Kultura popularna i tożsamość młodzieży
W niewoli władzy i wolności
Po sukcesach książek „Kryzys męskości w kulturze współczesnej” (Impuls 2007)
i „Tożsamość ciało i władza w kulturze instant” (Impuls 2010) prezentujemy
Czytelnikom kolejną znakomitą pozycję profesora Zbyszko Melosika.
Podstawowa teza Autora, znanego socjologa kultury i edukacji, odnosi się do przekonania,
że współczesny człowiek żyje jednocześnie w dwóch równorzędnych
rzeczywistościach.
Pierwsza z nich działa w oparciu o zasadę wolności jednostki w kwestii kreowania
własnej biografii i tożsamości oraz niekończących się (pozornie?) swobodnych
wyborów, dokonywanych na płaszczyźnie kultury popularnej i konsumpcji, natomiast druga
z rzeczywistości działa w sposób odwrotny: jej logika wspiera się na potężnych
regulatorach tożsamości i życia społecznego.
W tożsamość współczesnego człowieka wpisana jest więc podstawowa sprzeczność:
oto, z jednej strony, zorientowana jest na swobodne dryfowanie po różnych sferach
(pop)kultury, na przyjemność, afektywność i konsumpcję, jednak z drugiej, w sferze
relacji z biurokracjami i instytucjami, jak również w sferze prawnej czy medycznej,
obowiązuje ją – pod groźbą różnorodnych formalnych lub społecznych sankcji –
maksymalny racjonalizm, zdyscyplinowanie i regulacja. Co ciekawe, podobny dualizm
przestał budzić u współczesnych „poczucie schizofrenii”, nauczyli się bowiem
„przerzucać zwrotnicę” z jednego bieguna swej tożsamości na drugi – w
konsekwencji postmodernistyczne rozproszenie kulturowe splata się z modernistyczną
tendencją do biurokratycznej i instytucjonalnej uniformizacji. (…)
Uzasadnienie dla swojej tezy Zbyszko Melosik przeprowadza w efektownych, niekiedy
wręcz fascynujących narracjach, którym towarzyszy głębokie zakorzenienie w
różnorodnych teoriach z zakresu socjologii kultury i studiów kulturowych. Zadziwia
lekkość pióra i swoboda, z jaką podróżuje po odmiennych krajach i kulturach,
przeprowadzając pogłębione studia przypadków współczesnych fenomenów kulturowych.
Nie jest to przy tym książka zbyt optymistyczna, czego wyrazem jest jej znaczący
podtytuł: „w niewoli władzy i wolności”, odnoszący się do różnorodnych
konfiguracji w zakresie relacji między tożsamością jednostki a rzeczywistością
społeczną. (…)
W zakończeniu książki Autor podejmuje próbę umieszczenia analiz i interpretacji,
zawartych w poszczególnych jej częściach i rozdziałach, w kontekście pedagogicznym. W
tej części Zbyszko Melosik prezentuje niespodziewany powrót do przeszłości – do
pewnych tradycyjnych propozycji w zakresie wychowania. Wydaje się, jak gdyby świat,
który opisał tak znakomicie na kartach swojej książki, nieco go przeraził…
Tę książkę trzeba przeczytać!
Wprowadzenie
Część pierwsza
Popkulturowe i globalne konstrukcje tożsamości młodzieży
Rozdział 1. Kultura wysoka i kultura popularna a systemy stratyfikacji społecznej:
teoria Pierre‘a Bourdieu versus praktyki kulturowej deklasyfikacji
Rozdział 2. (Pop)postsubkultury i tożsamość młodzieży w kulturze tymczasowości
Rozdział 3. Globalizacja i młodzież współczesna: amerykanizacja czy (pop)kulturowa
emancypacja
Rozdział 4. Globalny nastolatek i kultura typu all inclusive
Rozdział 5. Tożsamość typu supermarket i (pop)rekonstrukcje stylu życia młodzieży
Część druga
Kultura popularna, teksty kulturowe i wolność (re)kreacji tożsamości
Rozdział 1. McDonald‘s: elegancki fast food i inwazyjna glokalizacja smaku
Rozdział 2. Coca-cola: (drink-)tożsamość w kulturze natychmiastowej przyjemności
Rozdział 3. Prozac: (pop)szczęście i sukces życiowy w społeczeństwie współczesnym
Rozdział 4. Facebook i społeczne konstrukcje narcyzmu (o tożsamości zamkniętej w celi
wizerunku)
Rozdział 5. Instant gwiazdy, idole i celebryci: koniec autorytetów
Rozdział 6. Strategie luksusu w społeczeństwie współczesnym: stratyfikacje bogactwa i
podróbek
Rozdział 7. Popreprezentacje i koniec autentyczności w kulturze współczesnej
Część trzecia
Regulowanie i kontrolowanie tożsamości w społeczeństwie współczesnym
Rozdział 1. Neoliberalna jednostka: w niewoli (prze)projektowania własnej tożsamości
Rozdział 2. Biurokratyzacja i instytucjonalizacja biografii: strategie regulowania
tożsamości
Rozdział 3. Jurydyzacja codzienności: bezradność jednostki w obliczu normy i prawnika
Rozdział 4. Medykalizacja i farmakologizacja: zamknięcie w klaustrofobii chorego ciała
Rozdział 5. Wskaźnikowanie człowieka i rzeczywistości jako forma sprawowania władzy
Rozdział 6. Technologizacja życia i wirtualizacja tożsamości: wolność zniewolenia w
kulturze upozorowania
Rozdział 7. Codzienność tożsamości i polityka społecznych niepokojów
Rozdział 8. Tożsamość, codzienność i multiplikacje popekspertyzmu
Zakończenie: pedagogika i młodzież (powrót do rzeczywistości)
Bibliografia
Nota o autorze
490 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka
- 
- 
-