W książce Autorzy wprowadzają Czytelnika w problematykę rynków i
instrumentów finansowych oraz prezentują nowoczesne metody matematyczne i komputerowe
stosowane w tej dziedzinie. Jednym z kluczowych, omawianych tu zagadnień jest wycena
instrumentów pochodnych. Przedstawiono najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie,
za które Robert Merton i Myron Scholes zostali uhonorowani w 1997 r. Nagrodą Nobla z
ekonomii. Istotnym elementem książki jest opis pakietu komputerowego Financial Engineering
Toolbox, umożliwiającego praktyczne stosowanie omówionej teorii.
ALEKSANDER WERON (ur. w 1945 r.) jest absolwentem Uniwersytetu
Wrocławskiego. Stopień doktora nauk matematycznych uzyskał w 1972 r. na Politechnice
Wrocławskiej, a stopień doktora habilitowanego w 1977 r. w Instytucie Matematycznym PAN.
Tytuł profesora otrzymał w 1983 r. Obecnie kieruje Centrum Metod Stochastycznych
im.Hugona Steinhausa na Politechnice Wrocławskiej. Wykładał na wielu uczelniach
zagranicznych - w USA, we Francji, Szwajcarii, Japonii. W latach 1995-1996 przebywał w
University of California, jako stypendysta Fundacji Fulbrighta.
RAFAŁ WERON (ur. w 1971 r.) ukończył Wydział PPT Politechniki
Wrocławskiej. Stopień doktora nauk matematycznych uzyskał w 1999 r. W latach 1999-2000
był stypendystą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Obecnie jest adiunktem w Instytucie
Matematyki Politechniki Wrocławskiej i wykłada na specjalności Matematyka
Finansowa i Ubezpieczeniowa. Prowadzi również zajęcia w ramach programów
Advanced Methods in Finance (Uniwersytet Humboldta, Berlin) oraz Psychologia Biznesu
(WSPiZ im. Leona Koźmińskiego). Jest konsultantem Instytucji finansowych (PKO BP, LUKAS
Bank) i przedsiębiorstw z branży energetycznej.
Spis treści
Przedmowa
1. Wprowadzenie
1.1. Początki rynków finansowych
1.2. Konferencja w Bretton Woods
1.3. Początki matematyki finansowej
1.4. Inżynieria finansowa
1.5. Nobel'97 z ekonomii
1.6. Model Blacka-Scholesa
Pytania i zadania
2. Rynek finansowy
2.1. Struktura rynku finansowego
2.2. Uczestnicy rynku
2.3. Giełdy
2.3.1. Giełdy towarowe i terminowe
2.3.2. Giełdy papierów wartościowych
2.3.3. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
2.3.4. Organizacja i działanie giełdy
2.4. Regulowany rynek pozagiełdowy
Pytania i zadania
3. Papiery wartościowe
3.1. Wstęp
3.2. Obligacje
3.2.1. Emitenci obligacji
3.2.2. Euroobligacje
3.2.3. Klasyfikacja dłużników
3.3. Akcje
3.3.1. Kupno na kredyt
3.3.2. Krótka sprzedaż
3.4. Indeksy giełdowe
3.4.1. Indeks DJIA
3.4.2. Indeksy kapitałowo-ważone
3.4.3. Inne znane indeksy
Pytania i zadania
4. Kontrakty terminowe
4.1. Wstęp
4.2. Kontrakty forward
4.2.1. Ceny terminowe
4.2.2. Walutowe kontrakty forward
4.2.3. Widełki cen kupna i sprzedaży
4.2.4. Kontrakty FRA
4.3. Kontrakty futures
4.3.1. Rozliczenie dzienne
4.3.2. System depozytów
4.3.3. Izba rozliczeniowa
4.3.4. Zbieżność cen terminowych i gotówkowych
4.3.5. Towarowe kontrakty futures
4.3.6. Finansowe kontrakty futures
4.4. Kontrakty wymiany
4.4.1. Kontrakty PLA
4.4.2. Wymiany walutowe
4.4.3. Wymiany procentowe
4.4.4. Modyfikacje podstawowych kontraktów wymiany
4.5. Opcje
4.5.1. Instrumenty podstawowe
4.5.2. Cena opcji
4.5.3. Ograniczenia na cenę opcji
4.5.4. Przedterminowe wykonanie opcji amerykańskich
4.5.5. Parytet kupna-sprzedaży
Pytania i zadania
5. Matematyka finansowa modeli dyskretnych
5.1. Podstawowy model dwumianowy
5.2. Wycena opcji europejskich
5.2.1. Strategia zabezpieczająca
5.3. Wycena opcji na instrumenty o stałej stopie dywidendy
5.3.1. Opcje indeksowe i walutowe
5.3.2. Opcje na kontrakty futures
5.4. Wycena opcji amerykańskich
5.4.1. Strategia zabezpieczająca
5.5. Podejście martyngałowe
5.6. Twierdzenie o reprezentacji martyngałowej.procesów dyskretnych
Pytania i zadania
6. Matematyka finansowa modeli ciągłych
6.1. Wprowadzenie do modeli ciągłych
6.2. Analiza stochastyczna
