UCYWILIZUJMY KAPITALIZM GRANICE WOLNOŚCI DONHOFF M. Księgarnia

Marion Gräfin Dönhoff urodziła się w 1909 r. we Friedrichstein, niegdyś najznaczniejszej rezydencji magnackiej Prus Wschodnich. Po maturze w Berlinie (1928) i podróżach po Stanach Zjednoczonych Ameryki i Afryce podejmuje studia ekonomiczne we Frankfurcie, a po dojściu do władzy nazistów - w Bazylei. Powróciwszy do Prus Wschodnich, administruje majątkami rodzinnymi i angażuje się w działalność opozycji antyhitlerowskiej związanej z Kręgiem Krzyżowej (Kreisauer Kreis). Po nieudanym zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 r. wielu jej najbliższych krewnych i przyjaciół ginie w kazamatach gestapo. Od stycznia do marca 1945 r. uczestniczy w wielkiej ucieczce na zachód przebywając konno szlak z Prus Wschodnich do Nadrenii. W 1946 r. związała się z tygodnikiem Die Zeit i jest kolejno: kierownikiem działu politycznego, redaktorem naczelnym, wydawczynią i współwydawczynią (od 1983 r. wraz z byłym kanclerzem Helmutem Schmidtem). Laureatka Nagrody im. Theodora Heussa (1966), Nagrody pokojowej Stowarzyszenia Niemieckich Księgarzy (1971) i Nagrody im. Heynego (1988).

Autorka książek: Namen, die keiner mehr nennt, (Nazwy, których już nikt nie wymienia), Die Bundesrepublik in der Ära Adenauer (Republika Federalna ery Adenauera), Kindheit in Ostpreussen (Dzieciństwo w Prusach Wschodnich), Gesstalten unserer Zeit (Postaci naszych czasów), Im Wartesaal der Geschichte (W poczekalni historii), Deutschland, deine Kancler! (Kanclerze RFN), Zivilisiert den Kapitalismus (Ucywilizujmy kapitalizm).

Ucywilizujmy kapitalizm. Granice wolności to książka, która stanowi bardzo dobry wyraz poglądów znakomitej publicystki niemieckiej, cieszącej się wielkim szacunkiem i uznaniem międzynarodowym Marion Hrabiny Dönhoff. Ekonomistka z wykształcenia, naczelnym swoim postulatem życiowym uczyniła troskę o etyczne warunki życia społecznego, o ludzkie oblicze gospodarki. Tytuł zbioru wyraża to dążenie i jednocześnie uwydatnia myśl, że współczesny kapitalizm jest daleki od jego spełnienia. Jest to myśl zasługująca na bliższe zastanowienie się w Polsce, w której nowy kapitalizm, narodzony za pomocą cesarskiego cięcia przed dziesięciu laty, zdążył już zaprezentować wiele swoich blasków i nędz. Nie da się zaprzeczyć, że powstał u nas ustrój, zdolny do nieporównanie bardziej efektywnego działania niż dawny system nakazowo-rozdzielczy, ale oparty na takich nierównościach społecznych, o jakich dawno się u nas nie słyszało, na piszczącej nędzy, która powróciła z czasów przedwojennych i na masowym bezrobociu, obejmującym utajone bezrobocie w rolnictwie - to najbardziej wyraziste świadectwo zacofania gospodarczego.

Jest rzeczą ważną i ciekawą, która tłumaczy wydanie książki pani Dönhoff w jednej z serii wydawniczych Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego - że książka ta przynosi spojrzenie na ten sam temat od strony Niemiec - kraju bardzo wysoko rozwiniętego, a w dodatku ojczyzny koncepcji społecznej gospodarki rynkowej, znanej z wprowadzenia wielu walnych rozwiązań socjalnych, jak gdyby wychodzących naprzeciw postulatom autorki. Mimo to jednak, z całą wewnętrzną znajomością tego doświadczenia niemieckiego, autorka widzi konieczność cywilizowania kapitalizmu.

Mamy bowiem dzisiaj do czynienia - wszędzie na świecie - z wielkim, wciąż otwartym pytaniem - na ile jest możliwe skuteczne skojarzenie dążenia do wysokiej efektywności z troską o ludzi, o jakość życia najszerszych mas społecznych. Odpowiedź zwolenników wilczego kapitalizmu akcentuje kierunek na efektywność w rozumieniu, że w dłuższej perspektywie czasu przyniesie to korzyść wszystkim, którzy potrafią się przebić w procesie rynkowego doboru naturalnego. Tylko że jest dużo ludzi, którzy nie potrafią się przebić i nie zadowala ich dłuższa perspektywa. Alternatywna odpowiedź, znana z hasła społecznej gospodarki rynkowej, prowadzi może we właściwym kierunku, ale - jak widać - nie jest wystarczająca.

Pani Dönhoff nie daje na to wielkie pytanie innej odpowiedzi poza wyznaniem wiary - przekonaniem, że to jest nie tytko możliwe, ale i konieczne.

127 stron

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.