Książka tropi powojenne przemiany wybranych polskich norm, gustów i
wyobrażeń, utrwalanych przez popularny tygodnik "Przekrój".
Pismo Mariana Eilego z jednej strony dokumentowało obyczaje, z drugiej zaś
proponowało własny ich model: styl życia i myślenia, mody i snobizmy. Autorka
zastanawia się, czym była taka propozycja w socjalistycznej Polsce i jak należałoby
ją odczytywać wobec liberalizmu, formacji mieszczańskiej, obowiązującej doktryny,
wreszcie wobec umasowienia kultury, a szczególnie homogenizacji awangardy.
*
Tak zwana cywilizacja "Przekroju" była dość niezwykłym zjawiskiem na tle
kultury socjalistycznej Polski: dawała jej jakieś minimum oddechu i otwarcia na świat,
a przede wszystkim dostarczała zbawiennego dystansu wobec tego wszystkiego, co
komunistyczna propaganda traktowała z nudą i śmiertelną powagą. Co więcej,
"Przekrój" oferował swym czytelnikom coś w rodzaju ekskluzywności, tworzył
swoisty "salon" dla wtajemniczonych, którzy uczyli się obowiązujących w nim
kodów [...].
z recenzji Jerzego Jarzębskiego
Autorka pisze o wielu różnych smakach i smaczkach słynnego tygodnika (np. moda,
alkohol, kuchnia, rozmaitości) w sposób nieomal "przekrojowy" - to znaczy z
pomysłem na ujęcie, z wyczuciem szczegółu oraz umiejętną kontekstualizacją tego
szczegółu. Trzeba podkreślić, że umie czytać źródła - detalicznie, starannie i
analitycznie oraz je interpretować: krzyżowo i wieloaspektowo. Twór taki jak
"Przekrój" tego wymaga, ponieważ przemawia tyleż tekstem werbalnym, co
kształtem wizualnym.
z recenzji Andrzeja Mencwela
Ciekawe i ważne dla polskiej kultury czasopismo trafiło na dobrego i rzetelnego badacza.
Co się bynajmniej za często nie zdarza.
z recenzji Andrzeja Paczkowskiego
Justyna Jaworska - adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej na Wydziale
Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, interesuje się dziejami prasy ilustrowanej,
obyczaju, kultury popularnej i konsumeryzmu. Prowadzi zajęcia z historii kultury ujętej
z perspektywy obrazu. Publikowała przede wszystkim w "Lampie" i w
"Dialogu", gdzie obecnie redaguje dział dramaturgii polskiej. Jest
współautorką leksykonu "Obyczaje w Polsce. Wiek XX w krótkich hasłach"
(2008).
Spis treści:
1. Wprowadzenie
2. Liberał w kapciach
3. Cywilizacja
4. Rozmaitości
5. Moda
6. Alkohol
7. Kuchnia
8. Dwie kampanie
9. Grafika i popularyzacja sztuki
10. Zakończenie
Aneks
Bibliografia
Podziękowania
304 strony, oprawa miękka