Monografia składa się z czterech podstawowych części, podzielonych na dwanaście rozdziałów.
Część pierwsza - Materialne i energetyczne podstawy gospodarowania, obejmuje
trzy rozdziały. Rozdział pierwszy poświęcono fizycznemu wymiarowi procesów
gospodarowania, a zwłaszcza gospodarowaniu jako procesowi transformacji materii i
energii, pierwszej zasadzie termodynamiki i jej konsekwencjom, prawu entropii i
entropijności procesów produkcji i konsumpcji, a także wielkim obiegom materii.
Rozdział drugi zawiera analizę zasobów i czynników produkcji oraz ich roli w
procesach gospodarowania. Omówiono w nim pojęcie i klasyfikacje zasobów przyrodniczych
oraz sposoby ich wykorzystania, a także przedstawiono pojęcie i klasyfikacje czynników
produkcji wraz z pojęciem i zasadami wykorzystania kapitału naturalnego.
W rozdziale trzecim przedstawiono rolę energii w procesach gospodarowania - zarówno
energetyczne zasilanie procesów gospodarowania, zasoby, nośniki i formy energii, jak
też wielkie obiegi energetyczne. Omówiono też energetyczne podstawy cywilizacji,
sposoby i umiejętności wykorzystania energii oraz metody analizy entropijno-energetycznej.
Część druga - Globalny wymiar gospodarowania, składa się z trzech
rozdziałów. W rozdziale czwartym zaprezentowano globalne zasoby przyrodnicze, zwłaszcza
zasoby i rozmieszczenie surowców energetycznych, rud metali, surowców chemicznych i
skalnych, a także globalne zasoby odnawialne, zwłaszcza globalne zasoby wody słodkiej,
zasoby leśne, zasoby mórz i oceanów oraz bioróżnorodność gatunkową, genetyczną i
siedliskową, również traktowaną jako zasób odnawialny. Rozdział ten zamyka
omówienie możliwości wykorzystania zasobów pozaziemskich.
W rozdziale piątym przedstawiono oddziaływanie sektorów gospodarki i form
gospodarowania na środowisko przyrodnicze, eksponując zwłaszcza rolę przemysłu,
rolnictwa tradycyjnego i ekologicznego, sektora usług, wpływy środowiskowe górnictwa i
przemysłu wydobywczego oraz transportu, a także związki między środowiskiem
przyrodniczym i osadnictwem, sektorem komunalno-bytowym i procesami urbanizacyjnymi.
W rozdziale szóstym omówiono główne globalne problemy ekologiczne i ich materialny
wymiar, skupiając się na globalnych zmianach klimatycznych, niszczeniu warstwy ozonowej,
wylesianiu (deforestacji) powierzchni ziemi, stepowieniu i pustynnieniu, zanieczyszczaniu
mórz i oceanów, degradacji zasobów wody pitnej i naturalnych krajobrazów, ekosystemów
i użytków (walorów) pozaekonomicznych środowiska przyrodniczego.
Część trzecia - Materialne podstawy gospodarowania na poziomie
mikroekonomicznym, składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale siódmym
zanalizowano ekologiczny wymiar funkcjonowania przedsiębiorstwa. W rozdziale ósmym przedstawiono
materialne podstawy procesów konsumpcji, zwłaszcza potrzeby ludzkie i sposoby ich
zaspokajania, materialny i psychologiczny wymiar konsumpcji, materiale- i
energochłonność konsumpcji, a także odpady i zanieczyszczenia jako ostateczny efekt
procesu konsumpcji.
W rozdziale dziewiątym omówiono rolę informacji w ekologicznym wymiarze
gospodarowania. Przedstawiono nie tylko pojęcie i nośniki informacji oraz pojęcie
informacji ekologicznej, ale i gromadzenie oraz wykorzystanie informacji ekologicznej, a
także problem racjonalności tradycyjnej i entropijnej. Rozdział ten zamykają
rozważania nad rolą informacji ekologicznej w redukcji tempa entropijności procesów
gospodarowania.
Czwarta część - Materialno-informacyjne podstawy realizacji strategii
rozwoju zrównoważonego, została podzielona na trzy rozdziały. W rozdziale
dziesiątym przedstawiono pojęcie oraz podstawy strategii trwałego i zrównoważonego
rozwoju, zwłaszcza powstanie i rozwój koncepcji rozwoju zrównoważonego, sposoby
realizacji tej strategii, a także problematykę infrastruktury rozwoju zrównoważonego.
W rozdziale jedenastym zaprezentowano wybrane aspekty gospodarowania przestrzenią,
przestrzenne bariery gospodarowania oraz wybrane zagadnienia gospodarowania na obszarach
przyrodniczo cennych.
Rozdział dwunasty, ostatni, zawiera krótką historię rozwoju myśli
ekonomiczno-ekologicznej. Omówiono w nim okres prekursorski rozwoju takiej myśli oraz
problematykę ekologiczną w myśli fizjokratycznej i ekonomii klasycznej. Przedstawiono
również problematykę ekologiczną we współczesnej ekonomii neoklasycznej i
postkeynesowskiej oraz wpływ problematyki ekologicznej na rozwój modelowania globalnego
i na przedsięwzięcia Klubu Rzymskiego. Całość rozważań zamyka słownik podstawowych
pojęć z ekologii i ochrony środowiska przyrodniczego.
Czas, który upłynął od pierwszego wydania książki, pozwolił autorom wyjaśnić,
przynajmniej częściowo, kilka ważnych kwestii. Tą, która ma największe znaczenie dla
obecnego wydania, jest sprawa rozumienia pojęcia zrównoważonego rozwoju. Pojęcie to
zastąpiło używaną do tej pory kategorię ekorozwoju. W najnowszej literaturze
eksponuje się wyraźnie rozróżnienie między szerszą kategorią "zrównoważonego
rozwoju", opartą na dorobku współczesnej teorii ekonomii, a węższą - "ekorozwoju",
bardziej odwołującą się do dorobku głębokiej ekologii.
415 stron, B5, miękka oprawa