Ekonomia wiedzy niedoskonałej – to przełomowa książka, która dla istniejącej
ortodoksji ekonomicznej jest czymś doprawdy niepokojącym.
Anatole Kaletsky, „The Times”
Romanowi Frydmanowi i Michaelowi Goldbergowi udało się opisać nasz świat
fundamentalnej niepewności – dzięki zastosowaniu nowego terminu „ekonomia wiedzy
niedoskonałej”.
John Kay, „Financial Times”
Frydman i Goldberg proponują realistyczne rozumienie tego, jak kształtują się
oczekiwania. Uznają, że uniwersalne zasady są czymś z natury niemożliwym i
przedstawiają bardziej twórczy sposób rozumienia historii rynków walutowych i
kontraktów terminowych.
Kenneth J. Arrow, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii
Jeśli nurtowało cię to, jak pogodzić niepewność z modelami równowagi, których
ekonomiści używają do wyjaśnienia mechanizmów rynkowych, to powinieneś przeczytać
(i to nie raz) tę książkę. Historia makroekonomii będzie się liczyć „do” i
„od” Ekonomii wiedzy niedoskonałej.
Jean-Paul Fitoussi, przewodniczący l’Observatoire français des conjonctures
économiques w Paryżu
Ekonomistów bardzo wcześnie uczy się wiary w to, że modele, które nie generują
dokładnych przewidywań, w ogóle nie są warte uwagi. To jednak nieprawda. Modele
ekonomiczne są użyteczne tylko wówczas, gdy odzwierciedlają podstawowy fakt, że
uczestnicy rynku mają różne poglądy na przyszłość. Kwestię tego, jak ta
rozmaitość przekonań z czasem przekłada się na ceny, należy pozostawić rynkowi. Nie
można żywić nadziei, że jakikolwiek model matematyczny jest w stanie dokładnie
odzwierciedlać to, co robią rynki.
Roman Frydman w wywiadzie dla „The International Economy Magazine”
Szczęśliwie dla mnie i jak sądzę dla ekonomii jako dziedziny naukowej ta głęboko
oryginalna i ważna książka wydaje się kierować nas z powrotem na właściwy szlak –
na drogę ku ekonomii opartej na autentycznych mikropodstawach, a zarazem mającej
zdolność wyjaśnienia niektórych spośród wielu aspektów współczesnej gospodarki,
aspektów, których podejście racjonalnych oczekiwań z natury swojej wyjaśnić nie
potrafi.
Edmund S. Phelps, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, fragment przedmowy
Ekonomia wiedzy niedoskonałej to próba przedefiniowania podstaw współczesnej ekonomii.
Teoria ekonomii zabrnęła w ślepa uliczkę: chce zbudować dokładny model
pozwalający na ścisłe przewidywania zachowań uczestników rynku. Frydman i Goldberg
pokazują, że w świecie współczesnego kapitalizmu, w którym jednostki nagradzane są
za zachowania innowacyjne – a więc nieprzewidywalne – taki model jest utopią.
Skutkiem tej fundamentalnej słabości poznawczej są niepowodzenia w praktyce,
odbijające się na życiu zwykłych ludzi.
Autorzy rozprawiają się z iluzją wiedzy absolutnej i proponują podejście
dopuszczające możliwość nieprzewidywalnych zmian w strukturze zależności między
zmiennymi. Otrzymują w ten sposób prognozy mniej ścisłe, ale za to bardziej
wiarygodne.
Roman Frydman – profesor ekonomii na Uniwersytecie Nowojorskim, autor i
redaktor licznych prac z zakresu nauk ekonomicznych, m.in. Individual Forecasting and
Aggregate Outcomes: „Rational Expectations” Examined, w której zakwestionował tzw.
hipotezę racjonalnych oczekiwań, Capitalism with a Comrade's Face and Other Studies in
Postcommunist Transition (z Kennethem Murphym i Andrzejem Rapaczyńskim, 1998) i
Knowledge, Information and Expectations in Modern Macroeconomics: In Honor of Edmund S.
Phelps (współredaktor, 2003).
Michael D. Goldberg – profesor ekonomii na Uniwersytecie New Hampshire,
jego liczne artykuły na temat makroekonomii i międzynarodowych rynków finansowych
publikowane były m.in. w „Economic Journal”, „Journal of International Money and
Finance” i „Financial Times”.
