Przedmiotem badań, których rezultaty przedstawiono w niniejszym
zeszycie, przygotowywanym z dwoma wyjątkami, przez pracowników Katedry Finansów
Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, są wybrane zagadnienia polityki
budżetowej i podatków.
Artykuły zamieszczone w zeszycie dotyczą przede wszystkim Polski w okresie
przed i po akcesji do Unii Europejskiej. Jedynie dwa artykuły poświęcone są konkretnym
zagadnieniom polityki budżetowej kilku państw Europy Środkowej i Wschodniej, a jeden -
dochodom podatkowym państw UE.
W ostatnim dziesięcioleciu w badanych państwach nastąpiły istotne zmiany w zakresie
polityki budżetowej i podatków. Wynikały one przede wszystkim z konieczności
dostosowania rozwiązań w tych dziedzinach do prawa UE, a także ze zmian celów polityki
budżetowej, w tym również w zakresie podatków, ze względów politycznych czy też
społecznych. Ponadto polityka budżetowa i fiskalna Polski i innych państw Europy
Środkowej i Wschodniej w wymienionym okresie musiała się zmieniać w wyniku
konieczności jej dostosowania do przebiegu koniunktury gospodarczej.
Mimo zróżnicowanej tematyki, artykuły zamieszczone w tym zeszycie nie wyczerpują
problematyki polityki budżetowej i podatków. Z założenia ich tematyka jest
różnorodna, wybiórcza i selektywna, wynikająca z odmiennych zainteresowań badawczych
poszczególnych autorów. Nie udało się w nich uniknąć odmiennego ujęcia niektórych
kwestii czy też pewnych powtórzeń. Zróżnicowana jest także długość badanego
okresu. Część artykułów dotyczy zagadnień bardziej ogólnych, w innych przedmiotem
analizy są kwestie bardziej szczegółowe.
Zeszyt otwiera artykuł poświęcony determinantom i implikacjom deficytu budżetu
państwa w latach 2001 -2008. Przedstawiono w nim zmiany deficytu budżetu państwa i
źródeł jego finansowania w Polsce, w badanych latach. Poza tym określono jego
przyczyny i skutki ekonomiczne, w tym finansowe. Spośród różnego rodzaju czynników
ekonomicznych wpływających na deficyt budżetowy szczególną uwagę zwrócono na zmiany
przebiegu koniunktury gospodarczej. Z kolei w analizie źródeł jego finansowania
podzielono te źródła na krajowe i zagraniczne oraz uwzględniono zmiany ich znaczenia w
rozpatrywanym okresie.
Spis treści:
Wstęp (Tadeusz Juja)
Tadeusz Juja
Determinanty i implikacje deficytu budżetu państwa w latach 2001-2008
Jacek Polczyński
Przyczyny i skutki występowania nadwyżki budżetowej na przykładzie Estonii
Ilona Kijek
Deficyt budżetowy a deficyt na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego
w wybranych państwach Europy Środkowej
Maciej Cieślukowski
Powiązania budżetu Unii Europejskiej z systemem finansów publicznych w Polsce
Janina Kotlińska
Procedura opracowywania i uchwalania budżetu jednostki samorządu terytorialnego
Sławomira Kańduła
Subwencja jako źródło dochodów miast na prawach powiatu w Polsce w latach
1999-2007
Tomasz Bójkowski
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez osoby
gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora
finansów publicznych
Joanna Przybylska
Instrumenty udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców jako element
polityki budżetowej
Edyta Małecka-Ziembińska
Dochody podatkowe w państwach Unii Europejskiej
Małgorzata Magdalena Hybka
Bezskuteczność egzekucji a umorzenie zaległości podatkowej z urzędu
Dawid Bronowski
Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w krajowym i
wspólnotowym prawie bilansowym
Anna Potok
Opodatkowanie faktoringu
194 strony, oprawa miękka