Jeżeli decyzje finansowe w przedsiębiorstwie można podzielić na krótko- i
długoterminowe, to ta książka jest poświęcona tym drugim. Jej przedmiotem są
prezentowane w kolejnych rozdziałach koszt i struktura kapitału, wypłaty dywidendy i
wykupy akcji oraz programy motywacyjnego wynagradzania. Wszystkie te zagadnienia
zaprezentowane zostały w tym samym kontekście kreowania wartości spółki.
W pewnym sensie jest to książka o finansowych zagadkach. Od czasu ukucia przez F.
Blacka terminu "zagadka dywidendy" (ang. dividend puzzle) społeczność
akademicka, rynki finansowe i zarządy spółek bez wątpienia sporo się o niej
dowiedziały, choć wciąż pozostaje ona nie do końca rozpoznanym fenomenem o statusie
czynnika z niejasnym wpływem na rynkowe wartości spółek. W 1984 r. S. Myers
sparafrazował konkluzję F. Blacka o zagadkowości dywidendy, stawiając w jednym ze
swoich artykułów kolejne kłopotliwe pytanie dotyczące tego, w jaki sposób spółki
ustalają swoje struktury kapitału i odważnie na nie odpowiadając: "nie
wiemy". Akademicki świat przyznał się po raz kolejny do swojej bezsilności wobec
następnej zagadki, tym razem "zagadki struktury kapitału" (ang. capital
structure puzzle). Podobnie rzecz się ma z kosztem kapitału, o szacowaniu którego nie
od dziś wiadomo, że dla wielu bardziej przypomina ono sztukę niż naukę. Na skutek
włączenia do struktury książki rozdziału poświęconego motywacyjnemu wynagradzaniu
jest to jednocześnie praca o nowych rolach dyrektora finansowego i jego
współpracowników. Finansista w spółce nie zajmuje się już wyłącznie pozyskiwaniem
kapitału i sposobami jego inwestowania, ale coraz częściej również pomiarem wyników
działalności, architekturą programu motywacyjnego wynagradzania i relacjami z
inwestorami. To też decyzje długookresowe i nawet ta problematyka bywa zaliczana do
zbioru korporacyjnych zagadek.
Natomiast zarządzanie wartością przedsiębiorstwa (VBM - ang. Value Based
Management), które stanowi w tej książce swoistą ramę dla omawianych w kolejnych
rozdziałach decyzji finansowych, jest w rzeczywistości systemem zarządzania
przedsiębiorstwem, w którym wszystkie wymienione długoterminowe decyzje finansowe są
ze sobą sprzężone i podporządkowane realizacji finalnego celu, jakim jest
maksymalizacja wartości kreowanej dla akcjonariuszy. Wartość przedsiębiorstwa i
wartość dla akcjonariuszy czy wreszcie kreacja wartości dla akcjonariuszy są w tej
publikacji pojęciami pierwszoplanowymi, dyktującymi sposób analizy prezentowanych w
niej zagadnień.
"Sposób ujęcia kategorii wartości i ocena czynników decydujących o jej
zmianach to zagadnienia niezwykle aktualne i ważne w praktyce zarządzania
przedsiębiorstwem. Stąd też podkreślić należy trafność wyboru problemu jako tematu
książki, zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia. Autorzy
wypełniają lukę rynkową, gdyż dotychczas brak na rynku pozycji wyjaśniającej
dokładnie wybrane determinanty wartości. Zarówno studentom, jak i praktykom potrzebna
jest wiedza o podstawach i kierunkach wyborów przedsiębiorstwa, pozwalających na wzrost
korzyści jego właściciela. Książka wychodzi obu postulatom naprzeciw. (...) Autorzy
zawarli wiele ciekawych ujęć nieprezentowanych dotychczas w literaturze. Tytuł
opracowania zapowiada nie tylko interesujące treści, ale wyznacza ważny i aktualny
obszar badawczych zainteresowań Autorów. Opracowanie ma charakter naukowy o znacznych
walorach poznawczych i aplikacyjnych".
Z recenzji prof. dr. hab. Marii Sierpińskiej
"Jak - dzięki trafnym i przekonywującym decyzjom finansowym - kreować wartość
spółki dla akcjonariuszy? O tym traktuje ta bardzo ciekawa i inspirująca do
przemyśleń oraz dyskusji książka. Autorzy, kompetentni znawcy tematu, wykorzystują
najnowszą literaturę światową, starannie dokumentując prezentowane tezy przykładami
i zastosowaniem teoretycznych prawidłowości budowania wartości spółki. Bezsporną
zaletą ksiązki jest logika i spójność prowadzonych rozważań: od finansowych
aspektów kreowania wartości, poprzez koszt kapitału, strukturę kapitału, do polityki
wypłat dla akcjonariuszy i programy motywacyjnego wynagradzania. Dzięki temu Czytelnik
uzyskuje publikację poszerzającą dotychczasową wiedzę na temat kreowania wartości
przedsiębiorstwa dla udziałowców, inspirującą do przemyśleń, wraz z rekomendowanymi
sposobami działań menedżerów".
