Edukacyjne uwarunkowania rozwoju regionalnego
W świetle badań wsi Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego
Rozwój regionalny postrzegany jest powszechnie jako koniunkcja wzrostu gospodarczego
i rozwoju społecznego. Chodzi przy tym o taki rodzaj koniunkcji, który zapewnia
harmonijne zmiany w obu wyróżnionych obszarach, a w rezultacie zrównoważony rozwój
rozpatrywany w skali regionalnej. [...]
Patrząc z tej perspektywy, podjęcie przez Łukasza Hajduka tematu dotyczącego
edukacyjnych uwarunkowań rozwoju regionalnego trzeba uznać za w pełni uzasadnione.
Położenie nacisku na edukację ma swoje odzwierciedlenie w założeniach rodzimej
polityki społecznej, a także w szeroko rozumianej polityce Unii Europejskiej [...].
Należy podkreślić znaczenie książki Łukasza Hajduka w procesie rozwoju
społeczeństwa obywatelskiego. Autor ukazuje bowiem stan świadomości społeczności
lokalnych (na konkretnym przykładzie wsi Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego), diagnozuje
podstawowe uwarunkowania rozwoju regionalnego oraz zwraca uwagę na znaczenie edukacji w
jej różnorodnych formach. Umiejętnie łączy wątki teoretyczne z wynikami badań
empirycznych i analizą dokumentów, w wyniku czego mamy do czynienia z integrującym
teorię i praktykę obrazem polskiej wsi, z kompetentną diagnozą stanu wzbogaconą
elementami prognozy. Nie mam wątpliwości, że jest to publikacja znacząca,
wzbogacająca dotychczasową wiedzę o zjawiskach i procesach edukacyjnych na wsi.
Z recenzji prof. zw. dr. hab. Stefana M. Kwiatkowskiego
Łukasz Hajduk, absolwent pedagogiki na Wydziale Filozoficznym
Uniwersytetu Jagiellońskiego, jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki.
Pracuje jako asystent w Zakładzie Pedagogiki Społecznej i Andragogiki Instytutu
Pedagogiki UJ. Jego zainteresowania naukowe są skupione w obrębie pedagogiki
społecznej. Szczególne miejsce zajmują w nich animacja kultury i animacja społeczna,
budowanie społeczeństwa obywatelskiego, działalność trzeciego sektora, a także
pedagogika zabawy, edukacja w rozwoju społecznym oraz edukacja obywatelska i regionalna.
Uzupełnienie działalności naukowej stanowi nieustanne zaangażowanie w praktykę
zarówno w wymiarze lokalnym, jak i ponadlokalnym. Pozwala to na konfrontowanie teorii z
praktyką, co jest niezwykle cennym doświadczeniem, mającym swój wpływ również na
niniejszą publikację.
Wstęp 7
Rozdział I. Teoretyczne podstawy rozwoju regionalnego 9
1. Próba definiowania rozwoju regionalnego i jego celów 9
2. Współczesny rozwój regionalny, wskaźniki i uwarunkowania 14
3. Polityka regionalna w Polsce 19
4. Edukacja regionalna i regionalizm 22
5. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce 24
6. Animacja środowisk lokalnych 27
Rozdział II. Edukacja na wsi. Tradycje i współczesność 31
1. Definicja pojęcia 31
2. Oświata na wsi do końca XIX wieku 32
3. Przemiany edukacyjne w XX wieku 34
4. Edukacja na wsi po 1989 roku 38
5. Współczesne procesy edukacyjne na wsi 40
6. Wpływ edukacji na rozwój regionalny (w świetle literatury) 43
Rozdział III. Przedmiot pracy i metodologia badań własnych 47
1. Problematyka pracy i jej uzasadnienie 47
2. Zmienne i wskaźniki 52
3. Metoda i techniki badań 53
4. Organizacja i przebieg badań 55
5. Trudności i przeszkody badawcze 57
6. Zebrane materiały i sposób ich opracowania 58
Rozdział IV. Charakterystyka wsi należących do Związku Gmin Jeziora
Rożnowskiego 59
1. Przeszłość i współczesne funkcjonowanie Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego
59
2. Historia badanego regionu 61
3. Geograficzna i turystyczna charakterystyka regionu 64
4. Charakterystyka poszczególnych gmin 65
Rozdział V. Rozwój regionalny na terenie Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego
69
1. Kierunki rozwoju regionalnego badanych gmin 69
2. Rozwój infrastruktury Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego 70
3. Rozwój gospodarczy 80
4. Rozwój społeczny 84
5. Stymulatory rozwoju 93
6. Czynniki hamujące procesy rozwoju 99
Rozdział VI. Działania edukacyjne na obszarze wsi Związku Gmin Jeziora
Rożnowskiego 103
1. Organizatorzy działań edukacyjnych 103
2. Formy i organizacja działań edukacyjno-kulturalnych 114
3. Treści działań edukacyjno-kulturalnych 120
4. Uczestnicy działań edukacyjno-kulturalnych 125
5. Rezultaty uczestnictwa w inicjatywach edukacyjno-kulturalnych 128
Rozdział VII. Miejsce edukacji w strategiach rozwoju tworzonych na
poszczególnych poziomach administracji 133
1. Strategie rozwoju i ich znaczenie w rozwoju regionalnym 133
2. Edukacja w Strategii Rozwoju Kraju 2007–2015 134
3. Edukacja w wojewódzkich strategiach rozwoju na przykładzie Strategii Rozwoju
Województwa Małopolskiego na lata 2007–2013 138
4. Charakterystyka lokalnych „strategii rozwoju” na przykładzie planów rozwoju gmin
wchodzących w skład Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego 144
5. Realizacja planów edukacyjnych na terenie badanych gmin 150
Rozdział VIII. Charakterystyka wybranych działań promujących edukację
wspierającą rozwój regionalny środowisk wiejskich 155
1. Programy pomocowe na rzecz rozwoju środowisk wiejskich 155
2. Zagraniczne inicjatywy edukacyjne na rzecz rozwoju regionalnego 161
3. Dobre praktyki w zakresie edukacyjnego wspierania rozwoju regionalnego środowisk
wiejskich w Polsce 164
4. Możliwości sieci internetowej jako dobra praktyka w rozwoju środowisk wiejskich
168
Rozdział IX. Optymalizacja działań edukacyjnych w kontekście wspierania
rozwoju regionalnego środowisk wiejskich 173
1. Kierunki optymalizacji 173
2. Liderzy i animatorzy społeczności lokalnych 173
3. Edukacja a samorządy lokalne 175
4. Obszary edukacji służące wzmacnianiu rozwoju regionalnego 176
Podsumowanie 179
Spis tabel i wykresów 183
Bibliografia 185
196 stron, Format: 17.0x23.5cm, oprawa miękka
