Podręcznik opiera sie na systematyce Kodeks rodzinnego i opiekuńczego,
co powinno ułatwić poznanie poszczególnych instytucji prawnych przy jednoczesnym
śledzeniu przepisów.
Zostały w nim uwzględnione zagadnienia dotyczące m.in.:
ustrojów majątkowych małżeńskich,
władzy rodzicielskiej,
opieki i kurateli.
W szóstym wydaniu uwzględniono nowelizację KRO z 2010 i 2011 r. a zwłaszcza
doniosłe nowelizacje KPC dotyczące postępowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.
Wykład uzupełniono także nowymi poglądami doktryny opubikowanymi w ostatnich 3 latach.
Dotyczą one kwestii dyskusyjnych wynikających z wcześniejszych i z ostatnich
nowelizacji prawa rodzinnego i opiekuńczego.
Seria ta stanowi kanon wiedzy niezbędnej każdemu studentowi prawa do zdania egzaminu.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz podręczników
Przedmowa
Wprowadzenie
§ 1.Rodzina jako zjawisko społeczne i prawne
I.Pojęcie rodziny i jej funkcje
1.Pojęcie
2.Funkcje rodziny
II.Powstanie rodziny
III.Skład rodziny
IV.Więzi rodzinne
1.Pokrewieństwo
2.Powinowactwo
3.Osoby bliskie
4.Stan cywilny
5.Zagadnienie transseksualizmu
§ 2.Prawo rodzinne
I.Charakter i funkcje
1.Geneza prawa rodzinnego
2.Budowa Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
II.Źródła prawa rodzinnego i opiekuńczego
1.Konstytucja
2.Kodeks rodzinny i opiekuńczy i inne ustawy
III.Główne zasady i kierunki wykładni
IV.Orzekanie w sprawach rodzinnych
Część pierwsza. Małżeństwo
Rozdział I. Zawarcie i unieważnienie małżeństwa
§ 3.Pojęcie małżeństwa
I.Definicja i funkcje
II.Elementy modelu prawnego
1.Małżeństwo monogamiczne
2.Świeckość małżeństwa
3.Trwałość małżeństwa
4.Równouprawnienie małżonków
III.Standard międzynarodowy
§ 4.Zawarcie małżeństwa
I.Uwagi wstępne
II.Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego
1.Przesłanki konieczne
2.Przesłanki formalno-porządkowe
III.Zawarcie małżeństwa przed duchownym
IV.Przeszkody zawarcia małżeństwa
1.Uwagi ogólne
2.Katalog
V.Charakter prawny zawarcia małżeństwa
§ 5.Unieważnienie małżeństwa
I.Pojęcie
II.Przyczyny unieważnienia
1.Przeszkoda wieku
2.Przeszkoda ubezwłasnowolnienia
3.Przeszkoda choroby psychicznej
4.Przeszkoda bigamii
5.Przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa
6.Przeszkoda przysposobienia
7.Stan wyłączający świadome wyrażenie woli
8.Błąd
9.Groźba
10.Przeszkoda dotycząca pełnomocnictwa
III.Unieważnienie małżeństwa po jego ustaniu
IV.Skutki unieważnienia małżeństwa
1.Charakter prawny
2.Zła wiara przy zawarciu małżeństwa
§ 6.Ustalenie nieistnienia i istnienia małżeństwa
1.Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa
II.Powództwo o ustalenie istnienia małżeństwa
III.Unieważnienie aktu małżeństwa
Rozdział II. Prawa i obowiązki małżonków
§ 7.Ogólna charakterystyka
I.Pojęcie i klasyfikacja
II.Zasada równości
III.Rozstrzyganie o istotnych sprawach rodziny
IV.Standard międzynarodowy
§ 8.Prawa i obowiązki niemajątkowe
I.Wspólne pożycie, miejsce zamieszkania
