Prawo obronne Rzeczypospolitej Polskiej
Obrona niepodległości i nienaruszalności terytorium państwa to konstytucyjne
zadanie Rzeczypospolitej Polskiej. Struktury państwa powołane dla zapewnienia
obronności Państwa Polskiego znajdują swe oparcie w normach prawa powszechnie
obowiązującego, które niekiedy bywa zbiorczo określane mianem odrębnej gałęzi prawa
– prawa obronnego. Zagadnienia objęte tymi normami prawnymi stanowią o skuteczności
aparatu państwa, którego jednym z podstawowych zadań jest zapewnienie bezpieczeństwa
swoim obywatelom.
Wydarzenia na Ukrainie na początku 2014 r. i aneksja Krymu przez Federację Rosyjską
spowodowały, że pytania o bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państw Europy
Środkowej i Wschodniej nabrały na nowo aktualności – stąd też konieczność pewnego
uporządkowania materii i jej pogłębionej analizy. Z drugiej strony obserwujemy w Polsce
wyraźny popyt na usługi edukacyjne jakie świadczą szkoły wyższe a dotyczą
kierunków studiów bezpieczeństwo narodowe i bezpieczeństwo wewnętrzne.
Niniejsza publikacja została przygotowana przez specjalistów z zakresu
bezpieczeństwa i prawa publicznego: wojskowych, teoretyków obronności,
konstytucjonalistów, administratywistów, prawników posiadających doświadczenie w
obsłudze prawnej jednostek wojskowych.
Opracowanie stanowi kompendium wiedzy dotyczącej norm prawnych regulujących
bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej.
Tematyka książki może zainteresować – poza studentami kierunków bezpieczeństwa
narodowego i wewnętrznego – funkcjonariuszy administracji i wszystkich, którym bliskie
są zagadnienia bezpieczeństwa i obronności państwa.
Wprowadzenie
Rozdział 1. Ustrojowe regulacje obronności Rzeczypospolitej Polskiej
1.1. Władza ustawodawcza
1.1.1. Sejm i Senat a kwestia obronności państwa
1.1.2. Rola Sejmu w decydowaniu o stanie wojny i o zawarciu pokoju
1.2. Władza wykonawcza
1.2.1. Prezydent RP a obronność państwa
1.2.2. Prezydent RP a Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
1.2.3. Kompetencje Prezydenta RP dotyczące użycia jednostek Sił Zbrojnych
1.2.4. Rada Ministrów i jej kompetencje w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa
1.2.5. Minister Obrony Narodowej i jego kompetencje w zakresie obronności i
bezpieczeństwa państwa
1.3. Ustrojowe podstawy funkcjonowania Sił Zbrojnych RP
Rozdział 2. Ustrój i organizacja sądownictwa wojskowego
2.1. Kompetencje sądów wojskowych
2.2. Struktura sądów wojskowych
2.3. Samorząd sędziowski i organy sądów
2.4. Sędziowie sądów wojskowych
2.4.1. Aspekt formalny zasady niezawisłości sędziowskiej
2.4.1.1. Szczególny tryb powoływania
2.4.1.2. Immunitet sędziowski i odpowiedzialność dyscyplinarna
2.4.1.3. Status materialny
2.4.1.4. Apolityczność
2.4.1.5. Zakaz incompatibilitas
2.4.1.6. Sposób opróżniania stanowiska
2.4.1.7. Nieprzenoszalność
2.4.1.8. Przejście w stan spoczynku
2.4.2.2. Aspekt merytoryczny zasady niezawisłości sędziowskiej
2.5. Prawa i obowiązki sędziów sądów wojskowych
2.6. Sąd Najwyższy
2.6.1. Organy Sądu Najwyższego
2.6.1.1. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
2.6.1.2. Prezesi Sądu Najwyższego
2.6.1.3. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego
2.6.1.4. Zgromadzenie Sędziów Izby Sądu Najwyższego
2.6.1.5. Kolegium Sądu Najwyższego
2.6.1.6. Sędziowie Sądu Najwyższego
Rozdział 3. Obrona cywilna
3.1. Pojęcie i cel obrony cywilnej
3.2. Formacje obrony cywilnej
