Podporządkowanie - niedorozwój - wyobcowanie
Postkolonializm a stosunki międzynarodowe
Prezentowana publikacja przybliża polskiemu czytelnikowi zagadnienie krytyki
postkolonialnej w kontekście stosunków międzynarodowych.
Składa się z czterech zasadniczych części. W pierwszej – omówiono zjawisko
kolonializmu zarówno w jego klasycznej formie (Indie, Afryka), jak i w jego mniej
tradycyjnych formach (kolonializm osadniczy – Australia, kolonializm wewnętrzny –
Irlandia, kolonializm rosyjski i radziecki).
Druga część poświęcona jest studiom postkolonialnym: ich korzeniom metodologicznym
i ideowym, głównym założeniom i przedstawicielom, wreszcie krytycznej analizie szkoły
postkolonialnej.
W trzeciej – zrekonstruowano wybrane współczesne koncepcje szkoły postkolonialnej
ważne z punktu widzenia nauki o stosunkach międzynarodowych, takie jak wizja państwa
czy koncepcja niedorozwoju.
W ostatniej części zaś, przedstawiono postkolonialną interpretację stosunków
międzynarodowych w wybranych regionach świata, a także w polityce wewnętrznej i
zagranicznej Polski.
Dr hab. Marcin Florian Gawrycki – latynoamerykanista, adiunkt w Instytucie
Stosunków Międzynarodowych UW. Autor m.in.: W pogoni za wyobrażeniami. Próba
interpretacji polskiej literatury podróżniczej poświęconej Ameryce Łacińskiej (Warszawa
2010), Uwikłane obrazy. Hollywoodzki film a stosunki międzynarodowe (Warszawa
2011).
Dr Andrzej Szeptycki – politolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego i
Uniwersytetu Paryż-Sorbona (Paryż IV). Adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych
UW. Autor Francja czy Europa? Dziedzictwo generała de Gaulle`a w polityce zagranicznej
V Republiki (Warszawa 2005), Między sąsiedztwem a integracją. Założenia,
funkcjonowanie i perspektywy Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej (Warszawa 2011;
red. nauk.).
Wstęp
Część I. Kolonializm
Rozdział 1. Różne spojrzenia na kolonializm klasyczny
1.1.Pierwsze stadium kolonializmu
1.2.Drugie stadium kolonializmu
1.3.O nierówności ras
1.4.Strategia mimikry i compradom - przypadek Ali Paszy
1.5.Antykolonializm
1.6.Neokolonializm
Rozdział 2. Inne formy kolonializmu
2.1.Kolonializm grecki i rzymski
2.2.Kolonializm osadniczy: casus Australii
2.3.Kolonializm japoński
2.4.Kolonializm wewnętrzny: casus Irlandii
2.5.Kolonializm rosyjski i radziecki
Część II. Szkota postkolonialna
Rozdział 3. Korzenie szkoły postkolonialnej
3.1.Szkoła "Amiales"
3.2.Literaturoznawstwo: dekonstrukcja
3.3.Marksizm
3.4.Teoria dependencji i globalizm
Rozdział 4. Studia postkolonialne
4.1.Frantz Fanon i Albert Memmi
4.2.Orientalizm Edwarda Saida
4.3.Subaltern Studies
4.4.Szkoła postkolonialna
4.5.Postkolonializm a teoria stosunków międzynarodowych
Rozdział 5. Krytyka szkoły postkolonialnej
5.1.Ahistoryczność
5.2.Niesprawdzalność
5.3.Ideologizacja
5.4.Obsesja Zachodu
5.5.Słabości koncepcji niedorozwoju
Część III. Postkolonializm w ujęciu problemowym
Rozdział 6. Imperializm północnoamerykański
6.1.Pojęcie imperializmu
6.2.Źródła imperializmu północnoamerykańskiego
6.3.Imperializm kulturowy
Rozdział 7. Europocentryzm
7.1.Samouwielbienie Zachodu
7.2.Pogarda dla innych
7.3.Europejskość państw postkolonialnych
7.4.Okcydentalizm Europy
Rozdział 8. Niedorozwój i globalny kapitalizm
8.1.Krytyka teorii rozwoju
8.2.Koncepcja niedorozwoju
8.3.Kwestia pomocy rozwojowej
8.4.Dominacja globalnego kapitalizmu
8.5.Możliwe alternatywy
Rozdział 9. Środowisko naturalne a ekspansja europejska
Rozdział 10. Język i nazywanie świata
10.1.Rządzić znaczy nazywać
10.2.Hiszpańska polityka językowa epoki ekspansji kolonialnej
10.3.Kolonialna polityka językowa
10.4.Imperializm językowy
10.5.Postkolonialne odzyskiwania języka
10.6.Dyskusja na temat afrykańskiej literatury
Rozdział 11. Państwo postkolonialne
11.1.System polityczny: mimetyzm i kompradorstwo
11.2.Gospodarka: dependencja i pomoc rozwojowa
11.3.Społeczeństwo: kolonizatorzy, "ekspaci", imigranci
11.4.Kultura: kreolizacja i poniżenie
11.5.Bezpieczeństwo i obronność: słabość wewnętrzna, słabość zewnętrzna
11.6.Polityka zagraniczna: Commonwealth i Frankofonia
Część IV. Postkolonializm w ujęciu regionalnym
Rozdział 12. Postkolonializm w Afryce
12.1.Negritude
12.2.Dekolonizacja Afryki
12.3.Tworzenie afrykańskiej państwowości
12.4.Afryka w stosunkach międzynarodowych
12.5.Problem państw upadłych
12.6.Chińska Republika Ludowa w Afryce
Rozdział 13. Postkolonializm na Bliskim Wschodzie
13.1.Dekolonizacja i państwo Izrael
13.2.Kwestia palestyńska
13.3.Zamachy z 11 września 2001 roku i nowy orientalizm
13.4.Interwencja w Iraku
Rozdział 14. Postkolonializm w Ameryce Łacińskiej
14.1.Od kolonii do zależności
14.2.W poszukiwaniu "amerykańskości"
14.3.Od państwa (nie)narodowego do wielonarodowego
14.4.Socjalizm XXI wieku
Rozdział 15. Postkolonializm w Azji
15.1.Indie
15.2.Chiny
15.3.Japonia
Rozdział 16. Postkolonializm na obszarze poradzieckim
16.1.Nomenklatura u władzy
16.2.Zależności energetyczne
16.3.Russkije i "czornożopy"
16.4.Tożsamość postimperialna
16.5.Bazy wojskowe i zamrożone konflikty
16.6.Wspólnota Niepodległych Państw i inne projekty reintegracyjne
Rozdział 17. Polska a postkolonializm
17.1.Polska jako dawne mocarstwo kolonialne
17.2.Polska jako państwo postkolonialne
17.3.Polska jako "kolonia" Zachodu
Zakończenie
Posłowie: Posądzony o włóczęgostwo. Postkolonializm jako apatryda lub kosmopolita
Agnieszka Bógdał-Brzezińska
Bibliografia
Indeks osób
284 strony, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