II.Obowiązek wierności
III.Obowiązek wzajemnej pomocy i współdziałania
IV.Nazwisko małżonków
§ 9.Prawa i obowiązki majątkowe
I.Obowiązek przyczyniania się do utrzymania rodziny
1.Ogólna charakterystyka
2.Przesłanki
3.Adresat obowiązku
4.Wykonanie obowiązku
5.Korzystanie z mieszkania
II.Upoważnienie do działania za współmałżonka
1.Pojęcie
2.Zakres
3.Przesłanki
III.Odpowiedzialność solidarna małżonków
Rozdział III. Ustroje majątkowe małżeńskie
§ 10.Pojęcie i rodzaje
I.Pojęcie
II.Rodzaje
III.Standard międzynarodowy
§ 11.Ustrój wspólności ustawowej
I.Powstanie
II.Wspólność ustawowa a majątki małżonków
1.Wspólność a majątek wspólny
2.Majątek wspólny
3.Charakter prawny wspólności majątkowej
4.Majątek osobisty
III.Zarząd majątkiem wspólnym
1.Pojęcie zarządu
2.Wykonywanie zarządu
3.Skuteczność czynności prawnych
IV.Przesunięcia praw majątkowych między różnymi majątkami małżonków
§ 12.Umowne ustroje majątkowe małżeńskie. Ustrój przymusowy
I.Ustroje umowne
1.Pojęcie
2.Rodzaje ustrojów umownych
3.Forma i zakres umowy
4.Skuteczność umów wobec osób trzecich
5.Zmiana lub rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej
II.Ustrój przymusowy
§ 13.Ustanie ustroju wspólności ustawowej i umownej
I.Zdarzenia powodujące ustanie wspólności
II.Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej
1.Uprawnienie osobiste
2.Ważne powody
3.Uchylenie odpowiedzialności za długi
III.Oznaczenie dnia ustania wspólności
IV.Skutki ustania wspólności majątkowej
1.Zmiana ustroju
2.Majątek małżonków
V.Podział majątku wspólnego
1.Sposoby podziału majątku
2.Rozliczenia między małżonkami
§ 14.Odpowiedzialność majątkowa małżonków
I.Podstawa i charakter odpowiedzialności z majątku wspólnego
1.Podstawa odpowiedzialności
2.Charakter odpowiedzialności
II.Odpowiedzialność w czasie trwania wspólności
1.Zakres odpowiedzialności majątkiem wspólnym
2.Tryb orzekania
3.Zaspokojenie z majątku wspólnego należności publicznoprawnych
III.Odpowiedzialność małżonków po ustaniu wspólności
Rozdział IV. Ustanie małżeństwa
§ 15.Śmierć i uznanie za zmarłego
I.Śmierć
II.Uznanie za zmarłego
§ 16.Rozwód
I.Pojęcie
II.Przesłanki
1.Przesłanka rozkładu pożycia
2.Przesłanki wyłączające dopuszczalność rozwodu (tzw. negatywne)
III.Wyrok rozwodowy i zakres orzekania
1.Wyrok
2.Zakres orzekania
IV.Standard międzynarodowy
V.Skutki wyroku
1.Orzeczenie rozwiązujące małżeństwo
2.Orzeczenie oddalające powództwo
VI.Postępowanie w sprawach o rozwód
1.Właściwość sądu
2.Próba pojednania małżonków, mediacja
3.Wyłączność postępowania rozwodowego
4.Integralność wyroku
Rozdział V. Separacja małżonków
§ 17.Geneza separacji i jej rola
§ 18.Przesłanki orzeczenia separacji
I.Rozkład pożycia małżeńskiego
II.Przesłanki negatywne
III.Zgodne żądanie małżonków
§ 19.Orzekanie o separacji
§ 20.Skutki separacji i jej ustanie
I.Skutki
II.Zniesienie separacji
Część druga. Rodzice - dzieci
Rozdział VI. Pochodzenie dziecka
§ 21.Wstępna charakterystyka