3.3. Organizacja obrony cywilnej
3.4. Służba w obronie cywilnej w czasie pokoju
3.4.1. Obowiązki związane ze służbą w obronie cywilnej
3.4.2. Zakres podmiotowy służby cywilnej
3.4.3. Wyłączenia podmiotowe ze służby w obronie cywilnej
3.4.4. Powołanie i przeznaczenia do obrony cywilnej
3.4.5. Poborowi
3.4.5.1. Obowiązki poborowych
3.4.5.2. Czas trwania służby w obronie cywilnej. Ratownicy w służbie cywilnej
3.4.6. Szkolenie w obronie cywilnej – charakterystyka
3.4.6.1. Czas szkolenia
3.4.6.2. Ćwiczenia w trakcie szkolenia
3.5. Obrona cywilna w czasie wojny
3.6. Wyróżnienia w obronie cywilnej
3.7. Kary w obronie cywilnej
3.7.1. Kary dyscyplinarne
3.7.2. Uchylenie kary
3.8. Świadczenia w obronie cywilnej
3.8.1. Świadczenia dodatkowe
3.8.2. Wynagrodzenie
3.8.3. Opieka zdrowotna
3.8.4. Odszkodowanie
3.9. Odpowiedzialność materialna
3.10. Podsumowanie
Rozdział 4. Regulacje stanów nadzwyczajnych
4.1. Stan wojenny
4.1.1. Przesłanki zastosowania
4.1.2. Tryb wprowadzenia stanu wojennego
4.1.3. Kontrola decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego
4.1.4. Zasięg terytorialny i czas trwania stanu wojennego
4.1.5. Zakończenie stanu wojennego
4.1.6. Zasady działania organów władzy publicznej
4.1.7. Zakres ograniczeń praw i wolności człowieka i obywatela
4.1.8. Rozporządzenie z mocą ustawy w czasie stanu wojennego
4.2. Stan wyjątkowy
4.2.1. Przesłanki zastosowania
4.2.2. Tryb wprowadzenia stanu wyjątkowego
4.2.3. Kontrola decyzji o wprowadzeniu stanu wyjątkowego
4.2.4. Zasięg terytorialny i czas trwania stanu wyjątkowego
4.2.5. Zakończenie stanu wyjątkowego
4.2.6. Zasady działania organów władzy publicznej
4.2.7. Zakres ograniczeń praw i wolności człowieka i obywatela
4.3. Stan klęski żywiołowej
4.3.1. Tryb wprowadzenia stanu klęski żywiołowej
4.3.2. Kontrola decyzji o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej
4.3.3. Zasięg terytorialny i czas trwania stanu klęski żywiołowej
4.3.4. Zakończenie stanu klęski żywiołowej
4.3.5. Zasady działania organów władzy publicznej
4.3.5.1. Kompetencje wójta
4.3.5.2. Kompetencje starosty
4.3.5.3. Kompetencje wojewody
4.3.5.4. Kompetencje ministra kierującego działaniami nadzwyczajnymi
4.3.5.5. Kompetencje Ministra Obrony Narodowej
4.3.6. Inne siły i środki zobowiązane uczestniczyć w działaniach na rzecz
zapobiegania skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia
4.3.7. Zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela
Rozdział 5. Organizacja i funkcjonowanie wojskowych oddziałów gospodarczych, z uwzględnieniem
aspektów prawnych związanych z zarządzaniem
5.1. Zagadnienie wstępne
5.2. Wojskowy oddział gospodarczy jako jednostka budżetowa
5.2.1. Aspekty prawne gospodarki finansowej WOG
5.2.2. Prowadzenie rachunkowości WOG
5.2.3. Planowanie i wykonywanie budżetu WOG
5.2.4. Sprawozdawczość budżetowa i finansowa WOG
5.2.5. Audyt wewnętrzny WOG
5.2.6. Kontrola zarządcza w WOG
5.2.7. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
5.3. Wojskowy oddział gospodarczy jako podmiot zamawiający dostawy i usługi dla
jednostek wojskowych
5.4. Wojskowy oddział gospodarczy jako jednostka wojskowa i organ administracji
publicznej
5.5. Wojskowy oddział gospodarczy jako pracodawca
5.6. Podsumowanie
Rozdział 6. Duszpasterstwo wojskowe w siłach zbrojnych RP
6.1. Rozwój duszpasterstwa wojskowego w polskich siłach zbrojnych
6.2. Gwarancje prawne sprawowania opieki duszpasterskiej nad żołnierzami przez Kościół
