|
PAŃSTWO I NARÓD W DZIEJACH EUROPY
SCHULZE H. wydawnictwo: WYD UW , rok wydania 2012, wydanie I cena netto: 58.30 Twoja cena 55,39 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Państwo i naród w dziejach Europy
Prezentowana książka przedstawia szkicowy obraz dziejów państwa i narodu w Europie
od czasów średniowiecza, aż po czasy współczesne.
Czerpiąc przykłady z różnych europejskich państw lub organizmów państwowych
(cesarstwo karolińskie, cesarstwo niemieckie, Hiszpania, Anglia, Francja, Włochy,
Niderlandy, Polska, Prusy, Austria, Związek Radziecki), autor stara się odpowiedzieć
m.in. na następujące pytania: dlaczego Europejczycy zorganizowani są w państwach?
Jak i dlaczego rozwinęło się europejskie pojęcie narodu? Dlaczego jest tak
skuteczne?
Jak powstaje narodowa świadomość? J
ak połączyło się państwo z narodem, by potem w tej kłopotliwej jedności
formować kształt Europy, a za jej pośrednictwem całego świata?
Czy narody i państwa narodowe są nieuniknionym złem, mającym uczynić
przyszłość mroczną i udaremnić nadzieje ujrzenia zjednoczonej Europy pośród
porządku wolnego świata?
Hagen Schulze jest niemieckim historykiem, profesorem Freie Universität w
Berlinie. Zajmuje się dziejami Niemiec w epoce nowożytnej i XIX wieku, ze szczególnym
uwzględnieniem studiów porównawczych nad europejskimi nacjonalizmami.
Jest autorem takich książek, jak: Kleine deutsche Geschichte, 1996; States,
Nations and Nationalism: From the Middle Ages to the Present (współaut. William E.
Yuill, 1998); Germany: A New History (współaut. Deborah Lucas Schneider), 2001; The
Course of German Nationalism: From Frederick the Great to Bismarck 1763-1867 (współaut.
Sarah Hanbury-Tenison), 2003.
Przedmowa
Rozdział pierwszy PAŃSTWA
1.Nowoczesne państwo wkracza na scenę
1000 n.e. - co pozostało z Rzymu? Cesarstwo karolińskie i jego rozpad. Europa bez
państw. Stosunki lenne. Związek osobowy i państwo terytorialne. Panujący i jego
urząd. Prawo i jego urzeczywistnianie. Administracja. Cud i przeobraziciel świata:
Fryderyk II i Sycylia. Wcześnie i trwale: Francja. Duchowny i świecki miecz. Książęta
i stany. Anglia, Francja, Święte Cesarstwo Rzymskie.
2.Chrześcijaństwo i racja stanu
Czarny wiek XIV. Kryzys duchowego i świeckiego porządku. Machiavelli i państwo. Fortuna
i virtit. Włochy. Idea racji stanu. Tomasz Morus. Wzmocnienie władzy książęcej.
Rewolucja militarna. Hiszpania: powstaje nowoczesne państwo administracji. Państwo i
Kościół: Hiszpania, Anglia, Francja - reforma cesarstwa. Reformacja i kontrreformacja.
Europejska wojna domowa XVI i XVII wieku.
3.Lewiatan
Wojna domowa i silne państwo. Jean Bodin. Umowa o panowanie. Thomas Hobbes. Kwintesencja
absolutyzmu: Francja. Dwór, rząd, administracja, gospodarka, wojsko. Granice
absolutyzmu. Stany. Wirtembergia. Dania. Brandenburgia-Prusy. Polska. Niderlandy.
Hegemonia i równowaga. Wielka Brytania i balance of power.
4.Państwo praworządne i konstytucyjne
Bolingbroke i patriotyczny król. Parlament. Monteskiusz. Rozumność praw. Anglia jako
wzór. Glorious Revolution. Oświecony absolutyzm. Fryderyk Pruski. Przypadek młynarza
Arnolda. Pierwszy sługa państwa. Świat nosi się z planami konstytucji. Dlaczego Józef
II poniósł klęskę. Rewolucja w imię dawnego prawa. Rousseau. Nowe światy. Pruskie
reformy. Ideologizacja polityki. Poszukiwanie nowej wspólnoty.
