Tradycja współcześnie - repetycja czy innowacja
Tradycja – jako zjawisko i jako problem –
pozostawała przez ostatnich kilka dziesięcioleci poza sferą większego zainteresowania
badaczy literatury i kultury. Dopiero w ostatnich latach zaczęła coraz wyraźniej
domagać się uznania, opisu i reinterpretacji, zgodnych z jej rolą, postacią i
funkcjami w kulturze i myśli współczesnej. A są one, jak wiadomo, zdominowane przez
przeszłość: tzn. przez jej oddziaływanie na teraźniejszość, przez jej
reinterpretowanie z perspektywy współczesności, zgodne z różnymi «politykami
pamięci»; przez kompulsywne «przebijanie się» jej traumatycznych postaci na
powierzchnię współczesnego życia spod warstw stłumień, przemilczeń, czy
tabuistycznych zakazów. Kategoria tradycji nie jest oczywiście immunizowana na te
procesy; przeciwnie – właśnie w jej obrębie nabierają one szczególnej
intensywności, a bywa, że i wzorcowych postaci.
Z recenzji prof. dra hab. Ryszarda Nycza
Artykuły zamieszczone w niniejszym tomie, chociaż zróżnicowane zarówno
metodologicznie, jak i zogniskowane wokół odmiennych problemów współczesnej
humanistyki, stanowią interesującą odpowiedź na postawione w tytule pytanie o
charakter tradycji współcześnie. Odpowiedź na owo pytanie nie jest ani oczywista, ani
jednoznaczna, bowiem uznaniu, iż kategoria tradycji jest interesująca badawczo, nie
towarzyszy próba jej ścisłego zdefiniowania i zamknięcia za pomocą kilku określeń i
ograniczeń. Badacze, których artykuły zamieszczone w niniejszym tomie, postrzegają
tradycję jako istotny i inspirujący punkt odniesienia. Jednak ten punkt odniesienia –
jak dotąd – pozostaje rozpięty pomiędzy (pozornie sprzecznymi) określeniami:
innowacją i repetycją.
Ze Wstępu Justyny Tabaszewskiej i Anny Jarmuszkiewicz
Wstęp. Tradycja współcześnie – repetycja czy innowacja? 7
I Od tradycji do pamięci kulturowej
Anna Jarmuszkiewicz
Kanon i tradycja w perspektywie literatury światowej 11
Natalia Palich
Wyzwoleni z tradycji? Literatura i krytyka postkolonialna wobec kanonu 21
Justyna Tabaszewska
Między kultywacją a wyborem – spór wokół pojęcia tradycji w polskim
literaturoznawstwie 27
Aldona Kopkiewicz
Par coeur. Nieunikniona i niezobowiązująca tradycja 37
Maria Kobielska
Nowa zabawka literaturoznawcy. Do czego jest nam potrzebna pamięć kulturowa?
49
II Redefiniowanie tradycji
Ewa Zielińska
Antykwaryczna uczta. Smakowanie tradycji w koncepcji myśli słabej Gianniego
Vattimo 63
Michalina Kmiecik
Antytradycjonalizm czy inna tradycja – o awangardowej redefinicji nowości 75
Anna Kasperek
Między nowatorstwem a tradycją – poszukiwanie współczesnego modelu powieści
u prozaików pokolenia 1910 85
Katarzyna Szkaradnik
„Odnaleźć się w tym, z czego się kiedyś uciekło”. Mieczysława
Porębskiego hermeneutyczne spojrzenie na tradycję i cywilizację 91
Ewa Wojciechowska
Dialektyka doczytywania i dopowiadania, czyli romantyzm jako styl lektury
101
Klaudia Ordzowiały-Grzegorczyk
Buntownicza wierność tradycji? Doświadczenie Mickiewiczowskiego słowa w
eseistyce Juliana Przybosia 111
III Gra z tradycją – repetycje i innowacje
Aleksandra Sowa-Zduńczyk
Stanisława Barańczaka Piosenki, nie śpiewane Żonie w kontekście tradycji:
odniesienie, zaprzeczenie, tworzenie nowego 123
Michał Piętniewicz
Dialektyka całości i fragmentu w Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego 133
Kamila Czaja
Kanon(y) „poety-belfra” – Paweł Lekszycki wobec tradycji 141
Justyna Gorzkowicz
Idea vanitas w sztuce Roberta Kuśmirowskiego 151
IV Tradycja wyobrażona
Aleksandra Jastrzębska
Tradycja w lekturze nieznawców 163
Krzysztof Jajko
W poszukiwaniu kinematograficznej tradycji gatunków filmowych 171
Bogumiła Śniegocka
Czy popbanalizm jest powtórzeniem pop-artu? 181
Piotr Gorliński-Kucik
Tradycja literacka w Lodzie – między parodią a symulacją 191
200 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