6.2.1. Błądzenie losowe
6.2.2. Ruch Browna
6.2.3. Lemat Itô
6.3. Model Blacka-Scholesa. Metoda równań różniczkowych cząstkowych
6.4. Zamiana miary. Twierdzenie Girsanowa
6.5. Twierdzenie o reprezentacji martyngałowej procesów ciągłych
6.6. Zupełność rynku
6.7. Model Blacka-Scholesa. Metoda martyngałowa
6.7.1. Zerowa stopa procentowa
6.7.2. Niezerowa stopa procentowa
6.7.3. Wzór Blacka-Scholesa
6.7.4. Wzór Mertona dla opcji na akcje o stałej stopie dywidendy
6.8. Analiza wrażliwości
6.8.1. Delta
6.8.2. Gamma
6.8.3. Theta
6.8.4. Vega
6.9. Model Blacka dla opcji na kontrakty futures
6.10. Model Mertona dla opcji z losową stopą procentową
6.11. Model typu Blacka-Scholesa dla opcji walutowych
6.11.1. Rynek dolarowy
6.11.2. Rynek złotówkowy
6.11.3. Wzór Garmana-Kohlhagena
Pytania i zadania
7. Modelowanie struktury terminowej
7.1. Krzywa dochodowości
7.2. Stopy forward
7.3. Modele chwilowej stopy procentowej
7.4. Model Heatha-Jarrowa-Mortona
7.4.1. Wielofaktorowy model HJM
7.4.2. Równoważna miara martyngałowa
7.4.3. Jednofaktorowy model HJM
7.5. Wycena instrumentów w modelu HJM
7.5.1. Kontrakt forward na obligację zerokuponową
7.5.2. Obligacja o zmiennym oprocentowaniu
7.5.3. Instrumenty na polskim rynku
Pytania i zadania
8. Konstrukcja i wycena egzotycznych instrumentów pochodnych
8.1. Inżynieria finansowa
8.2. Kombinacje kontraktów terminowych
8.2.1. Kontrakt forward swap
8.2.2. Kombinacje opcji
8.2.3. Instrumenty syntetyczne
8.2.4. Kontrakt break forward
8.2.5. Kontrakt range forward
8.3. Opcje zależne od czasu, złożone i binarne
8.3.1. Opcja typu forward-start
8.3.2. Opcja wyboru
8.3.3. Opcja złożona
8.3.4. Opcja binarna
8.4. Opcje zależne od trajektorii
8.4.1. Opcja azjatycka
8.4.2. Opcje barierowe
8.4.3. Opcja kwantylowa
8.4.4. Opcje typu lookback
8.5. Wielowymiarowe instrumenty egzotyczne
8.5.1. Opcja koszykowa
8.5.2. Instrumenty typu quanto
8.6. Instrumenty egzotyczne na rynku stóp procentowych
8.6.1. Opcja kupna na obligację zerokuponową
8.6.2. Kontrakt forward swap
8.6.3. Opcja caplet
8.6.4. Kontrakt forward cap
8.6.5. Kontrakt forward floor
8.6.6. Opcje na kontrakty wymiany (swaptions)
Pytania i zadania
9. Statystyka rynków finansowych
9.1. Modele rynków finansowych
9.1.1. Hipoteza rynku fraktalnego
9.1.2. Hipoteza rynku niejednorodnego
9.2. Rozkłady niegaussowskie a stopy zwrotu
9.2.1. Empiryczne własności zwrotów
9.2.2. Rozkłady nieskończenie podzielne
9.3. Model CED
9.4. Szeregi czasowe
9.4.1. Procesy liniowe
9.4.2. Procesy nieliniowe
9.5. Techniki analizy danych finansowych
9.5.1. Badanie grubości ogonów rozkładów
9.5.2. Badanie zgodności rozkładów
9.5.3. Badanie długoterminowej zależności danych
Pytania i zadania
10. Alternatywne modele finansowe
10.1. Randomizacja modelu dyskretnego
10.1.1. Model Racheva-Rüschendorfa
10.2. Model Gerbera-Shiu
10.2.1. Transformata Esschera
10.3. Model Hursta-Plateria-Racheva
10.4. Modele H-samopodobne
10.4.1. Ułamkowy ruch Browna
10.4.2. Podejście bezpośrednie
10.4.3. Podejście martyngałowe
Pytania i zadania
Zakończenie
Dodatki
A. Pakiet Financial Engineering Toolbox v. 2.0
A.l. Wymagania sprzętowe i programowe
A.2. Instalacja
A.3. Praca z programem
A.3.1. Profile wypłaty
A.3.2. Greckie wskaźniki dla pozycji
A.3.3. Wycena instrumentów pochodnych w modelu dyskretnym
A.3.4. Wycena opcji egzotycznych w modelu dyskretnym
A.3.5. Metoda Monte Carlo
B. Rachunek finansowy
B. l. Przyszła wartość sumy pieniężnej
B.2. Bieżąca wartość przyszłej sumy pieniężnej
B.3. Przyszła wartość ciągu płatności
B.4. Bieżąca wartość ciągu płatności
B.5. Stopa zwrotu
C. Laureaci Nagród Nobla z nauk ekonomicznych
D. Odpowiedzi i rozwiązania
D.l. Rozdział l .
D.2. Rozdział 2 .
D.3. Rozdział 3 .
D.4. Rozdział 4 .
D.5. Rozdział 5 .
D.6. Rozdział 6 .
D.7. Rozdział 7 .
D.8. Rozdział 8 .
D.9. Rozdział 9 .
D.l0. Rozdział 10.
Literatura
Indeks terminów angielskich
Indeks
432 strony, miękka oprawa
