GLOBALIZACJA WIĘCEJ NIŻ PODRĘCZNIK. SPOŁECZEŃSTWA-KULTURA-POLITYKA MISIAK W. Księgarnia

Zachowując standardy wymagane przy pisaniu podręczników, w przypadku tej książki starano się wykroczyć poza przyjęte ograniczenia wynikające z tzw. ujęcia podręcznikowego. Trzeba też wskazać na wzór odznaczających się znakomitą konstrukcją i zaletami merytorycznymi takich podręczników jak opracowanie Henryka Domańskiego poświęcone problematyce zróżnicowania struktury społecznej pt. "Struktura społeczna" (2004) czy opracowanie podręcznikowe zagadnień przemian następujących w społeczeństwie polskim w postaci pracy zbiorowej pod redakcją Jacka Wasilewskiego pt. "Współczesne społeczeństwo polskie - dynamika zmian" (2006) oraz podręcznik akademicki pióra Bohdana Jałowieckiego i Marka S. Szczepańskiego pt. "Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej" (2002).

Przyjęta formuła "więcej niż podręcznik" oznacza przede wszystkim zajmowanie przez autora własnego stanowiska wobec rozbieżnych często przekonań i ustaleń różnych autorów. Przykładem może być ocena jednostronnie pozytywnych tez dotyczących następstw globalizacji Johana Norberga. Własne stanowisko zaznaczyło się także przez wskazanie walorów pozytywnych ujęcia globalizacji jako systemu z wyróżnieniem społeczeństwa obywatelskiego jako podsystemu przez Niklasa Luhmana. Podjęto ponadto próbę sformułowania własnej definicji pojęcia globalizacja na tle zróżnicowanych sposobów precyzowania tego procesu i zjawiska ekonomicznego, społecznego, kulturowego i politycznego.

Studia nad literaturą przedmiotu zainspirowały autora podręcznika do podkreślenia i względnie obszernego potraktowania teorii i koncepcji analizowania procesów globalizacji mniej znanych na gruncie polskich badań i publikacji. Odpowiedzialność za te preferencje i inne dokonane wybory spoczywa na autorze tego podręcznika.

W rozwoju globalizacji jako procesu dynamicznie rozprzestrzeniającego się w skali światowej występuje wiele sprzecznych tendencji, żywiołowości i niezdeterminowanych kierunków następstw i oddziaływań globalizacji w makro- i mikroskali społecznej.

Poznanie istoty globalizacji, wyzwań i pytań badawczych, jakie generuje ten proces, wydaje się pierwszym krokiem przed opracowaniem ogólnych strategii racjonalnego wpływania na dokonujące się zmiany ekonomiczne, polityczne, społeczne i kulturowe.

Ujęcie podręcznikowe umożliwia, mimo pewnych ograniczeń, spojrzenie poznawcze na najistotniejsze aspekty globalizacji jako procesu i zjawiska. Nie ma możliwości skrycia się czy uniknięcia następstw globalizacji. Pierwszym obowiązkiem jest zatem jej poznanie. Poznanie istoty globalizacji i jej zróżnicowanych skutków społecznych ma, poza walorami teoretycznymi i poznawczymi, również zalety praktyczne. Badania globalizacji pozwalają m.in. na poznanie, w jakim stopniu społeczeństwa poddane tym doświadczeniom potrafią wykorzystać jej pozytywne następstwa oraz przeciwstawić się skutkom negatywnym.

Autor zdaje sobie sprawę, że zaprezentowany zakres merytorycznych problemów związanych z globalizacją oraz konstrukcja całości książki jest jedną z wielu możliwych. Jest to zatem w pełni opracowanie autorskie, które odzwierciedla w pewnej mierze nie tyle zainteresowania autora, co stan wiedzy i badań. W sposób bardziej obszerny zostały przedstawione te problemy, w których autor miał poczucie własnych kompetencji i przeprowadził własne badania.

W podstawowych treściach "podręcznika" dominuje ujęcie socjologiczne procesów i zjawisk globalizacji. Przyznać należy, że dyscyplina ta jest stosunkowo silnie zaangażowana, obok innych dziedzin nauki, jak politologii czy geografii politycznej i gospodarczej, w analizowanie współczesnych problemów globalizacji.

