BASKOWIE POWSTAWANIE WSPÓLNEGO NARODU ORZECHOWSKA-WACŁAWSKA J. Księgarnia

Baskowie

Powstawanie współczesnego narodu

Nacjonalizm nie jest przypadkowym zrywem, który pojawia się znikąd. Stanowi racjonalną i naturalną odpowiedź na zmiany społeczne, ekonomiczne i polityczne, które zachodzą dookoła nas całkowicie przemieniając rzeczywistość, która nas otacza. Takiego zdania jest autorka tej książki, która opowiada o powstaniu nacjonalizmu baskijskiego, jednego z najgorętszych nacjonalizmów europejskich. Głównym tematem książki jest proces powstawania współczesnego narodu, rozwój nacjonalizmu baskijskiego i kształtowanie się tożsamości narodowej Basków.

Autorka przenosi nas w czasy końca XIX wieku i pokazuje, w jaki sposób modernizacja doprowadziła do rozwoju baskijskiej ideologii narodowej.

Podstawowym znaczenie miał według niej proces industrializacji, który nie tylko warunkował zmianę społeczną i stanowił impuls dla powstania baskijskiego ruchu i ideologii nacjonalistycznej, lecz także wpłynął na kształt wyobrażeń wspólnoty narodowej. Baskijski nacjonalizm okazuje się więc tworem nowoczesnym i wbrew temu, co zwykło się sądzić, wcale nie całkowicie opozycyjnym wobec industrializacji. Nacjonalizm ten w rzeczywistości szybko „unarodowił” ideę postępu i rozwoju ekonomicznego, czyniąc z nich swoiste zasoby narodowe. Tym samym, pozostając pod przemożnym wpływem ideologii tradycjonalizmu dokonał niezwykłego i najbardziej bodaj dystynktywnego dla siebie połączenia pierwiastków tradycji i nowoczesności.

W książce „poznajemy tło historyczne i kulturowe, z którego narodził się baskijski nacjonalizm, śledzimy rozwój procesów modernizacyjnych w aspekcie gospodarczym, politycznym i społecznym, zapoznajemy się ze szczególnymi przykładami modernistycznych ruchów społecznych, jak też z dyskusjami toczonymi przez zwolenników różnych orientacji wobec nowoczesności. Autorka ukazuje rozwój nacjonalizmu jako zjawiska o charakterze kulturowym, politycznym i społecznym, ale szczególną uwagę przywiązuje do ekonomicznego wymiaru modernizacji – na tym niewątpliwie polega jej oryginalny, twórczy wkład do wiedzy teoretycznej na temat nacjonalizmu i tożsamości narodowej. (…)
Jest to nie tylko monografia nacjonalizmu baskijskiego w historycznej perspektywie (…) ma ona także istotny wymiar ogólniejszy, jest ważnym wkładem do naszej wiedzy nie tylko o baskijskim nacjonalizmie, ale o nacjonalizmie, narodzie i tożsamości narodowej w ogóle.

Z recenzji prof. dra hab. Zdzisława Macha

Joanna Orzechowska-Wacławska jest ekonomistką i socjolożka. Od 2005 roku związana z Instytutem Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmuje się kwestiami tożsamości narodowej i nacjonalizmu. Jest ekspertem w zakresie problematyki baskijskiej.

Podziękowania 9
Wprowadzenie 11

1. Historia, tradycja i fueros 17
Oryginalność języka 18
Pierwotna niezależność 19
System foralny i jego znaczenie 23

2. Modernizacja i zmiana: przejście do epoki industrializmu 29
Polityka, społeczeństwo i modernizacja: ku centralizacji władzy i homogenizacji kultury 31
Gospodarka i społeczeństwo: baskijska industrializacja z końca XIX wieku 51

3. Karlizm: ruch o charakterze prenarodowym 79
Ideowe podstawy karlizmu 81
Karlizm jako ruch społeczny 90
Prenarodowy charakter karlizmu 98

4. Ku jedności baskijskiej: polityczne i kulturowe znaczenie foralizmu 101
Polityczny wymiar foralizmu 102
Działalność kulturalna foralistów 109
Wspólnotowość Basków w pracach foralistów 115

5. Powstanie nacjonalizmu baskijskiego: Sabino Arana i jego charyzmatyczne przywództwo 125
Pierwotna socjalizacja – tradycja i religia jako fundamenty wychowania 128
Nawrócenie na nacjonalizm 133
Początki aktywności politycznej Sabino Arany 137
Piśmiennictwo 141
Etapy rozwoju Aranowskiej idelogii narodowej 142
Charyzmatyczne przywództwo Sabino Arany 148

6. Ideologia nacjonalizmu: Baskowie jako naród 153
Vizcayczycy i Baskowie 154
Rasa i naród 157
Od Euskal Herria do Euskadi 165
Granice w idelogii Sabino Arany 169
Obcy, czyli „maketo” 172
JEL: religia i tradycja zamknięte w ideologii 175
Wewnętrzny antagonizm: wznoszenie granicy etnicznej 176
Antagonizm zewnętrzny: pierwotna suwerenność i fueros 182
Kilka uwag terminologicznych 189

7. Pierwsi nacjonaliści 193
Tożsamość nacjonalistyczna i narodowa 194
Kilka słów o metodzie 195
Uczestnictwo w wyborach prowincjonalnych 200
Pierwsze gazety nacjonalistyczne 206
Mityngi i pierwsze organizacje narodowe 213
Płeć i pierwszy nacjonalizm 232

8. Nacjonalizm i inne -izmy 235
Nacjonalizm i tradycjonalizm 237
Nacjonalizm i kapitalizm 243
Nacjonalizm i socjalizm 245
Nacjonalizm i modernizm: tytułem podsumowania 247

Bibliografia 251
Wykaz tabel 259
Indeks nazwisk 261

266 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.