Internalizm i eksternalizm w metaetyce
Książka dotyczy trzech powiązanych z sobą zagadnień: internalizmu racji
działania, internalizmu motywacyjnego i tzw. hume’owskiej teorii motywacji.
Próbuje odpowiedzieć m.in. na następujące pytania:
Czy wolno nam stwierdzić, że ktoś powinien coś zrobić, nawet gdy nie może być
motywowany do tego działania?
Czy można szczerze akceptować jakiś osąd moralny i nie być motywowanym do
postępowania zgodnie z jego zaleceniami?
Czy normy moralne służą tak naprawdę realizacji egoistycznych pragnień, czy może
są fikcją wpajaną przez instytucje społeczne?
Autor pokazuje, jak wiele współcześnie dyskutowanych problemów metaetycznych można
rozwiązać, sięgając do filozofii Davida Hume’a. Choć koncentruje się na
najnowszych dyskusjach z dziedziny metaetyki, to zagadnienia omawiane w książce
stanowią kontynuację klasycznych debat filozoficznych na temat takich pojęć jak
wartość, dobro, obowiązek, racjonalność, relatywizm czy słabość woli.
Tomasz Żuradzki – doktor filozofii, pracownik Instytutu Filozofii
UJ. Zajmuje się problemami z pogranicza metaetyki i etyki praktycznej. Obecnie prowadzi
projekty badawcze na temat kryteriów racjonalnego działania w rozmaitego rodzaju
sytuacjach niepewności, naturalistycznych teorii normatywności oraz etyki wojny.
Podziękowania i informacje 7
Wstęp. Rozmaitość metaetycznych internalizmów i eksternalizmów 9
Źródła współczesnych sporów 12
Internalizm motywacyjny 18
Internalizm egzystencjalny i internalizm racji działania 23
Uwaga na temat metody 26
Plan pracy 28
I. Internalizm racji działania 31
Rozumowanie praktyczne, realizm, racjonalność 32
Internalizm Bernarda Williamsa 38
Subiektywny układ motywacyjny 39
Fałszywe przekonania i racjonalny namysł 41
Eksternalizm racji działania i irracjonalność 51
Argument z wyjaśniania działania 54
Donald Davidson a problem wyjaśniania działania 60
Argument z wyjaśniania a internalizm motywacyjny 62
Internalizm racji działania a relatywizm 66
Obwinianie 70
Powinność implikuje możność 74
Czy internalizm likwiduje normatywność? 78
Internalizm racji działania w wersji kantowskiej 79
Problemy z interpretacją Christine Korsgaard 85
Normatywność i eksternalizm racji działania 89
Podsumowanie 98
II. Internalizm motywacyjny 99
Motywacyjny internalizm w XX-wiecznej metaetyce 102
Nonkognitywizm 104
Nonkognitywizm a David Hume 109
Kognitywizm 111
Thomas Nagel, czyli kantyzm 113
John McDowell, czyli wrażliwość moralna 122
Michael Smith, czyli podmiot idealnie racjonalny 127
Krytyka motywacyjnego internalizmu 133
Słabość woli, indyferentyzm i amoralizm 135
Motywacyjny internalizm a filozofi a eksperymentalna 144
Badania empiryczne a metaetyka i etyka normatywna 147
Dylematy moralne a internalizm motywacyjny 152
Nonkognitywizm bez internalizmu 155
Podsumowanie 160
III. David Hume a problem motywacji 161
Praktyczność moralności 163
Moralna aprobata i działanie z poczucia obowiązku 166
Motywacja i cnoty naturalne 169
Motywacja i cnoty sztuczne 173
Dwa problemy: miłość i sprytny łajdak 177
Podsumowanie 181
Zakończenie 183
Bibliografia 185
194 strony, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka