|
TRAKTAT O NATURZE LUDZKIEJ
HUME D. wydawnictwo: ALETHEIA , rok wydania 2005, wydanie I cena netto: 100.00 Twoja cena 95,00 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Traktat o naturze ludzkiej
W napisanej pod koniec życia autobiografii Hume wyraża przekonanie, że "nigdy
żadne przedsięwzięcie piśmiennicze nie było bardziej niefortunne niż mój Traktat o
naturze ludzkiej. Opuścił on drukarnię jako martwy płód; nie zdołał nawet wywołać
gniewnych pomruków wśród fanatyków" .
Jednakże wiele przemawia za tym, że Hume przez całe życie głęboko przeżywał
krytykę, jaką wywołał jego Traktat. W pierwszej recenzji wytknięto mu
pretensjonalność, kiepski styl pisarski oraz niejasność argumentacji. Drugi recenzent
zwrócił uwagę na skrajny sceptycyzm, wysunął zarzut "wzajemnej sprzeczności
wielu pojedynczych twierdzeń", potępił "szkodliwe [religijne] wnioski",
które można by wyprowadzić z jego zasad, a także dogmatyzm, z jakim "ośmiela
się on zastępować opinie największych filozofów swoimi spekulacjami". Recenzenci
odnotowali młody wiek autora (Hume miał dwadzieścia siedem lat) i wyrazili przekonanie,
że "można spodziewać się dużo lepszej pracy, gdy z wiekiem dojrzeje jego smak, a
czas pozwoli mu przemyśleć od nowa" zagadnienia, którymi zajął się w Traktacie.
Jednakże potomność nie podzieliła oceny wartości Traktatu, którą temu dziełu
wystawił sam Hume. Podczas minionych dwu stuleci zarówno jego wielbiciele, jak i
krytycy, uważali Traktat za najgłębszą pracę filozoficzną Hume'a, zasługującą na
studiowanie dla niej samej i bezcenną ze względu na światło, jakie rzuca na zasady
leżące u podstaw całej jego późniejszej filozofii. Mimo że poglądy Hume'a są
wysoce kontrowersyjne, stanowią nadal podstawę współczesnej dyskusji filozoficznej.
Nadto, w Badaniach Hume nigdzie nie wspomina o swoim ogólnym projekcie, zapowiedzianym na
początku Traktatu, a dotyczącym stworzenia nowego fundamentu dla rozmaitych nauk przez
zbudowanie nowej nauki o naturze ludzkiej. Ogranicza też rozważania nad centralną
zasadą, na której miała się opierać ta nowa nauka, mianowicie zasadą kojarzenia idej
i związaną z nią zasadą kojarzenia impresji. Wreszcie, w swoich Badaniach Hume nigdzie
nie podejmuje głównego problemu, któremu stawił czoło w Traktacie: w jaki sposób
mamy odróżniać naturalne zasady umysłu ludzkiego, które zasługują na akceptację
(tj. normatywne zasady wiedzy i moralności), od tych, które powinno się odrzucić jako
"niefilozoficzne".
Z Wprowadzenia
Traktat o naturze ludzkiej jest z pewnością najważniejszym dziełem Hume'a, a
zapewne również całego brytyjskiego Oświecenia. Dzieło to było jednym ze stosunkowo
nielicznych traktatów w pełnym tego słowa znaczeniu, jakie epoka ta wydała -
kompletnym wykładem filozoficznych zapatrywań autora. Początkowo nienajlepiej
przyjęty, stał się z czasem jednym z głównych punktów orientacyjnych filozofii
europejskiej, do którego odnosiło się bardzo wielu myślicieli dawnych i nowych - nie
tylko zresztą filozofów - kanonem klasyki filozoficznej.
Jerzy Szacki
788 stron, Format: 16.0x21.0cm, oprawa twarda
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|