OBRAZ ŻYCIA SZLACHCIANEK ROSYJSKICH W LITERATURZE KOSOWSKA K. - OD PIOTRA WIELKIEGO DO MIKOŁAJA I Księgarnia

Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze

Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I

Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I, stanowi próbę rekonstrukcji sylwetki kobiecej na tle zmian, będących konsekwencją europeizacji Rosji.

Wykorzystane w procesie powstawania pracy zabytki piśmiennictwa staroruskiego oraz autentyczne relacje tekstowe młodych panien (wspomnienia Natalii Dołgorukiej, Anny Kern, Marii Wołkońskiej, Katarzyny Daszkowej, Katarzyny Suszkowej, Aleksandry Smirnowej-Rosset, Elżbiety Jankowej) pozwoliły na prezentacje kobiety wyższych sfer w przestrzeni rodzinnej, społecznej i publicznej z podkreśleniem jej wkładu w proces transformacji kulturowych.

Katarzyna Kosowska – dr nauk humanistycznych, kulturoznawca, asystent w Instytucie Rosji i Europy Wschodniej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Obszary badań i zainteresowań: kultura staroruska, kultura XVIII – pierwszej połowy XIX wieku, obraz kobiety w literaturze i kulturze rosyjskiej

Wstęp   9
Stan badań   13
Baza materiałowa   20
Metoda badawcza   21

I. O życiu kobiet na Rusi 23
1. Kobieta w okresie pogańskim (Powieść minionych lat) 23
2. Kobieta w okresie chrześcijańskim 28
2.1. Prawa kobiety i jej pozycja w staroruskiej rodzinie (Ustaw Jarosława)   29
2.1.1. Warunki zawarcia małżeństwa 31
2.1.2. Warunki rozwiązania małżeństwa, rozwód 32
2.1.3. Pozycja kobiety w małżeństwie 34
2.2. Specyfika pozycji kobiet Nowogrodu i Pskowa (gramoty brzozowe)   36
2.3. Kobieta w okresie niewoli mongolskiej (literatura „o złych żonach”) 41
2.4. System teremowy i Domostroj 44

II. Główne tendencje w przemianach kulturowych w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku 53
1. I faza europeizacji Rosji 53
1.1. Kontakty państwa moskiewskiego z Zachodem 53
1.2. Bojarowa Morozowa: w obronie starych obyczajów 59
1.3. Carówna Zofi a: obalenie systemu teremowego 65
1.4. Siedemnastowieczne projekty reform 74
2. II faza europeizacji Rosji. Rola Piotra I 76
2.1. Obyczaje   76
2.2. Oświata i literatura    79
2.3. Natalia Dołgorukaja – kobieta początku XVIII stulecia 83
III. Literatura jako świadectwo życia szlachcianki 91
1. Rola pamiętnikarstwa i epistolografii 91
1.1. Pamiętnik jako gatunek literacki 91
1.2. Początki rozwoju pamiętnikarstwa 95
1.3. Motywy pisania pamiętników 98
1.4. Pamiętnik jako źródło informacji 100
1.5. Prawdomówność pamiętników 103
1.6. List i jego odmiany   107
2. Wychowanie i wykształcenie instytutowe 113
2.1. Początki wychowania instytutowego w Rosji 113
2.2. Rzeczywistość instytutowa 115
2.2.1. Porządek instytutowy 115
2.2.2. Dyscyplina instytutowa 118
2.2.3. Obyczaje instytutowe 120
2.2.4. System kształcenia 122
2.2.5. Przyjaźń, stosunek wychowanek do rodziny oraz kierownictwa 124
2.3. Analiza zachowań wychowanek instytutów 126
2.3.1. Zaburzenia natury emocjonalnej 127
2.3.2. Zaburzenia natury umysłowej 129
2.3.3. Zaburzenia natury społecznej 131
3. Wychowanie i wykształcenie domowe 133
3.1. Rola mamki, niani i guwernantki w procesie wychowania szlachcianki   133
3.2. Rola matki w procesie wychowania i edukacji szlachcianki 137
3.3. Wychowanie i edukacja stołecznej szlachcianki 139
3.3.1. Język francuski kontra język rosyjski 143
3.3.2. Kobieta czytelniczka 147
3.4. Wychowanie i edukacja prowincjonalnej szlachcianki 149
4. Małżeństwo i rozwód   156
4.1. Wybór narzeczonego: wola i zgoda rodziców 157
4.2. Małżeństwo wbrew woli rodziców 160
4.3. Warunki zawarcia małżeństwa 161
4.3.1. Wiek zamążpójścia 161
4.3.2. Stanowy charakter małżeństwa 165
4.4. Ceremonia ślubu    166
4.5. Filary małżeństwa   168
4.6. Warunki i zasady udzielania rozwodów 169

IV. Szlachcianka w teatrze życia codziennego 177
1. Kultura balu   177
1.1. Ewolucja balu i jego wewnętrzna organizacja 177
1.2. Teatralizacja szlacheckiego balu 184
1.3. Szlachcianka w Tabeli rang 192
1.4. Bal – między przyjemnością a męczącym obowiązkiem 196
2. Nowe tendencje w rosyjskiej modzie XVIII i początku XIX wieku 198
2.1. Strój szlachcianki w XVIII i na początku XIX wieku 198
2.2. Kosmetyki   210
2.3. Metody rozpowszechniania mody 211

V. Portret idealnej szlachcianki oczami Mikołaja Gogola   215
1. Anna Wielgorska   216
2. Aleksandra Smirnowa-Rosset 221

Zakończenie   229
Bibliografia   239

250 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.