Wyjaśnienia wymaga także relatywnie obszerne wykorzystanie naukowej literatury czeskiej w odniesieniu do zróżnicowanych problemów globalizacji. Można sformułować hipotezę, że zainteresowanie istotą globalizacji i jej następstwami w tym kraju było spowodowane dotkliwością społeczną kryzysu finansowego lat 1996-1998 będącego efektem jednostronnego odcięcia się rynków wschodnich od Czech. Należy też podkreślić, iż przedmiot "globalizacja" uzyskał na czeskich uczelniach wyższych wysoką rangę. Na Uniwersytecie Karola w Pradze przedmiot "globalizacja" wykładany jest na wydziale prawa. Przedmiot ten realizowany jest przez zespół wykładowców, którzy wspólnie opracowali program merytoryczny i dydaktyczny (Globalizace..., 2003).

Należy także wspomnieć o stosunkowo licznie wykorzystanej literaturze niemieckiej. Zapoznanie się z najważniejszymi publikacjami w tym języku dotyczącymi globalizacji, a także z dziełami autorów anglosaskich, zawdzięczam pobytowi studialnemu w 2006 roku w Katolische Universität w Eichstätt-Ingolstadt w Bawarii oraz wspaniale zaopatrzonej w literaturę przedmiotu bibliotece Uniwersytetu Maksymiliana w Monachium (Ludwig Maksimillian Universität Bibliotek). Osobom, które służyły mi radą i pomocą w tych instytucjach naukowych, składam tą drogą podziękowania.

Swoistym wyrazem wpływów globalizacji jest ukształtowanie się narodowo zróżnicowanych kręgów badaczy i pisarzy naukowych zajmujących się zróżnicowanymi problemami globalizacji. Badacze globalizacji kręgu anglosaskiego wyróżniają się wysokim poziomem analiz teoretycznych i pogłębionymi analizami zagadnień szczegółowych w ujęciu dynamicznym (następstwa globalizacji w czasie i przestrzeni). Wyróżnić należy także pracę autorów niemieckiego kręgu językowego, którzy podejmują próby (uwieńczone sukcesami badawczymi) rozszerzania problematyki globalizacji poza ustalone już kierunki badań i ujęć teoretycznych. Wskazać ponadto należy badaczy skandynawskich, którzy wyróżniają się szczególnym uwrażliwieniem na problematykę społecznych następstw procesów globalizacji - można tu wymienić autorów opracowań wykorzystanych w tej książce, Thomasa Hyllanda Eriksena, Johana Norberga, Jonasa Riddersträle, Kjella A. Nordströma.

Książka skierowana jest do studentów kierunków nauk społecznych, nie tylko socjologii. Starano się poszerzyć niektóre zagadnienia, by stały się podstawą do szerszych dyskusji. Wiadomo z doświadczeń dydaktycznych w szkolnictwie, że każdy wykładowca przedmiotów, nie tylko związanych z globalizacją, sam konstruuje swój program konkretnych zajęć, wykładów, ćwiczeń i konwersatoriów. Przedstawione, możliwie szerokie i aktualne spektrum literatury przedmiotu ma zachęcić do bardziej samodzielnych studiów.

Spis treści

Rozdział 1. Pojęcie globalizacji

Rozdział 2. Teorie globalizacji

Rozdział 3. Badacze globalizacji otwierający nowe perspektywy analiz i prognoz

Rozdział 4. Światowy zasięg integracji gospodarczej

Rozdział 5. Dominacja wielkich korporacji

Rozdział 6. Global governance - corporate governance

Rozdział 7. Północ-Południe, dysproporcje rozwojowe

Rozdział 8. Zmniejszenie się roli granic w wyniku procesów globalizacji

Rozdział 9. Globalizacja a zmniejszanie się znaczenia niektórych funkcji państw narodowych

Rozdział 10. Przemiany cech narodowych i tożsamości jednostkowych i grupowych w następstwie globalizacji

Rozdział 11. Glokalizacja - globalizm, regionalizm, lokalizm

Rozdział 12. Nowe konstelacje znaczenia wielkich metropolii

Rozdział 13. Społeczne i kulturowe aspekty globalizacji

Rozdział 14. Społeczeństwo obywatelskie

Rozdział 15. Pozytywne i negatywne następstwa procesów globalizacji

Rozdział 16. Antyglobaliści i alterglobaliści, opozycjoniści

Zakończenie. Globalization must go on

Summary. Globalization. More than a handbook

Bibliografia

Wykaz ramek

Wykaz tabel

Wykaz wykresów

Wykaz map

Indeks rzeczowy

Indeks nazwisk

164 strony, B5, twarda oprawa

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.