W opracowaniu skoncentrowano się na papierach wartościowych o finansowym charakterze,
gdyż problematyka innych walorów związanych już ściślej z obrotem handlowym (np.
konosamentów, warrantów towarowych, niektórych dokumentów ubezpieczeniowych) stanowi
odrębną dziedzinę.
Celem opracowania jest zapoznanie Czytelnika z rodzajami, funkcjami i sposobami
posługiwania się papierami wartościowymi w praktyce. Nie ma ono zatem charakteru
komentarza prawnego. W treści wskazano jednak podstawowe przepisy regulujące emitowanie
i obrót papierami wartościowymi w Polsce według stanu na początek 2004 roku, do
których Czytelnik może sięgnąć w razie potrzeby bardziej szczegółowego zapoznania
się z określonymi rozwiązaniami prawnymi.
Opracowanie jest kontynuacją wydawnictwa, które było publikowane w poprzednich
latach. Zostało ono jednak w porównaniu z poprzednimi wydaniami rozszerzone, a także
zaktualizowane w związku z dokonywanymi ostatnio zmianami przepisów oraz z rozwojem
rynku papierów wartościowych.
Posługiwanie się papierami wartościowymi, które są istotnymi instrumentami rynku
finansowego, wymaga przede wszystkim bliższej znajomości ich istoty i funkcji oraz zasad
obrotu nimi. Tym właśnie zagadnieniom poświęcone jest kolejne wydanie książki, w
której scharakteryzowano najczęściej występujące walory, jakimi są obligacje, listy
zastawne, certyfikaty inwestycyjne, bony pieniężne, akcje, weksle i czeki oraz te prawa
pochodne, których cena zależy od ceny określonego papieru wartościowego (np. warranty,
kwity depozytowe, prawa do akcji). Istotną częścią opracowania stanowi także
charakterystyka funkcjonowania rynku lokacyjnych papierów wartościowych ze szczególnym
uwzględnieniem rynku giełdowego oraz dokonywanych na nim operacji. Naświetlono
również zasady funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
Witold Bień - profesor zwyczajny, kierownik Katedry Zarządzania
Finansami Przedsiębiorstwa w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, doktor honoris causa
Warszawskiej Szkoły Biznesu, biegły rewident. Jest autorem ponad 300 publikacji
książkowych z dziedziny finansów, rachunkowości oraz inwestycji. W niniejszej
publikacji wykorzystuje wieloletnie doświadczenia praktyczne uzyskane w czasie pełnienia
odpowiedzialnych funkcji w sferze finansów i bankowości. Najważniejsze ostatnie
publikacje: Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2002, Kalkulacja
ceny pieniądza w lokatach, pożyczkach i kredytach (wspólnie z A. Bieniem), Difin,
Warszawa 2002, Ocena sytuacji finansowej banku komercyjnego (wspólnie z H.
Sokół), Difin, Warszawa 1998, Czytanie bilansu przedsiębiorstwa (dla menedżerów),
Finans-serwis, Warszawa 2002, Ocena efektywności finansowej spólek kapitałowych,
Finans-serwis, Warszawa 2002.
Spis treści
Od autora
Rozdział I Wprowadzenie
1. Istota i rodzaje papierów wartościowych
2. Funkcje papierów wartościowych
Rozdział II Charakterystyka lokacyjnych papierów wartościowych
Rozdział III Obligacje
1. Pojęcie i znaczenie obligacji
2. Klasyfikacja obligacji według rodzajów
3. Obligacje państwowe (skarbowe)
4. Obligacje samorządowe (komunalne)
5. Obligacje przedsiębiorstw
6. Listy zastawne
7. Wartość (cena) i efektywna stopa oprocentowania obligacji
8. Zasady emisji obligacji w Polsce
9. Emitenci obligacji w Polsce
Rozdział IV Krótkoterminowe papiery dłużne
1. Pojęcie i funkcje krótkoterminowych papierów dłużnych
2. Bony skarbowe
3. Bony (certyfikaty) bankowe
4. Bony pieniężne (komercyjne) przedsiębiorstw
Rozdział V Akcje
1. Pojęcie i znaczenie akcji
2. Klasyfikacja akcji według rodzajów
3. Uprawnienia akcjonariusza
4. Kontrolny pakiet akcji
5. Zasady emisji akcji
6. Sponsorowana emisja akcji
7. Wartość (cena) akcji
8. Podział akcji (split)
9. Prawo poboru akcji
10. Prawa do nowych akcji (PDA)
11. Kwity depozytowe (ADR'y, GDR'y)
12. Warranty na akcje
13. Wskaźniki rynku kapitałowego
14. Wykup własnych akcji z zysku w celu ich umorzenia
Rozdział VI Rynek lokacyjnych papierów wartościowych
1. Pojęcie i charakterystyka rynku lokacyjnych papierów wartościowych
2. Uczestnicy rynku lokacyjnych papierów wartościowych
3. Fundusze powiernicze (inwestycyjne)
4. Ryzyko na rynku papierów wartościowych
5. Ocena wiarygodności emitentów (rating)
6. Charakterystyka giełd papierów wartościowych
7. Ogólne zasady funkcjonowania giełd papierów wartościowych
8. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
9. Podstawowe operacje giełdowe
10. Systemy notowań kursów na giełdach
11. Zasady zawierania transakcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
12. Syntetyczne indeksy giełdowe
13. Depozytowy system obrotu papierami wartościowymi
14. Rynki pozagiełdowe papierów wartościowych
Rozdział VII Weksel
1. Pojęcie weksla
2. Rodzaje i funkcje weksla
3. Elementy składowe weksla i jego klauzule
4. Przenoszenie praw z weksla
5. Bankowe dyskonto weksli
6. Zapłata i zwrotne dochodzenie należności wekslowej
7. Wykorzystanie weksli w płatnościach z tytułu handlu zagranicznego
8. Weksel jako narzędzie kredytów finansowych
9. Wykorzystanie funkcji gwarancyjnej weksla
10. Weksel jako wkład kapitałowy do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
11. Nadużycia wekslowe
Rozdział VIII Czeki
1. Pojęcie i funkcje czeku
2. Elementy składowe czeku
3. Rodzaje czeków
4. Zapłata i zwrotne dochodzenie należności czekowej
5. Wykorzystanie czeków w płatnościach z tytułu handlu zagranicznego
6. Nadużycia w obrocie czekowym
Słowniczek niektórych określeń występujących w obrocie papierami wartościowymi
Indeks
359 stron, twarda oprawa