Przyroda i kultura Peru
Niniejsza książka jest dowodem, że polscy badacze, przyrodnicy i kulturoznawcy są
zafascynowani Peru już od XIX wieku. Składa się na nią 13 artykułów - w języku
polskim lub angielskim - z różnych dziedzin nauki, związanych tematycznie z referatami
wygłoszonymi podczas konferencji „Peru - przyroda i kultura", która odbyła się
w Krakowie pod koniec 2013 roku.
Stanowią one przegląd najważniejszych tematów badawczych podejmowanych w ostatnim
dziesięcioleciu przez polskich naukowców we współpracy z badaczami peruwiańskimi. Ich
autorzy to, z jednej strony, wysokiej klasy specjaliści w swoich dziedzinach oraz uznane
w świecie autorytety z dziedziny archeologii, socjologii, biologii i geologii, a z
drugiej - młodzi naukowcy specjalizujący się w badaniach środowisk naturalnych i
społeczeństw Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza Peru.
Publikowane tu opracowania są najczęściej wynikiem najnowszych badań terenowych,
dotąd niepublikowanych, lub podsumowaniem wieloletnich projektów badawczych
realizowanych w Peru.
Badania naukowe w tym kraju są prowadzone w najrozmaitszych, często trudno
dostępnych obszarach. Zakres prezentowanych tematów jest bardzo szeroki i obejmuje takie
dziedziny jak archeologia i historia, muzykologia, etnobiologia, farmakologia,
entomologia, wulkanologia, antropologia kulturowa, a nawet turystyka. Poruszane
zagadnienia dotyczą między innymi ogromnej bioróżnorodności tropikalnych lasów
górskich, osadnictwa prekolumbijskiego na wybrzeżu Pacyfiku i w środkowych Andach,
postaci diabła pishtako w tradycji ludności gór Peru, fenomenu muzyki chicha,
problemu huaqueria, czyli grabieży zabytków archeologicznych Peru, promocji
potencjału turystycznego Kanionu Colca, a także roli Polaków w rozwoju nauki w Peru:
XIX-wiecznego przyrodnika Konstantego Jelskiego oraz misjonarza Edmunda Szeligi
badającego możliwości wykorzystania roślin w biolecznictwie.
Tomasz W. Pyrcz
Słowo wstępne 7
Tomasz W. Pyrcz
Peru – kraj megaróżnorodny: motyle andyjskie jako grupa modelowa 9
Jana Horáčková
Pei dau, leaf medicine of Peruvian cashinahua. Ethnobotanical inventory of
Peruvian plants used in popular medicine and ritual in the province of Purús 17
Katarzyna Paradowska
Badania związków biologicznie czynnych obecnych w Uncaria tomentosa 25
Andrzej Krzanowski
Kultura Cayash – grody i świątynie na szczytach Andów, region Checras-Oyón,
Peru 35
Marta Kania
Kolekcjonerstwo, huaquería, archeologia. Problemy ochrony dziedzictwa
archeologicznego Peru z perspektywy początków XXI wieku 41
Andrzej Paulo
Polskie badania przyrodnicze Kanionu Colca, Peru 49
Rafał Garlacz, Michał Filipiak
Eksploracja górskich lasów mgielnych Parku Narodowego Yanachaga-Chemillén, Peru
57
Piotr Kalicki, Tomasz Kalicki, Piotr Kittel
Osadnictwo prekolumbijskie na pustyni: badania geoarcheologiczne w Lomas de
Lachay, Środkowe Wybrzeże, Peru 63
Radosław Tarkowski
Konstanty Jelski (1837-1896) – przyrodnik i badacz Peru 69
Zdzisław Jan Ryn
Ojciec Edmund Szeliga (1910-2005). Polski misjonarz i uzdrawiacz w Amazonii
Peruwiańskiej 73
Elżbieta Jodłowska
Wampir andyjski - postać pishtaco we współczesnej kulturze peruwiańskiej 85
Katarzyna Górska
Chicha - fuzja rytmów tropikalnych i andyjskich w muzyce popularnej Peru 91
Chiara Paduano, Laura Cornara, Mauro Mariotti
Ethnobotanical knowledge and medicinal plants conservation strategies in a
Peruvian native community 97
100 stron, Format: 15.5x23.0cm, oprawa miękka