I.Ustalenie stanu cywilnego
II.Standard międzynarodowy
III.Macierzyństwo
1.Urodzenie dziecka i rola aktu urodzenia
2.Sądowe dochodzenie macierzyństwa
3.Charakter prawny wyroku
§ 22.Ustalenie ojcostwa dziecka małżeńskiego
I.Uwagi ogólne
II.Postępowanie i dowody
III.Ojcostwo męża matki dziecka
1.Domniemanie
2.Zaprzeczenie ojcostwa
3.Skutki wyroku
§ 23.Ustalenie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego
I.Uwagi ogólne
II.Uznanie ojcostwa
1.Pojęcie
2.Przesłanki uznania
3.Skutki prawne uznania ojcostwa
4.Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa
5.Zagadnienie bezwzględnej nieważności uznania ojcostwa
6.Wyrok
III.Sądowe ustalenie ojcostwa
1.Pojęcie
2.Przesłanki
3.Legitymacja procesowa i tryb postępowania
4.Charakter wyroku i jego skutki
5.Roszczenia majątkowe związane z ustaleniem ojcostwa
6.Pochodzenie dziecka poczętego w wyniku zabiegu medycznie
wspomaganej prokreacji
Rozdział VII. Władza rodzicielska
§ 24.Pojęcie, podmioty i charakter prawny
I.Pojęcie
1.Stosunek prawny
2.Kwestia terminologiczna
3.Standard międzynarodowy
II.Podmioty
1.Rodzice
2.Dziecko
§ 25.Treść władzy rodzicielskiej
I.Uwagi wstępne
II.Piecza nad osobą dziecka
1.Wychowanie i kierowanie dzieckiem
2.Działania kształtujące sytuację prawną dziecka
III.Piecza nad majątkiem dziecka
1.Pojęcie
2.Sposób sprawowania zarządu
3.Wyłączenia z zarządu
IV.Reprezentacja dziecka
1.Pojęcie i zakres
2.Wyłączenia
§ 26.Wykonywanie władzy rodzicielskiej i odpowiedzialność rodziców
I.Dyrektywa ogólna
II.Osobiste wykonywanie władzy rodzicielskiej
III.Odpowiedzialność rodziców
§ 27.Ustanie władzy rodzicielskiej i jej modyfikacje
I.Ustanie
1.Przyczyny ustania władzy rodzicielskiej
2.Pozbawienie władzy rodzicielskiej
II.Zmiany w zakresie władzy rodzicielskiej
1.Zawieszenie władzy rodzicielskiej
2.Ograniczenie władzy rodzicielskiej
3.Piecza zastępcza
§ 28.Stosunki między rodzicami a dzieckiem niezależne od władzy rodzicielskiej
I.Nazwisko dziecka
1.Nazwisko dziecka małżeńskiego
2.Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego
II.Imię dziecka
III.Płeć
IV.Wzajemny obowiązek pomocy
V.Osobista styczność z dzieckiem, kontakty z dzieckiem
Rozdział VIII. Przysposobienie
§ 29.Pojęcie, funkcja społeczna i charakter prawny
I.Pojęcie
II.Funkcja
III.Charakter prawny
IV.Standard międzynarodowy
§ 30.Przesłanki przysposobienia
I.Przesłanki po stronie przysposobionego
1.Małoletniość
2.Życie
3.Zgoda małoletniego
II.Przesłanki po stronie przysposabiającego
1.Wyrażenie woli przysposobienia
2.Różnica wieku
3.Pełna zdolność do czynności prawnych
4.Kwalifikacje podmiotowe
III.Inne przesłanki
1.Zgoda rodziców
2.Adopcja zagraniczna
§ 31.Rodzaje przysposobienia i ich skutki
I.Przysposobienie pełne rozwiązywalne
1.Powstanie stosunku rodzicielskiego
2.Imię i nazwisko
3.Stan cywilny
II.Przysposobienie całkowite
1.Anonimowość i nierozwiązywalność
2.Nowy stan cywilny
3.Niedopuszczalność ustalenia naturalnego pochodzenia
4.Zmiana nazwiska
