Komunikacja elektroniczna
Zagrożenia i ich skutki dla organizacji
Internet i środki komunikacji elektronicznej
rewolucjonizują nasze życie, w tym codzienność organizacji, w których
funkcjonujemy. Nowoczesne narzędzia komunikacji zmieniają się bardzo szybko, tymczasem
ludzka natura potrzebuje dużo więcej czasu na dostosowanie się. Poczta elektroniczna,
komunikatory, portale intranetowe, wideokonferencje zwiększają szybkość obiegu
informacji oraz ułatwiają dostęp do ludzi, przynoszą jednak także skutki uboczne.
Łatwość komunikacji przyczynia sie do "zalewu
informacjami", pracownicy muszą sobie radzić z coraz większą ilością
informacji w coraz krótszym czasie. Coraz trudniej jest znaleźć przestrzeń
w czasie, wolną od zakłóceń, konieczną do rozwiązywania złożonych problemów.
Popularyzacja nowych rozwiązań zwiększa dostępność pracowników dla pracodawcy,
także w czasie wolnym od pracy. Nadmierne wykorzystywanie takich możliwości
prowadzi do zaburzania równowagi między życiem osobistym i zawodowym wśród
pracowników, a negatywne skutki zjawiska odczuwane są zarówno przez zatrudnionych
jak i organizacje. Nowe środki komunikacji przyczyniają się do rozproszenia
informacji cyfrowych w firmach. W rezultacie pogłębiają się trudności
w wyszukiwaniu informacji oraz rośnie ryzyko ich wycieku. Dostępność internetu
w miejscu pracy kreuje pokusy do nadużywania tego narzędzia do celów prywatnych
kosztem obowiązków służbowych. Dodatkowo pojawia się ryzyko odpowiedzialności
prawnej pracodawcy za nielegalne aktywności zatrudnionych w internecie przy
wykorzystaniu służbowego sprzętu.
Celem monografii jest poznanie natury wybranych
zagrożeń dla organizacji wynikających ze stosowania środków komunikacji
elektronicznej oraz wskazanie możliwości ich minimalizowania.
Badane zagrożenia obejmują:
1/ przeciążenia informacyjne,
2/ ograniczenie skuteczności procesów zarządzania
informacjami,
3/ zaburzanie równowagi między życiem prywatnym
a pracą w wyniku regularnego wykonywania obowiązków służbowych poza czasem
pracy,
4/ nadużywanie internetu przez pracowników
w czasie pracy do celów prywatnych.
Zagrożenia będące przedmiotem analizy występowały
już w przeszłości, jednak zastosowanie nowych rozwiązań technicznych zmienia ich
zasięg oraz częstotliwość występowania, inne są mechanizmy powstawania zagrożeń,
a zagrożenia wymagają innych działań zapobiegających i minimalizujących.
Oryginalność pracy, w zamyśle autora, polega na zbadaniu dotychczasowych
zagrożeń w nowych uwarunkowaniach.
Wstęp
Rozdział 1
Istota komunikacji elektronicznej
1.1. Zmiany w sposobach komunikacji w wyniku rewolucji internetowej
1.1.1. Popularyzacja komunikacji elektronicznej w Polsce i wybranych krajach świata
1.1.2. Organizacyjne i społeczne skutki rewolucji internetowej
1.2. Podstawowa terminologia wykorzystana w monografii
1.3. Przegląd badań dotyczących komunikacji elektronicznej i związanych z nią
zagrożeń
1.3.1. Komunikacja elektroniczna w badaniach naukowych
1.3.2. Badanie naukowe nad zagrożeniami związanymi z wykorzystaniem komunikacji
elektronicznej
1.4. Prezentacja wybranych środków komunikacji elektronicznej
1.4.1. Zarys historii internetu
1.4.2. Oprogramowanie do wymiany informacji
1.4.3. Oprogramowanie wspierające współpracę przy niskim stopniu współzależności
1.4.4. Oprogramowanie wspierające współpracę przy wysokim stopniu współzależności
Rozdział 2
Uwarunkowania procesu komunikacji elektronicznej w organizacjach
2.1. Ewolucja teorii związanych z komunikacją elektroniczną
2.2. Teorie deficytu
2.2.1. Teoria obecności społecznej
2.2.2. Teoria redukcji sygnałów kontekstu społecznego
2.2.3. Teoria kontekstu społecznego
2.2.4. Teoria bogactwa środków przekazu
2.2.5. Teoria naturalności środków przekazu
