Ochrona przyrody
Zaktualizowane trzecie wydanie nowoczesnego podręcznika prezentującego ogólne
zasady ochrony przyrody na tle realiów przyrodniczych Polski.
Napisany głównie z myślą o studentach ochrony środowiska, biologii, geografii,
geologii, leśnictwa i rolnictwa oraz specjalizujących się w tych zagadnieniach
studentów kierunków nieprzyrodniczych, np. turystyki, dziennikarstwa, prawa i ekonomii,
adresowany jest także do szerokiego grona zawodowych służb ochrony przyrody oraz
działaczy organizacji pozarządowych.
Przedstawiając najnowsze dane oraz rozwiązania prawne i organizacyjne obowiązujące
obecnie w naszym kraju, podręcznik może stanowić równie cenną pomoc dla twórców
planów przestrzennego zagospodarowania kraju na każdym szczeblu administracyjnym – od
gminnych wydziałów ochrony środowiska po urzędy centralne.
Książka zawiera bogaty materiał ilustracyjny.
Istotnym jej uzupełnieniem jest obszerna bibliografia, w której zebrano komplet
najważniejszych aktów prawnych – ustaw, rozporządzeń, konwencji i porozumień
międzynarodowych oraz Dyrektyw Rady EWG przyjętych w krajach Unii Europejskiej –
regulujących kwestie ochrony przyrody w Polsce.
Autorka prof. Ewa Symonides jest doświadczonym nauczycielem
akademickim od wielu lat związanym z Uniwersytetem Warszawskim; opublikowała ponad 150
prac naukowych i artykułów popularnonaukowych. Jest zarazem wybitnym znawcą zarówno
prawnych, jak i praktycznych aspektów ochrony przyrody. Była m.in. Głównym
Konserwatorem Przyrody, wiceprzewodniczącą i przewodniczącą Państwowej Rady Ochrony
Przyrody, ekspertem ds. różnorodności biologicznej w Parlamencie Europejskim w
Strasburgu, członkiem Rady Ekologicznej przy Prezydencie RP, a także członkiem rad
naukowych parków narodowych – Słowińskiego i Bieszczadzkiego oraz rady naukowej
Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Puszcza Białowieska".
Przedmowa
1. Powstanie i rozwój życia na Ziemi
2. Człowiek i przyroda: od zarania dziejów do współczesności
2.1. Człowiek a inni mieszkańcy Ziemi
2.2. Wpływ rozwoju ludzkiej cywilizacji na przyrodę
2.3. Antropopresja w XX wieku - początek globalnej katastrofy biosfery?
2.4. Początki nowego tysiąclecia - potencjalne zagrożenia dla przyrody w XXI wieku
2.5. Ekonomiczne i polityczne aspekty globalnych zniszczeń przyrody
3. Motywy, cel i przedmiot ochrony przyrody w ujęciu historycznym i
współczesnym
3.1. Motywy ochrony przyrody w dziejach człowieka
3.2. Cel i przedmiot ochrony przyrody w ujęciu formalno-prawnym
3.3. Ochrona różnorodności biologicznej jako cel współczesnej ochrony przyrody
3.4. Ochrona dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego
3.5. Ochrona walorów krajobrazowych
4. Naukowe podstawy prawnej ochrony przyrody
4.1. Wkład nauki do ochrony przyrody
4.2. Ocena zagrożenia gatunków - czerwone listy i czerwone księgi
4.3. Gatunki specjalnej troski
4.4. Obiekty dziedzictwa geologicznego
4.5. Podstawy identyfikacji i waloryzacji ekosystemów
4.6. Ekosystemy specjalnej troski
4.7. Krajobrazowe i regionalne podejście do ochrony przyrody
4.8. Przyrodnicza inwentaryzacja i waloryzacja obszarów i obiektów
4.9. Monitoring przyrodniczy (biologiczny)
4.10. Międzynarodowe kategorie obszarów chronionych
5. Międzynarodowe aspekty ochrony przyrody