Spis treści:
Edmund S. Phelps
Przedmowa
Podziękowania
Skróty
Część I
Od Keynesa i Hayeka do ekonomii wiedzy niedoskonałej
1 Granice wiedzy ekonomicznej
Nadmierna ambicja we współczesnej ekonomii
Cel książki
Współczesne modele w świecie niepełnej wiedzy
Jednostka nie w pełni zrozumiała
Modele lKE
lKE o kursie walutowym i ryzyku
Wiedza niedoskonała a polityka gospodarcza
Od współczesnej ekonomii do ekonomii wiedzy niedoskonałej
2 Zerwanie z tradycją
Ograniczenia podejścia współczesnego
Początki współczesnej ekonomii: założenie o niemożliwości pełnego zrozumienia
jednostki
Porzucenie zdobyczy początkowego okresu nowoczesnej ekonomii
3 Błędne podstawy
Standardowe i behawioralne modele preferencji w warunkach niepewności
Interes własny, kontekst społeczny i indywidualne decyzje
Indywidualne zachowanie i wyniki zagregowane
Od protoplastów nowoczesnej ekonomii do mikropodstaw Phelpsa
"Racjonalne" oczekiwania: porzucenie programu badań współczesnej ekonomii
Zróżnicowanie strategii predykcyjnych: nieracjonalność "racjonalnych
oczekiwań"
Niespójność w modelach behawioralnych
4 Nowe podejście do współczesnej ekonomii
Ścisłe przewidywania i modele całkowicie zdeterminowane
Jakościowe przewidywania zmiany w modelach całkowicie zdeterminowanych
Modele zmiany w ekonomii wiedzy niedoskonałej
Ścieżki zmian mechanizmu przyczynowego w IKE
Dodatek 4.A: Całkowicie zdeterminowana zmiana społeczna
Dodatek 4.B: Modelowanie zmiany wyniku za pomocą całkowicie zdeterminowanych reguł
probabilistycznych
5 Analiza popytu i podaży w ekonomii wiedzy niedoskonałej
Całkowicie zdeterminowane modele popytu i podaży
Analiza popytu i podaży we współczesnych modelach
Historia jako przyszłość i vice versa
Analiza popytu i podaży w modelach IKE
Nieodwracalność historii w modelach IKE
Część II
Anomalie we współczesnych modelach rynków walutowych
6 Nierealne cele współczesnych modeli rynków aktywów
Modelowanie przewidywań
Całkowicie zdeterminowane modele strategii predykcyjnych i ich zmian
Modelowanie zmiany gospodarczej za pomocą niezmiennych struktur
Modele o całkowicie zdeterminowanych zmianach w strukturze
Przewidywanie strategii na rynkach walutowych: modele baniek spekulacyjnych
Dodatek 6.A: Standardowy model makroekonomiczny
7 "Zaskakujące" zachowanie stóp procentowych Kurs walutowy a
fundamenty makroekonomiczne: bezowocne poszukiwania całkowicie zdeterminowanych zależności
Zagadka oderwania kursu walutowego: artefakt podejścia współczesnego
Fundamenty makroekonomiczne w długim okresie: samoograniczające się długotrwałe
odchylenia od benchmarku
Czy modele REH mogą wyjaśnić długotrwałe odchylenia kursu walutowego od benchmarku?
Oparte na REH modele spekulacyjne a tendencja do długotrwałych odchyleń od benchmarku
na prawdziwych rynkach
Utracone fundamenty i porzucona racjonalność: modele behawioralne
8 Anomalie na rynku walutowym
Zwroty na rynku walutowym: dostępne dane
Premia za ryzyko przy racjonalnych oczekiwaniach?
Czy nieracjonalność jest rozwiązaniem?
,,Anomalia" premii forward: kolejny artefakt podejścia współczesnego
Część III
Ekonomia wiedzy niedoskonałej: zastosowanie do rynku walutowego i ryzyka
9 Modelowanie preferencji na rynkach aktywów
Teoria perspektywy a decyzje spekulacyjne Endogeniczna awersja do straty i
ograniczenia spekulacji
Wyniki badań eksperymentalnych a modele finansów behawioralnych
Wyjście poza finanse behawioralne
Modelowanie preferencji na rynkach aktywów w lKE: indywidualne premie za niepewność
Wiedza nie doskonała a preferencje wobec loterii: endogeniczna teoria perspektywy
Dodatek 9.A: Ograniczenia spekulacji dla endogenicznej awersji do straty
10 Modele indywidualnych strategii predykcyjnych i ich modyfikacji
Hipoteza zgodności oczekiwań z teorią
lKE a modyfikacje prognoz: przegląd zagadnień Ograniczenia związane z trendem
Konserwatywne modyfikacje
Modyfikacje oczekiwanej straty z jednostkowej pozycji
11 "Byki" i "niedźwiedzie" w równowadze
Chwilowa równowaga na rynku walutowym
Równowaga przy założeniu awersji do ryzyka
UIP uwzględniający niepewność
12.Analiza premii na rynku walutowym w IKE
Model kasyna: zmienność preferencji w czasie
Model luki: autonomiczne zmiany strategii predykcyjnych
Weryfikacja modelu kasyna oraz modelu luki za pomocą szeregów czasowych
Model luki a częstość zmian znaku
Odejście od założenia o nieracjonalności
Dodatek 12.A
13 "Anomalia" premii forward
Regresja Bilsona-Famy a "anomalia" premii forward
Niestabilność strukturalna regresji BF i model luki
Regresja BF a efektywność rynku
14 Wiedza niedoskonała a długotrwałe odchylenia kursu walutowego od parytetu
Model monetarny
Modele stałe w czasie i nieograniczone odchylenia od parytetu
Stałe zasady polityki i modele stałe w czasie?
Model wahań kursu walutowego oparty na lKE
Standardowe i behawioralne spojrzenie na zmiany trendów
Wiedza niedoskonała a samoograniczające długotrwałe odchylenia od benchmarku
Dodatek 14.A: Rozwiązanie dla modelu stałego w czasie
Dodatek 14.B: Odchylenia kursu walutowego dla lepkich cen dóbr
15 Kurs walutowy a fundamenty makroekonomiczne
Zmiana strukturalna w mechanizmie przyczynowo-skutkowym
Fundamenty makroekonomiczne i kurs walutowy w latach 70.
Czy modele monetarne są zgodne z danymi?
Fundamenty makroekonomiczne a kurs walutowy w latach 80.
Dodatek 15.A:
Opis danych
Bibliografia Indeks
352 strony, oprawa miękka
