English version

• wydawnictwa polskie
podział tematyczny
 
• wydawnictwa anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• sposoby płatności i dostawy

• kontakt

• Cookies na stronie
 
 
Szukasz książki?
Pomożemy Ci!
Zadzwoń
512 994 090
 
Napisz
poczta@ksiazki24h.pl

Złudzenia wyboru

Społeczne wyobrażenia i instytucjonalne ramy w wyborach do sejmu i senatu

Obywatele chcą przez głosowanie wyrazić to, co dla nich ważne, kandydaci chcą zdobyć mandat, przywódcy partii walczą o władzę – wybory są grą, w której każdy zmierza do własnych celów. Ta gra ma swoje formalne reguły, narzucane przez system wyborczy. Ma jednak także zasady niepisane – powstają one tam, gdzie stałe wzory społecznych dążeń wciskają się w ramy nadane przez prawo. Niepisane zasady mogą się rozmijać z zamysłem ustawodawcy, potoczną wiedzą czy nawet zdrowym rozsądkiem. Dzieje się tak, jeśli formalne reguły nie pasują do społecznych wyobrażeń.

Nieuchronnie powstają wtedy złudzenia – jedne mniej, inne bardziej szkodliwe. Książka ta jest dogłębnym studium polskiego systemu wyborczego, pokazującym takie właśnie złudzenia.

Praca od początku uderza swoją oryginalnością. Choć Autor niewątpliwie jest dobrze obeznany z literaturą przedmiotu, nie epatuje teorią, co nierzadkie w pracach naukowych, ale używa jej jako praktycznego narzędzia analizy. Jego ambicję stanowi kwestionowanie utartych sądów na temat polskiej ordynacji. Praca ta jest nie tylko solidnym i pod wieloma względami nowatorskim dziełem naukowym, ale także ważnym wkładem w dyskusję publiczną na temat polskiego systemu wyborczego”.

Z recenzji dr hab. Artura Wołka

Rozwiewanie wyborczych złudzeń nie musi oznaczać wyznawania spiskowej teorii dziejów. Nie musi też być obnażaniem cynizmu i pokazywaniem „prawdziwego oblicza” polityków, zabiegających o poparcie mas za pomocą manipulacji. Ukryte mechanizmy nie muszą czemuś służyć. Mogą być niezamierzonym efektem naiwności ustawodawców, którzy – choć kierowali się szlachetnymi pobudkami – nie zauważyli, że wypuszczają z butelki dżina partykularyzmu i małostkowości. Ta książka powstała z przekonania, że nasze polityczne piekiełko jest wybrukowane właśnie takimi dobrymi chęciami. Rozwiązania o jasnych i czytelnych założeniach stworzyły ponury labirynt interesów – tych osobistych i tych instytucjonalnych. Każdy angażujący się w politykę, choćby sam był przepełniony idealizmem, wychodzi z tego labiryntu odmieniony.
Rozdźwięk pomiędzy oficjalnym obrazem polskich wyborów a rzeczywistością nie jest katastrofalny, lecz jest po prostu szkodliwy. Nie ma powodu, by się z nim godzić, na pewno zaś nie powinno się go ignorować. Jak w przypadku wielu przewlekłych, a niezbyt uciążliwych chorób, opisywane przypadłości mają uboczne skutki – wpływają na kondycję oraz podatność na choroby innych organów.

(Fragment Wstępu)

Jarosław Flis – doktor, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył socjologię na UJ i tam też obronił doktorat z zakresu zarządzania. Specjalizuje się w dziedzinie socjologii polityki, zarządzania instytucjami publicznymi i public relations. Był ekspertem sejmowej Komisji Konstytucyjnej oraz Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego, która opracowała uchwalony w 2011 roku Kodeks Wyborczy. Obserwował polskie życie polityczne także jako rzecznik prasowy Prezydenta Miasta Krakowa (1993–1997), doradca w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (1998–1999) i Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego (1999–2003) oraz konsultant Programu Rozwoju Instytucjonalnego finansowanego przez Bank Światowy (2000–2004). Publicysta „Tygodnika Powszechnego” oraz autor artykułów na łamach „Rzeczpospolitej” i „Gazety Wyborczej”. Stały komentator TVP, TVN i Polsatu, prasy codziennej i tygodników opinii.

Najważniejsze publikacje: Samorządowe public relations (Wydawnictwo UJ, Kraków 2007), Opcja czy osoba? Upartyjnienie versus personalizacja w wyborach samorządowych (wspólnie z M. Bukowskim, A. Hess i A. Szymańską, Wydawnictwo UJ, Kraków 2011).

WSTĘP – JAK POWSTAJĄ ZŁUDZENIA?  7

1. MIĘDZY BADACZAMI  11

1.1. Spojrzenia na wybór  12
1.1.1. Uwaga wyborców  13
1.1.2. Oferta polityków  19
1.1.3. Opis pośredników  25
Podsumowanie  29

1.2. Cechy systemu wyborczego  29
1.2.1. Kolejność i udział  31
1.2.2. Proporcjonalność i większość  40
1.2.3. Ekspresja i strategia  44
Podsumowanie  51

1.3. Rozpoznanie – senat 2007  53
1.3.1. Mechanizm ordynacji  54
1.3.2. Zachowania wyborcy  64
1.3.3. Strategie partii  70
Podsumowanie  82

Podsumowanie części 1  85

2. MIĘDZY PARTIAMI 89

2.1. Mapa podziałów  94
2.1.1. Podziały ideowe  96
2.1.2. Podziały terytorialne  104
2.1.3. Podziały historyczne  120
Podsumowanie  137

2.2. Proporcjonalność w praktyce  140
2.2.1. Próg wyborczy  141
2.2.2. Waga głosu  149
2.2.3. Kolejność w okręgach  154
Podsumowanie  163

2.3. Zyski i straty w mandatach  168
2.3.1. Waga i skala zmian  170
2.3.2. Zmiany w okręgach  178
2.3.3. Zewnętrzny margines zwycięstwa  189
Podsumowanie  196
Podsumowanie części 2  198

3. MIĘDZY KANDYDATAMI  201

3.1. Wynik rywalizacji  204
3.1.1. Miejsca mandatowe  208
3.1.2. Zróżnicowanie poparcia  217
3.1.3. Przetasowania  225
Podsumowanie  235

3.2. Sukces – wkład i udział  237
3.2.1. Kolejność i udziały  238
3.2.2. Lista koalicyjna  249
3.2.3. Efekty kwot  254
Podsumowanie  261

3.3. Waga rywali  263
3.3.1. Reelekcja posłów  266
3.3.2. Margines wewnętrzny  275
3.3.3. Porównanie marginesów  282
Podsumowanie  292
Podsumowanie części 3  294

4. MIĘDZY WYBORCAMI  297

4.1. Wzory głosowania  302
4.1.1. Siła liderów list  306
4.1.2. Lokalni konkurenci  319
4.1.3. Lokomotywy wyborcze  329
Podsumowanie  338

4.2. Więzi terytorialne  341
4.2.1. Układy powiązań  342
4.2.2. Rodzaje posłów  354
4.2.3. Reprezentacja powiatów 361
Podsumowanie  372

4.3. Perspektywa przegranych  374
4.3.1. Los lokalnych zwycięzców  376
4.3.2. Promocja i frustracja  386
4.3.3. Głosy zmarnowane  393
Podsumowanie  404
Podsumowanie części 4  405

ZAKOŃCZENIE – SIEDEM KRĘGÓW LABIRYNTU  409

BIBLIOGRAFIA  419

SPIS TABEL I ILUSTRACJI  429

436 stron, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka