Za zasadniczy cel pracy dr Tadeusz Stanisławski przyjął analizę
prawnej budowy obecnie istniejących, bardzo zróżnicowanych systemów finansowania
instytucji wyznaniowych w Polsce.
Dzieła tego dokonuje najpierw przez wnikliwy opis ewolucyjnych zmian w tym
zakresie, a następnie przez prezentację różnych systemów finansowania (pozytywne,
negatywne, a także pośrednie). Na tej podstawie podejmuje próbę uporządkowania
opisów poszczególnych procedur finansowania.
W pracy znajdujemy wiele nowatorsko podjętych analiz prawnych, ciekawych
syntez i oryginalnych wnioskowań. Zaletą pracy jest wyrazistość poglądów, a także
doskonała argumentacja połączona z bardzo dobrą znajomością literatury i doktryny.
Autor, poprzez analizę szczegółowych przypadków, umożliwia wyciągnięcie wniosków,
które być może przyczynią się do wypracowania nowych, bardziej transparentnych norm
finansowania instytucji wyznaniowych w Polsce.
( Z recenzji dra hab. Jana Olszewskiego, prof. UR )
Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział 1.
Ewolucja systemów finansowania instytucji kościelnych w Polsce
1.1.Okres dwudziestolecia międzywojennego
1.1.1.Istota systemu beneficjalnego
1.1.2.Pojęcie sekularyzacji majątków kościelnych
1.1.3.Regulacje Konkordatu z 1925 r. w kwestiach dotacji dla Kościoła
1.1.3.1.Źródła dotacji państwowych
1.1.3.2.Podział środków z dotacji państwowych
1.1.4.Ulgi i zwolnienia podatkowe podmiotów kościelnych
1.1.4.1.Sytuacja podatkowa osób prawnych
1.1.4.2.Sytuacja podatkowa osób duchownych
1.2.Okres Polski Ludowej
1.2.1.Zasady powojennego systemu podatkowego
1.2.2.Koniec systemu konkordatowego
1.2.3.Podatek dochodowy
1.2.4.Podatki lokalne
1.2.5.Sytuacja podatkowa osób duchownych
1.2.6.Inne preferencje podatkowe
Rozdział 2.
Systemy finansowania instytucji wyznaniowych ze środków publicznych w państwach
Unii Europejskiej
2.1.Finansowanie pozytywne
2.1.1.Podatek kościelny
2.1.2.Wynagrodzenia osób duchownych
2.1.3.Konserwacja zabytków
2.1.4.Rekompensaty ze strony państwa na rzecz kościołów i innych związków
wyznaniowych
2.1.5.Inne formy finansowego wspierania instytucji wyznaniowych ze środków publicznych
2.2.Finansowanie negatywne
2.2.1.Podatki dochodowe
2.2.2.Podatki lokalne
2.2.3.Podatki pośrednie
2.2.4.Inne podatki i opłaty
2.3.Finansowanie pośrednie
Rozdział 3.
Aktualny system finansowania instytucji wyznaniowych ze środków publicznych w
Polsce
3.1.Finansowanie pozytywne
3.1.1.Finansowanie struktur instytucji wyznaniowych oraz posługi duszpasterskiej osób
duchownych - kapelanów
3.1.2.Finansowanie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych osób duchownych ze środków
Funduszu Kościelnego
3.2.Finansowanie negatywne
3.2.1.Podatki dochodowe
3.2.1.1.Podatek dochodowy od osób prawnych
3.2.1.2.Podatek dochodowy od osób fizycznych
3.2.2.Podatki i opłaty lokalne
3.2.2.1.Podatek od nieruchomości
3.2.2.2.Podatek od spadków i darowizn
3.2.2.3.Inne podatki lokalne
3.2.3.Cła i inne opłaty
3.2.4.Preferencyjne warunki nabywania nieruchomości w gospodarce nieruchomościami Skarbu
Państwa i jednostek samorządu terytorialnego
3.3.Finansowanie pośrednie
3.3.1.Darowizny na cele kultu religijnego
3.3.1.1.Darczyńca
3.3.1.2.Obdarowany
3.3.1.3.Przedmiot i sposób dokonania darowizny
3.3.1.4.Cel dokonywanej darowizny
3.3.1.5.Mechanizm i limit odliczenia od podstawy opodatkowania
3.3.1.6.Skutki odliczania darowizn na cele kultu religijnego dla finansów publicznych
państwa
3.3.2.Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą
3.3.2.1.Podstawy prawne
3.3.2.2.Pojęcie kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej
3.3.2.3.Brak limitu odliczeń oraz konieczność uzyskania sprawozdania od obdarowanego
3.3.2.4.Skutki budżetowe odliczania darowizn na kościelną działalność
charytatywno-opiekuńczą od podstawy opodatkowania podatkami dochodowymi
Rozdział 4.
Szczególne instytucje oraz procedury finansowania kościołów i innych
związków wyznaniowych w Polsce ze środków publicznych
4.1.Finansowanie ze środków Funduszu Kościelnego
4.1.1.Geneza i ewolucja Funduszu Kościelnego
4.1.2.Struktura Funduszu Kościelnego
4.1.3.Cele dotacji z Funduszu Kościelnego
4.1.3.1.Wspomaganie kościelnej działalności charytatywnej, kościelnej działalności
oświatowo-wychowawczej i opiekuńczo-wychowawczej, a także inicjatyw związanych ze
zwalczaniem patologii społecznych, oraz współdziałanie w tym zakresie organów
administracji rządowej z kościołami
i innymi związkami wyznaniowymi
4.1.3.2.Remonty i konserwacja obiektów sakralnych o wartości zabytkowej
4.1.3.3.Finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne duchownych
4.1.4.Procedura uzyskiwania i rozliczania dotacji z Funduszu Kościelnego
4.2.Finansowanie na drodze regulacji własności nieruchomości
4.2.1.Geneza powołania komisji prowadzących postępowania oraz procedur regulacyjnych
4.2.2.Istota i przebieg regulacji własności nieruchomości
4.2.2.1.Przedmiot postępowania regulacyjnego
4.2.2.2.Komisje Majątkowa i regulacyjne
4.2.2.3.Skład komisji
4.2.2.4.Przebieg postępowania regulacyjnego
4.2.2.5.Rezultat postępowania regulacyjnego
Zakończenie
Bibliografia
Summary
182 strony, B5, oprawa miękka