaru 36
2.3. Ochrona przeciwpożarowa 39
2.4. Porażenie prądem elektrycznym 44
2.5. Hałas, wibracje, zapylenie 53
2.6. Pytania kontrolne i ćwiczenia 58
3. Zasady bezpiecznej pracy w warsztacie samochodowym 61
3.1. Organizacja stanowiska pracy 61
3.2. Bezpieczeństwo i higiena pracy w akumulatorni 67
3.3. Bezpieczeństwo i higiena pracy w myjni samochodowej 68
3.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy w magazynach części zamiennych oraz materiałów
eksploatacyjnych 72
3.5. Zasady bezpiecznego posługiwania się narzędziami ręcznymi, elektrycznymi i
pneumatycznymi 75
3.6. Urządzenia podlegające kontroli Urzędu Dozoru Technicznego 81
3.7. Bezpieczeństwo i higiena pracy w warsztacie mechaniki samochodowej 83
3.8. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac blacharskich i spawalniczych 90
3.9. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac lakierniczych 94
3.10. Bezpieczeństwo i higiena pracy w serwisie ogumienia 97
3.11. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas obsługi i naprawy klimatyzacji 100
3.12. Ośrodki ochrony indywidualnej pracownika warsztatu samochodowego 102
3.13. Pytania kontrolne i ćwiczenia 108
4. Wypadki przy pracy. Pierwsza pomoc 110
4.1. Rodzaje wypadków przy pracy i ich przyczyny 110
4.2. Zasady postępowania powypadkowego 111
4.3. Organizacja pierwszej pomocy 115
4.4. Zasady udzielania pierwszej pomocy 117
4.5. Pierwsza pomoc w przypadku porażenia prądem elektrycznym 124
4.6. Pierwsza pomoc w przypadku zranień 125
4.7. Pierwsza pomoc w przypadku zatruć tlenkiem węgla oraz substancjami stosowanymi w
eksploatacji pojazdów samochodowych 133
4.8. Pytania kontrolne i ćwiczenia 135
Literatura 138
140 stron, B5, oprawa miękka