2.3. Teorie alternatywne wobec teorii deficytu
2.3.1. Model SIDE
2.3.2. Teoria przetwarzania informacji społecznych
2.3.3. Teoria komunikacji hiperosobistej
2.3.4. Teoria rozwoju środków przekazu
2.4. Teorie deficytu a teorie alternatywne
2.5. Identyfikacja uwarunkowań przebiegu procesu komunikacji elektronicznej
2.5.1. Charakterystyka środków komunikacji elektronicznej
2.5.2. Charakterystyka uczestników komunikacji
2.5.3. Charakterystyka informacji
2.5.4. Kontekst organizacyjny
2.6. Wpływ i rola uwarunkowań na przebieg procesu komunikacji elektronicznej
2.6.1. Wpływ charakterystyki środków komunikacji na przebieg procesu
2.6.2. Wpływ charakterystyki uczestników komunikacji na przebieg procesu
2.6.3. Wpływ charakterystyki przekazywanej informacji na przebieg procesu
2.6.4. Wpływ kontekstu organizacyjnego na przebieg procesu
2.6.5. Rola uwarunkowań w kształtowaniu procesu komunikacji elektronicznej
Rozdział 3
Zastosowanie komunikacji elektronicznej w organizacjach: środki, polityki, skutki
3.1. Środki komunikacji elektronicznej stosowane w organizacjach
3.2. Polityki wykorzystania środków komunikacji elektronicznej przyjmowane przez
organizacje
3.2.1. Model restrykcyjny
3.2.2. Model liberalny
3.3. Skutki stosowania środków komunikacji elektronicznej dla organizacji
3.3.1. Szanse dla organizacji
3.3.2. Zagrożenia dla organizacji
3.3.3. Niejednoznaczne skutki dla organizacji
Rozdział 4
Przeciążenia informacyjne w miejscu pracy
4.1. Istota i charakterystyka zagrożenia
4.2. Przyczyny powstawania zagrożenia i wynikających z niego skutków
4.2.1. Czynniki aktywizujące zagrożenie
4.2.2. Czynniki bezpośrednio wywołujące skutki zagrożenia
4.3. Skutki występowania zagrożenia
4.3.1. Wyniki pracy
4.3.2. Zdrowie pracowników
4.4. Zapobieganie i minimalizowanie zagrożeń oraz ich skutków
4.4.1. System informacyjny
4.4.2. Postawy i zachowania pracowników
4.4.3. Rozwiązania techniczne
Rozdział 5
Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
5.1. Istota i charakterystyka zagrożenia
5.1.1. Ograniczenia wynikające ze stosowania środków komunikacji elektronicznej w
procesach informacyjnych
5.1.2. Zachowywanie, przechowywanie i usuwanie informacji
5.1.3. Wyszukiwanie informacji
5.1.4. Uzyskiwanie dostępu i wykorzystywanie informacji
5.1.5. Zapewnianie bezpieczeństwa informacji oraz bezpieczeństwa systemu informatycznego
5.2. Przyczyny powstawania zagrożenia i wynikających z niego skutków
5.2.1. Czynniki aktywizujące zagrożenie
5.2.2. Czynniki bezpośrednio wywołujące skutki zagrożenia
5.3. Skutki występowania zagrożenia
5.3.1. Zaburzenia w działalności operacyjnej
5.3.2. Naruszenia bezpieczeństwa informacji oraz bezpieczeństwa systemu informatycznego
5.3.3. Odpowiedzialność prawna związana z procesami informacyjnymi, w których
wykorzystywana jest komunikacja elektroniczna
5.4. Zapobieganie i minimalizowanie zagrożeń oraz ich skutków
5.4.1. Ogólne podejście
5.4.2. Kształtowanie procesów informacyjnych
5.4.3. Usprawnianie procesów informacyjnych,
w których stosowane są środki komunikacji elektronicznej
Rozdział 6
Trudności w równoważeniu życia zawodowego i życia osobistego w wyniku
nadużywania środków komunikacji elektronicznej przez pracodawców i pracowników
6.1. Koncepcja równowagi między życiem zawodowym a życiem osobistym
6.1.1. Istota i charakterystyka równowagi między życiem zawodowym a życiem osobistym
6.1.2. Skutki nierównowagi między życiem zawodowym a życiem osobistym dla pracowników
i organizacji
6.1.3. Komunikacja elektroniczna a równowaga między życiem zawodowym a życiem
osobistym
6.2. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
6.2.1. Istota i charakterystyka zagrożenia
6.2.2. Przyczyny powstawania zagrożenia i wynikających z niego skutków
