Książka Moniki Małek (opatrzona bibliografią i indeksem nazwisk) jest popartą
szczegółowymi analizami źródłowymi próbą zaprezentowania koncepcji liberalizmu
etycznego Johna Stuarta Milla jako systemu odnoszącego się do człowieka oraz hierarchii
wyznawanych przez niego wartości. Priorytet wolności osobistej i równości szans oraz
zasad utylitaryzmu to problem interesujący nie tylko filozofów zajmujących się
bezpośrednio myślą liberalną, lecz wszystkich poszukujących odpowiedzi na pytania,
jak określić granice wolności jednostki oraz jak powinny wyglądać jej relacje ze
społeczeństwem. W dalszej części swoich rozważań Autorka bada żywotność koncepcji
Milla w myśli nurtu liberalizmu empirycznego, opierając się na pracach współczesnych
filozofów – Johna Graya i Petera Singera – traktujących o relacjach między ludzką
naturą a statusem etyki. Prezentowana książka to niezwykle ciekawa pozycja wyróżniona
w programie Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Spis treści:
WSTĘP
ROZDZIAŁ I: KLASYCZNA POSTAĆ LIBERALIZMU W UJĘCIU J.S. MILLA
1. Millowska koncepcja wolności na tle innych sposobów pojmowania wolności
A. Historyczno-biograficzne tło koncepcji J.S. Milla
B. Różnorodność znaczeń przypisywanych pojęciu wolności; próba systematyzacji
dyskusji o problemie wolności u J.S. Milla
C. Koncepcja wolności J.S. Milla a spory o pojęcie wolności w obrębie nurtów
liberalnych
2. Wątki aksjologiczno-etyczne w pojmowaniu utylitaryzmu przez J.S. Milla
A. Szeroka formuła utylitaryzmu Milla
B. Zasada użyteczności jako podstawowa zasada etyczna
3. Sztuka życia jako domena logiki i etyki praktycznej
A. Indukcyjno-empiryczna metoda Milla i jej zastosowanie do nauk moralnych i społecznych
B. Etyka jako philosophia prima sztuki życia: poszukiwanie zasad będących ostateczną
podstawą moralności
C. Konsekwencje systemowego powiązania liberalizmu z utylitaryzmem w koncepcji J.S. Milla
ROZDZIAŁ II: KONCEPCJA PLURALIZMU LIBERALNEGO JOHNA GRAYA
1. J. Gray jako komentator i krytyk myśli filozoficznej J.S. Milla
2. Koncepcja państwa jako rządu ograniczonego i modus vivendi na gruncie demokracji
3. Natura ludzka a status etyki jako sztuki życia
4. Krytyka oświeceniowej wizji postępu etycznego przez J. Graya
ROZDZIAŁ III: UTYLITARYZM PREFERENCJI PETERA SINGERA
1. Peter Singer – współczesny kontynuator myśli J.S. Milla?
2. Wolność indywidualna w liberalnej demokracji
3. Koncepcja natury ludzkiej a status etyki: rola wyboru i preferencji
4. Możliwość postępu etycznego jako element koncepcji etyki P. Singera
ZAKOŃCZENIE
Bibliografia
Summary
Indeks nazw osobowych
284 strony, oprawa twarda z obwolutą