Rozdział drugi NARODY
1."Naród" nie jest narodem
Herman i Wercyngetoryks. Co to jest naród? Renan i trochę socjologii. Natio i patria. Co
oznacza właściwie "niemiecki"? W średniowieczu nie ma niemieckiego cesarstwa.
Frankowie i Francuzi. Narody szlacheckie. Narody soborowe. Narody uniwersyteckie. Odkrycie
tożsamości narodowych: krucjaty. Niemcy i Czesi. Francuzi i Anglicy. Anglicy i
Irlandczycy. Bitwy i wojny.
2.Narody państwowe i narody kulturowe
Wyłącznie szczególne drogi. Przypadki ekstremalne: Niemcy i Anglia. Czy cesarstwo ma
stolicę? Anglia Szekspira. Kraj na wyspie. Powstaje angielski język. Język i wyznanie.
Obrazy wroga. Naród wybrany. Od Artura do Elżbiety. Korona i parlament. Wczesny naród
państwowy i naród kulturowy. Francja i Hiszpania. Czym jest niemiecki naród? Klęska
reformy cesarstwa. Tacyt i następstwa. Niemiecki humanizm. Luter i język niemiecki. W
Europie Środkowej brak państwa narodowego. Wykształceni mieszczanie i ich naród
kulturowy. Regionalizacja Włoch. Podobieństwa i różnice. Europa Zachodnia, Europa
Środkowa, Europa Wschodnia.
3.Epoka osiowa
Przewrót w dziejach świata. Eksplozja ludności. Wędrówki. Urbanizacja. Pauperyzm.
Uprzemysłowienie. Europa uprzemysłowiona i agrarna. Rewolucja komunikacji. Przemiana
czasu i przestrzeni. Rewolucja czytelnictwa. Wołanie o uczestnictwo we władzy. Nowe
zadania państwa. Kryzys uprawomocnienia i wartości. Poszukiwanie nowej wspólnoty.
Liberalizm, socjalizm, konserwatyzm. Europejska wojna domowa? Naród jako deska ratunku.
Narody ludowe. Herder i Sieyes. Subiektywne i obiektywne narody. Państwo - nie z Bożej
łaski, lecz narodu.
4.Wynalezienie narodów ludowych
Czy Francuzi mówią po francusku? Ujednolicenie języków dzięki Biblii. Manzoni i
włoski. Wielcy twórcy języków europejskich. Poeci i lud. Naród i historia. Przypadek
serbski. Historia w Niemczech. Naród jako utopijna projekcja z przeszłości. Grecja.
Lud. "Niemieckie posłannictwo" Prus. Średniowiecze. Niemieckie państwo
narodowe 1871 roku: zaklinanie zmarłych. Konstruowanie historii europejskich narodów.
Dzieje ludów udzielają morderczych lekcji.
5.Rzeczywistość narodów ludowych
Idea ogarnia masy - ale jak? Wojna Napoleona. Na początku była Hiszpania. Catecismo
civil. Sataniczny wróg. Hiszpania i Europa. Austria i mobilizacja ludu. Maszyna
propagandy. 1813: hiszpański przykład oddziałuje z opóźnieniem. Patriotyzm w Anglii i
Prusach. Mobilizacja mas? Stowarzyszenia. Śpiewacy, gimnastycy, strzelcy, studenci.
Publicystyka. Carboneria. Mazzini i Młoda Europa. Kryzys reński 1840 roku - cezura.
Rozdział trzeci PAŃSTWA NARODOWE
1.Rewolucyjne państwo narodowe (1815-1871)
Co to jest państwo narodowe? Kongres wiedeński 1815 roku i lęk przed narodową
rewolucją. Rozdrobnienie Europy Środkowej. Państwa narodowe Europy Zachodniej: Francja,
Anglia. Hiszpania i Belgia. Włochy po kongresie wiedeńskim. Narody Europy Wschodniej.
Pentarchia rozpada się. Rewolucja 1848 roku. Ludy Austrii. Risorgimento. Demokraci i
moderati. Piemont. Cavour. Napoleon III. Zjednoczenie Włoch i Europa. Niemcy i kryzys
włoski 1859 roku. Stowarzyszenie Narodowe. Czy Prusy są Piemontem? Bismarck. Żelazo i
krew. Szlezwik-Holsztyn. Sadowa. "Plotkarze z partii ruchu". Związek
Północnoniemiecki. Wojna 1870-1871. Tytuł cesarski. Włochy i Niemcy: podobieństwa i
przeciwieństwa. Rewolucja systemu państw. "Rewolucja od góry"?