5.Zakaz przysposobienia pasierba
6.Dziedziczenie
III.Przysposobienie niepełne
§ 32.Ustanie stosunku przysposobienia
I.Przyczyny ustania (wygaśnięcia) stosunku przysposobienia
II.Przestanki rozwiązania przysposobienia
1.Ważne powody
2.Dobro dziecka
III.Skutki rozwiązania przysposobienia
1.Stan cywilny
2.Władza rodzicielska
3.Prawa spadkowe
4.Obowiązek alimentacyjny
Rozdział IX. Obowiązek alimentacyjny
§ 33.Pojęcie i funkcja obowiązku alimentacyjnego
I.Pojęcie
1.Uwagi ogólne
2.Źródło obowiązku alimentacyjnego
3.Charakterystyka prawna
II.Funkcja
III.Standard międzynarodowy
§ 34.Zakres podmiotowy i kolejność obowiązków alimentacyjnych
I.Krąg osób uprawnionych i zobowiązanych
1.Krewni
2.Przysposobienie
3.Powinowaci
4.Małżonkowie
5.Inne osoby
II.Kolejność
§ 35.Przesłanki i treść obowiązku alimentacyjnego
I.Przesłanki powstania roszczenia
1.Przesłanki podstawowe wszystkich roszczeń
2.Przesłanki w odniesieniu do niesamodzielnego dziecka
3.Przesłanki obowiązku między rodzeństwem
4.Przesłanki obowiązku między powinowatymi
5.Niegodność alimentacji
II.Treść i zakres obowiązku alimentacyjnego
1.Treść
2.Zakres
3.Funkcja świadczeń socjalnych
§ 36.Wykonanie obowiązku alimentacyjnego i ochrona roszczeń
I.Wykonanie obowiązku alimentacyjnego
1.Sposoby wykonania świadczenia
2.Obowiązek wspólny kilku zobowiązanych
3.Rola umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego
II.Ochrona roszczeń alimentacyjnych
1.Ochrona realnej wartości zasądzonych alimentów
2.Zabezpieczenie wykonania obowiązku
§ 37.Wygaśnięcie obowiązku i przedawnienie roszczenia
I.Wygaśnięcie
II.Przedawnienie
1.Przedmiot przedawnienia
2.Bieg przedawnienia
Część trzecia. Prawo opiekuńcze
Rozdział X. Opieka
§ 38.Wprowadzenie
I.Zagadnienia terminologiczne
II.Cel i charakter prawny opieki
III.Cechy prawa opiekuńczego
1.Powszechność
2.Wyłączność sądu opiekuńczego
3.Dobro osoby poddanej opiece
IV.Organy opieki
§ 39.Opieka nad małoletnim
I.Ustanowienie opieki
II.Ustanowienie opiekuna
1.Wybór postaci opieki
2.Wybór osoby opiekuna
3.Objęcie opieki
III.Sprawowanie opieki - piecza opiekuńcza
1.Treść opieki nad małoletnim
2.Piecza nad osobą dziecka
3.Piecza nad majątkiem
4.Reprezentacja
5.Odpłatność i osobiste sprawowanie opieki
6.Odpowiedzialność opiekuna
IV.Nadzór nad sprawowaniem opieki
V.Zwolnienie opiekuna
VI.Ustanie opieki
1.Przyczyny ustania opieki
2.Skutki ustania opieki {zwolnienia opiekuna)
§ 40.Opieka nad całkowicie ubezwłasnowolnionym
I.Cel i ustanowienie opieki
II.Swoiste unormowania opieki nad ubezwłasnowolnionym 111. Ustanie opieki
Rozdział XI. Kuratela
§ 41.Pojęcie i funkcje kurateli
I.Pojęcie
II.Funkcje
§ 42.Typy i rodzaje kurateli
I.Typ kurateli trwałej, o znacznym zakresie pieczy
1.Kuratela dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej
2.Kuratela dla osoby ułomnej
II.Typ kurateli z ograniczonym zakresem pieczy
§ 43.Ustanie kurateli
Indeks rzeczowy
350 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