6.2.2.1. Czynniki aktywizujące zagrożenie
6.2.2.2. Czynniki bezpośrednio wywołujące skutki zagrożenia
6.2.3. Skutki występowania zagrożenia
6.2.4. Zapobieganie i minimalizowanie zagrożeń oraz ich skutków
6.3. Nadużywanie przez pracowników internetu w czasie pracy do celów prywatnych
6.3.1. Istota i charakterystyka zagrożenia
6.3.2. Przyczyny powstawania zagrożenia i wynikających z niego skutków
6.3.2.1. Czynniki aktywizujące zagrożenie
6.3.2.2. Czynniki bezpośrednio wywołujące skutki zagrożenia
6.3.3. Skutki występowania zagrożenia
6.3.4. Zapobieganie i minimalizowanie zagrożeń oraz ich skutków
Rozdział 7
Analiza zagrożeń w badanych organizacjach. Studia przypadków
7.1. Problem badawczy, cele badań empirycznych
7.2. Metodyka badania empirycznego
7.2.1. Paradygmat badawczy
7.2.2. Metody i techniki badawcze
7.2.3. Próba badawcza
7.2.4. Kryteria wyróżnienia zagrożeń
7.3. Studium przypadku: firma informatyczna A
7.3.1. Zastosowanie środków komunikacji elektronicznej
7.3.2. Przeciążenia informacyjne
7.3.3. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
7.3.4. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
7.3.5. Nadużywanie przez pracowników internetu do celów prywatnych w czasie pracy
7.3.6. Działania podejmowane przez organizację
7.3.7. Znaczenie występujących zagrożeń dla organizacji i pracowników
7.4. Studium przypadku: firma doradcza B
7.4.1. Zastosowanie środków komunikacji elektronicznej
7.4.2. Przeciążenia informacyjne
7.4.3. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
7.4.4. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
7.4.5. Nadużywanie przez pracowników internetu do celów prywatnych w czasie pracy
7.4.6. Działania podejmowane przez organizację
7.4.7. Znaczenie występujących zagrożeń dla organizacji i pracowników
7.5. Studium przypadku: firma farmaceutyczna C
7.5.1. Zastosowanie środków komunikacji elektronicznej
7.5.2. Przeciążenia informacyjne
7.5.3. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
7.5.4. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
7.5.5. Nadużywanie przez pracowników internetu do celów prywatnych w czasie pracy
7.5.6. Działania podejmowane przez organizację
7.5.7. Znaczenie występujących zagrożeń dla organizacji i pracowników
7.6. Studium przypadku: spółka zarządzająca holdingiem D
7.6.1. Zastosowanie środków komunikacji elektronicznej
7.6.2. Przeciążenia informacyjne
7.6.3. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
7.6.4. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
7.6.5. Nadużywanie przez pracowników internetu do celów prywatnych w czasie pracy
7.6.6. Działania podejmowane przez organizację
7.6.7. Znaczenie występujących zagrożeń dla organizacji i pracowników
7.7. Studium przypadku: firma informatyczna E
7.7.1. Zastosowanie środków komunikacji elektronicznej
7.7.2. Przeciążenia informacyjne
7.7.3. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w procesach informacyjnych
prowadzące do ograniczania sprawności tych procesów
7.7.4. Nadużywanie przez pracodawców dostępności pracowników poza czasem pracy
7.7.5. Nadużywanie przez pracowników internetu do celów prywatnych w czasie pracy
7.7.6. Działania podejmowane przez organizację
7.7.7. Znaczenie występujących zagrożeń dla organizacji i pracowników
7.8. Zagrożenia w badanych organizacjach - podsumowanie
7.8.1. Występowanie analizowanych zagrożeń
7.8.2. Przyczyny powstawania zagrożeń i wynikających z niego skutków
7.8.3. Skutki występowania zagrożeń
7.8.4. Działania podejmowane przez badane podmioty
7.8.5. Ograniczenia przeprowadzonych badań
Zakończenie
Załączniki
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
394 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