5.1. Początki międzynarodowej współpracy
5.2. Międzynarodowe konwencje o zasięgu światowym
5.3. Międzynarodowe porozumienia i umowy
5.4. Międzynarodowe konwencje o zasięgu europejskim
5.5. Światowe sieci obszarów chronionych
5.6. Europejskie sieci obszarów chronionych
5.7. Europejskie programy ochrony przyrody
5.8. Światowe organizacje ochrony przyrody
5.9. Europejskie organizacje ochrony przyrody
6. Wartości przyrodnicze Polski - stan, zagrożenia i ochrona
6.1. Naturalne uwarunkowania kształtujące przyrodę Polski
6.2. Wpływ czynników antropogenicznych na przyrodę Polski
6.3. Różnorodność biologiczna Polski na tle Europy
6.4. Zróżnicowanie krajobrazów
6.5. Zróżnicowanie ekosystemów
6.6. Różnorodność gatunkowa
6.7. Różnorodność genetyczna
6.8. Przyroda terenów wiejskich
6.9. Przyroda lasów gospodarczych
7. Krótka historia ochrony przyrody na ziemiach polskich
7.1. Ochrona przyrody w początkach państwa polskiego i I Rzeczypospolitej
7.2. Ochrona przyrody w okresie zaborów (1796-1918)
7.3. Ochrona przyrody w okresie II Rzeczypospolitej (1918-1939)
7.4. Ochrona przyrody w okresie PRL (1944-1989)
7.5. Sukcesy i porażki ochrony przyrody w okresie III Rzeczypospolitej (od 1989)
8. Współczesny system prawny, organizacyjny i finansowy oraz zaplecze naukowe
ochrony przyrody w Polsce
8.1. Konstytucja RP i ustawa o ochronie przyrody
8.2. Akty wykonawcze do ustawy o ochronie przyrody
8.3. Inne akty prawne związane z ochroną przyrody
8.4. Organy administracyjne ochrony przyrody
8.5. Organy opiniodawczo-doradcze
8.6. Organizacje pozarządowe
8.7. Fundusze wspierające ochronę przyrody
8.8. Naukowe zaplecze ochrony przyrody
9. Formy ochrony przyrody - ochrona in situ
9.1. Przedmiot i kategorie prawnej ochrony przyrody
9.2. Różnorodność i rozwój prawnych form ochrony przyrody
9.3. Park narodowy
9.4. Rezerwat przyrody
9.5. Park krajobrazowy
9.6. Obszar chronionego krajobrazu
9.7. Obszar Natura 2000
9.8. Pomnik przyrody
9.9. Stanowisko dokumentacyjne
9.10. Użytek ekologiczny
9.11. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy
9.12. Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
9.13. Prawna ochrona dziko żyjących roślin, zwierząt i grzybów nieobjętych ochroną
gatunkową
10. Ochrona przyrody w warunkach ex situ
10.1. Ogrody botaniczne
10.2. Ogrody zoologiczne
10.3. Podstawy prawne tworzenia i funkcjonowania ogrodów botanicznych i zoologicznych
10.4. Ośrodki rehabilitacji zwierząt
10.5. Banki genów
10.6. Muzea przyrodnicze
11. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień
12. Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo
12.1. Koncepcja ekorozwoju i polityka ekologiczna państwa
12.2. Gospodarka leśna
12.3. Gospodarka łowiecka
12.4. Gospodarka rolna
12.5. Gospodarka wodna
12.6. Gospodarka rybacka i amatorski połów ryb
12.7. Gospodarka turystyczna
12.8. Zrównoważony rozwój innych dziedzin gospodarczych
13. Bolączki ochrony przyrody w Polsce
Słowniczek podstawowych terminów
Literatura i cytowane dokumenty
Indeks rzeczowy
Indeks nazw gatunkowych roślin, zwierząt i grzybów
Ochrona przyrody w Polsce - najważniejsze akty prawne dostępne w Internecie
Platformy internetowe Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
784 strony, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