Rzymskokatolicki w polskich siłach zbrojnych
6.3. Gwarancje prawne sprawowania opieki duszpasterskiej nad żołnierzami przez inne
kościoły i związki wyznaniowe w polskich siłach zbrojnych
6.4. Instytucjonalnie zorganizowane duszpasterstwa w polskich siłach zbrojnych
Rozdział 7. Obywatelski obowiązek obrony i inne obowiązki związane z obronnością
, a administracja rezerwami osobowymi
7.1. Administracja rezerw osobowych
7.2. Służba wojskowa
7.3. Służba w jednostkach zmilitaryzowanych
7.4. Świadczenia na rzecz obrony
Rozdział 8. Stosunek służbowy żołnierzy
8.1. Istota stosunku służbowego w Siłach Zbrojnych RP
8.2. Warunki formalne nabycia statusu żołnierza zawodowego
8.3. Obowiązek poświęcenia służbie i wyrzeczenia żołnierza
8.4. Żołnierze zawodowi jako kadra zawodowa Sił Zbrojnych
8.5. Zdolność fizyczna i psychiczna do pełnienia zawodowej służby wojskowej
8.6. Predyspozycje psychologiczne stawiane w służbie wojskowej
8.7. Przydział służbowy żołnierza
Rozdział 9. Zabezpieczenie społeczne żołnierzy i ich rodzin, świadczenia socjalne
, ubezpieczenie zdrowotne
9.1. Zabezpieczenie społeczne żołnierzy i ich rodzin
9.2. Emerytura wojskowa
9.3. Wojskowa renta inwalidzka
9.4. Ustalenie prawa do zaopatrzenia społecznego
9.5. Świadczenia socjalne
9.6. Prawo do umieszczenia w domu emeryta wojskowego
9.7. Wojskowa renta rodzinna
9.8. Zasiłek pogrzebowy
9.9. Dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sierot zupełnych
9.10. Ubezpieczenie zdrowotne
Rozdział 10. Dopuszczalność użycia siły zbrojnej w stosunkach międzynarodowych w
świetle prawa międzynarodowego publicznego
10.1. Delegalizacja użycia siły zbrojnej – rys historyczny
10.2. Użycie siły zbrojnej w obowiązującym stanie prawnym
10.2.1. Zakaz użycia siły militarnej
10.3. Wyjątki od zakazu użycia siły zbrojnej
10.3.1. Prawo do samoobrony
10.3.2. Użycie siły zbrojnej na podstawie upoważnienia Rady Bezpieczeństwa
10.4. Dopuszczalność użycia siły militarnej w przypadkach niewymienionych w Karcie
Narodów Zjednoczonych
10.4.1. Problem legalności interwencji humanitarnej
10.4.2. Kwestia legalności użycia siły militarnej w kontekście prawa samostanowienia
Rozdział 11. Dyscyplina wojskowa i odpowiedzialność karna żołnierzy
11.1. Dyscyplina wojskowa w świetle nowej regulacji ustawowej
11.1.1. Istota dyscypliny wojskowej
11.1.2. Przełożony i żołnierz starszy stopniem – ich ustawowe obowiązki oraz rola w
umacnianiu dyscypliny wojskowej oraz reagowanie na zachowania naruszające tę dyscyplinę
11.1.3. Istota odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zasady i tryb ponoszenia przez
żołnierzy odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz sankcje za naruszenie przepisów
ustawy o dyscyplinie wojskowej
11.2. Odpowiedzialność karna żołnierzy
11.2.1. Uregulowania prawne
11.2.2. Zasady ogólne
11.2.3. Kary i środki karne stosowane wobec żołnierzy
11.2.4. Czyny zabronione stanowiące podstawowe typy przestępstw
11.2.4.1. Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej
11.2.4.2. Przestępstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej
11.2.4.3. Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi
11.2.4.4. Przestępstwa przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i uzbrojonym
sprzętem wojskowym
11.2.4.5. Przestępstwa przeciwko zasadom pełnienia służby
11.2.4.6. Przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu
354 strony, Format: 15.5x23.0cm, oprawa miękka
