Nowe formy kapitału społecznego wsi.

Studium przypadku lokalnych grup działania z województwa łódzkiego

"Praca poświęcona jest nowemu zjawisku społecznemu: lokalnym grupom działania. To nowe struktury społeczne, powstające na wsi dla wdrażania oddolną metodą nowego modelu rozwoju wiejskiego. W Polsce pojawiły się po 2004 roku, tj. akcesji do Unii Europejskiej wraz z Pilotażowym Programem LEADER+ (...)

Do tej pory lokalne grupy działania istniejące w Polsce nie doczekały się całościowego opisu. Istniejące w literaturze opracowania dotyczą albo ich funkcjonowania w innych krajach Unii Europejskiej, albo są opracowaniami sprawozdawczo-technicznymi lub propagandowymi. Naukowe analizy, przeważnie poświęcone studiom przypadków, zaczynają się pojawiać dopiero teraz. Praca Katarzyny Zajdy wypełnia więc lukę w wiedzy, dotyczącej najnowszych zjawisk zachodzących na wsi a wpisujących się w nowy model rozwoju wiejskiego (...) W istocie jest to więc studium przypadku powstawania lokalnych grup działania, studium powstawania (budowy) nowych form społecznych, pomnażających kapitał społeczny na wsi. Dodać należy, że wnioski płynące z badań zjawiska in statu nascendi mogą mieć duże znaczenie dla praktyki społecznej".

(z recenzji prof. zw. dr hab. Marii Halamskiej)

Wprowadzenie 5

Rozdział I: Kapitał społeczny – ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza
1.1. Cechy wspólne i różnice ujęć kapitału społecznego 8
1.2. Operacjonalizacja kapitału społecznego 23
1.2.1. Dysponenci oraz poziomy analizy kapitału społecznego 23
1.2.2. Zmienne, wskaźniki kapitału społecznego stosowane w badaniach 26
1.3. Kapitał społeczny mieszkańców Polski w świetle badań 29
1.3.1. Zaufanie cechujące Polaków 29
1.3.2. Normy i wartości podzielane przez Polaków jako dysponentów kapitału społecznego 33
1.3.3. Sieć współpracy mieszkańców Polski 39
1.3.4. Zmienne wpływające na poziom kapitału społecznego Polaków 45

Rozdział II: LEADER a nowe formy kapitału społecznego wsi
2.1. Wizja rozwoju wsi w świetle Wspólnej Polityki Rolnej 52
2.2. Inicjatywa LEADER jako instrument przekształceń wsi 60
2.2.1. Zasady i cele podejścia LEADER, doświadczenia we wdrażaniu inicjatywy w krajach UE-15 60
2.2.2. Pilotażowy Program LEADER+ w Polsce 66
2.3. Lokalne grupy działania jako nowa forma kapitału społecznego 78

Rozdział III: Charakterystyka lokalnych grup działania na terenie województwa łódzkiego w świetle badań własnych
3.1. Założenia metodologiczne badań własnych 85
3.2. Charakterystyka lokalnych grup działania jako partnerstw 95
3.2.1. Charakterystyka „starych” lokalnych grupy działania 95
3.2.2. Charakterystyka „nowych” lokalnych grup działania 106
3.2.3. Cechy wspólne i różnice między „starymi” i „nowymi” LGD 112
3.3. Społeczno-demograficzne cechy badanych członków „starych” i „nowych” LGD 119

Rozdział IV: Struktura kapitału społecznego badanych lokalnych grup działania
4.1. Zaufanie horyzontalne i wertykalne cechujące członków lokalnych grup działania 124
4.2. Normy i wartości aprobowane przez badanych 133
4.3. Sieć współpracy członków łódzkich partnerstw 142
4.4. Słabe ogniwo kapitału społecznego łódzkich lokalnych grup działania (podsumowanie badań własnych ) 151

Zakończenie 157
Bibliografia 160
Aneks 174

1. Wykaz tytułów tabel 174
2. Wykaz tytułów map i wykresów 178
3. Kwestionariusz wywiadu 177
4. Dyspozycje do wywiadów swobodnych 188
5. Karta lokalnych grup działania 190
6. Wykaz źródeł zastanych 191
7. Wykaz stosowanych zmiennych kapitału społecznego 194