Dr Andrzej Szablewski, kierownik Podyplomowego Studium "Zarządzanie wartością
firmy" SGH
"Książka autorstwa Panów Andrzeja i Wiktora Cwynarów jest ważnym dziełem z
obszaru finansów przedsiębiorstw. Praca zawiera przedstawione w nowym świetle, kluczowe
z punktu widzenia zarządzania wartością problemy struktury i kosztu kapitału, polityki
wypłat dla akcjonariuszy oraz motywowania kadry kierowniczej. Autorzy w sposób bardzo
kompetentny, a jednocześnie przystępny, przybliżają złożoną problematykę
podejmowania długoterminowych decyzji finansowych. Praca, która została oparta na
najlepszej i bardzo aktualnej światowej literaturze przedmiotu oraz bogatych
doświadczeniach Autorów, będzie cenną pozycją w bibliotece menedżera, inwestora czy
analityka finansowego. Z pewnością zainteresuje również pracowników naukowych i
studentów".
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Zarzeckiego
Dr Wiktor Cwynar - adiunkt w Katedrze Finansów Wyższej Szkoły
Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu, gdzie jest wykładowcą, także na
studiach podyplomowych i MBA. Visiting Teacher w ISCAP (Porto, Portugalia). Członek Rady
Nadzorczej CIECH SA. Stały współpracownik Katedry Small Businessu SGH w Warszawie w
ramach Studium Podyplomowego Zarządzanie Wartością Firmy i Studium Podyplomowego Metody
Wyceny Spółki Kapitałowej. Współautor książki Zarządzanie wartością spółki
kapitałowej. Koncepcje - systemy - narzędzia. Autor licznych artykułów naukowych
i popularyzatorskich. Jako wykładowca i trener współpracował m.in. z takimi
ośrodkami, jak Infor Training, FRR w Polsce, Gdańska Akademia Bankowa, eFroum, IWP we
Wrocławiu, The Report, Akademia Zarządzania w Sopocie, CapGemini Ernest & Young,
Hewitt Associates i wiele innych. Współautor i trener prestiżowego programu
edukacyjnego dla przedsiębiorców "Przyjaciele Sukcesu", realizowanego przez
Microsoft Dynamics, PKPP Lewiatan i WSB-NLU. Autor wycen, analiz, ekspertyz dla biznesu,
m.in. na zlecenie Urzędu Komunikacji Elektronicznej, PKN Orlen SA, Wydawnictwa Trendy,
Pienińskiego Parku Narodowego, Wafro Sp. z o.o. Członek Rady Ekspertów periodyku
"Doradca Dyrektora Finansowego" (Wydawnictwo "Wiedza i Praktyka").
Członek Rady Programowej pisma "Antidotum" (Stowarzyszenie Menedżerów Opieki
Zdrowotnej).
Dr Andrzej Cwynar - Kierownik Zakładu Finansów w Wyższej Szkole
Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, zastępca redaktora naczelnego Finansowego
Kwartalnika Internetowego "e-Finanse", autor i współautor prawie 100
publikacji poświęconych przede wszystkim zarządzaniu wartością przedsiębiorstwa
(Value Based Management), w tym książki Zarządzanie wartością spółki
kapitałowej. Koncepcje - systemy - narzędzia (Nagroda Ministra Edukacji Narodowej i
Sportu, nominacje do nagród Beta i Prof. Bielskiego). Członek Rady Ekspertów
Wydawnictwa "Wiedza i Praktyka". Członek rady nadzorczej Towarzystwa
Finansowego "Silesia" Sp. z o.o. w Katowicach, wykładowca, trener, konsultant i
autor ekspertyz, współpracujący z wieloma instytucjami o różnym charakterze (m.in.
Szkoła Główna Handlowa, Infor, Gdańska Akademia Bankowa, PKN Orlen, PTK Centertel,
Jelfa, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Fachhochschule Bielefeld).
Spis treści
Wstęp
Rozdział I Wartość spółki i jej kreacja (Andrzej Cwynar)
Wprowadzenie
Shareholders kontra stakeholders, czyli ilu panom służyć?
Terrorysta interesariuszem?