2.Imperialne państwo narodowe (1871-1914)
1871: straszliwy rok. Francja: republika i naród. Szkoły. Lewicowy i prawicowy
nacjonalizm. "Błękitna linia Wogezów". Liga Patriotów. Boulanger. Drumont,
Barres, Maurras. Afera Dreyfusa. Action Francaise. Lęk przed nowoczesnością. Anglia i
kolonie. Disraeli. Imperium światowe i kwestia społeczna. Imperium i Indie.
Konstruktywny imperializm. Narodowy konsensus. "Brzemię białego człowieka".
Niemcy: "stworzenie wewnętrznego cesarstwa". Spóźnione państwo narodowe.
Armia i "militaryzm zasad". Partie i związki. Ojciec państwo.
Kolonializm i "polityka światowa". Strach i zazdrość. Wilhelm II. Irredenta
włoska. Adua. Heroiczny nacjonalizm. "Nacjonalizm integralny". Koniec systemu
państw. Europejskie obawy. Świadomość posłannictwa. Panslawizm. Socjalizm. Kozioł
ofiarny: Żydzi. Wewnętrzni i zewnętrzni wrogowie. Darwinizm społeczny. Polityka równa
się wojnie. Narodowy fanatyzm masowy.
3.Totalne państwo narodowe (1914-1945)
Totalna wojna. "Duch 1914 roku". Godzina państwa: Niemcy, Anglia, Francja,
Włochy. Biurokratyzacja wszystkich dziedzin życia. "Socjalizm państwowy".
Ludendorff i totalne państwo. "Ty jesteś niczym, twój lud jest wszystkim".
Czasy międzywojenne: europejskie państwo dobrobytu. Silne i słabe państwo. Państwo
wtórnego podziału dusi się samo. Demokracja w kryzysie uprawomocnienia. "Prawo
ludów do samostanowienia". Państwa narodowe Europy Wschodniej. Wojna światowa
jeszcze się nie skończyła. Dyktatury stają się europejskim przypadkiem normalnym.
Związek Radziecki. Rozczarowanie zwycięzcy: Włochy. "Marsz na Rzym". Kto
wybiera faszystów? Uświęcenie narodu. Hitler i Mussolini jako mówcy. Usposobienie mas.
Żołnierze frontowi. Partie i ruchy. Narodowy socjalizm, faszyzm, reżimy autorytarne.
Dyktatury na Łotwie, w Estonii, Polsce, Rumunii i Portugalii. Hiszpania i faszyzm.
Partia, naród i państwo w faszystowskich Włoszech. Totalne państwo narodowego
socjalizmu. Militaryzacja ludu. Różnica między narodowym socjalizmem i faszyzmem. Wojna
Mussoliniego. Wojna Hitlera. "Barbarossa" i mordowanie Żydów. Totalny naród,
totalny wróg, totalna wojna.
Rozdział czwarty NARODY, PAŃSTWA I EUROPA
1945: powrót państw narodowych? Hegemonia i równowaga. Europa w kontekstach globalnych.
Jałta i polityka sfer wpływów. Suwerenność i epoka nuklearna. Dwubiegunowa polityka
światowa. Związek Radziecki i Europa Wschodnia. "Własna droga do socjalizmu".
Tito i "narodowy komunizm". Proletariacki internacjonalizm i doktryna
Breżniewa. Stany Zjednoczone i Europa Zachodnia. Bycie demokratą oznacza bycie
zwycięzcą. Hitler i Stalin jako akuszerzy zjednoczonej Europy. Europejskie instytucje.
Koniec państwa narodowego? Droga do europejskiego społeczeństwa. Upadek Związku
Radzieckiego i systemu jałtańskiego. Przebudzenie nacjonalizmu w Europie Wschodniej i na
Zachodzie? Otchłań dziejów. Maastricht. Czy potrzebujemy narodów i państw narodowych?
Zjednoczenie Europy niemożliwe bez państw narodowych.
Przypisy
Bibliografia
Indeks osób
332 strony, Format: 13.5x20.5cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|