Oświecony kapitalizm właścicielsk
Akcjonariusze zwiększają wartość wszystkich roszczeń
Kreacja wartości dla akcjonariuszy
Inżynieria TSR
Determinanty wartości dla akcjonariuszy
Grzechy rachunkowości, czyli o przewadze gotówki nad zyskiem
Kreacja wartości dla akcjonariuszy i kreacja wartości spółki
Kreacja wartości spółki
Biologiczna analogia
Kreacja wartości spółki i kreacja wartości dla akcjonariuszy raz jeszcze
Odczytywanie rynkowych sygnałów co do oczekiwanych wyników działalności
Macierz RI-FGV
Macierz RI-FGV: casus GPW w Warszawie
Value Based Management
Value Based Management w zarządzaniu klubem piłkarskim
Podsumowanie
Rozdział II Koszt kapitału spółki (Wiktor Cwynar)
Wprowadzenie
Jak rozumieć koszt kapitału?
Średni ważony koszt kapitału, WACC
Wyboista droga pomiaru
Zmierzyć oczekiwania akcjonariuszy
Model CAPM: kim jest inwestor krańcowy?
Stopa zwrotu z bezpiecznej inwestycji
Stopa zwrotu wolna od ryzyka o wyborze przedziału czasowego analizy
Decyzja o wyborze częstotliwości kalkulacji zwrotów
Nietypowe okresy
Wybór rynku
Korekta Bayesa
Przykład
Indeks beta dla spółek nienotowanych na giełdach papierów wartościowych
Branżowy indeks beta z rozwiniętego rynku
Indeks beta oparty o zmienność zysków księgowych
Skalowanie współczynnika zmienności zysków księgowych
Rynkowa premia za ryzyko
Rynkowa premia za ryzyko - ujęcie prognostyczne
Jak określić "implikowaną" MRP?
Alternatywy dla CAPM
Model LEFAC - źródło i założenia metodologiczne modelu
Modyfikacje metodologii LEFAC - propozycje autorów
Propozycja modelu scoringowego firmy Morningstar
Podsumowanie
Rozdział III Struktura kapitału spółki (Andrzej Cwynar, Wiktor Cwynar)
Wprowadzenie
Co to jest struktura kapitału?
Wartości rynkowe czy księgowe kapitału w strukturze? Opinie przedstawicieli nurtu VBM
Struktura kapitału i ryzyko
Korzyści i niekorzyści długu
Struktura kapitału w teorii
Potencjalne koszty bankructwa
Wnioski płynące z teorii
Struktura kapitału w empirii
Zarządzanie strukturą kapitału w Polsce
Dźwignia finansowa w konwencjonalnym ujęciu
Król jest nagi, czyli przypadek Enronu
Jakie wagi kapitałów w WACC: aktualne czy docelowe?
Wyznaczanie optymalnej struktury kapitału
Podsumowanie
Rozdział IV Wypłaty dla akcjonariuszy: dywidenda i wykup akcji (Andrzej
Cwynar)
Wprowadzenie
Co wiemy, a czego nie wiemy o dywidendzie?
Polityka dywidendy i polityka wypłat dla akcjonariuszy
Zysk i dywidenda
Formy wypłat dywidendy
Wskaźniki polityki dywidendy
Teorie polityki dywidendy
Dywidendowa arystokracja
Teorie dywidendowe w opinii menedżerów
Strategie wypłat dywidendy
Strategie wypłat w Polsce
Docelowy wskaźnik wypłat
Podsumowanie
Rozdział V Program motywacyjnego wynagradzania
Wprowadzenie
Płacenie za wyniki: liczy się to, jak płacisz, a nie ile
Menedżerskie wynagrodzenia: wysokość i struktura
Programy ESSO
Motywacyjne opcje menedżerskie
Odwrót od opcji?
Wielcy o "ukosztowieniu" opcji
"Ukosztowienie" opcji
Kłopotliwy koszt opcji
Opcje oddają pola
Tylko dla wybranych
Pracownicy cenią opcje mniej, niż się sądzi
Metody wyceny opcji
Zróżnicowany portfel motywacyjny
Alternatywy dla opcji
Droga prowadząca w jednym kierunku
Opcyjna dźwignia
Kontrowersyjna cena realizacji
Unikanie przesady
Skuteczniejszy nadzór
Menedżerskie opcje zakupu akcji w Polsce
Przyszłość opcji
EVA, czyli co mierzymy?
Więcej = lepiej, mniej = gorzej
EVA w centrum uwagi
Prosta inaczej
Od jakiej wysokości EVA zacząć płacić premie?
Empiryczne badania skuteczności zysku rezydualnego
Podsumowanie
275 stron, B5, twarda oprawa