Ocena, rankingowanie i selekcja technologii

Autorzy prezentują model O-R-S - zintegrowanego procesu oceny (O), rankingowania (R) i selekcji (S) technologii. Będzie on przydatny dla podmiotów sektora B+R, które wprowadzają na rynek nowe rozwiązania techniczne albo planują ich zakup i wdrożenie.

Zestaw 184 szczegółowych kryteriów oceny, podzielonych na 12 grup tematycznych, oraz propozycja zmatematyzowanego algorytmu przeprowadzenia tej oceny mogą przydać się również instytucjom rozpatrującym wnioski o dofinansowanie projektów B+R lub podejmujących decyzje o inwestycjach na rynku technologicznym.

Autorzy oferują przegląd stosowanych w innych krajach podejść do oceny technologii, wykorzystywanych kryteriów oraz metod ilościowych, omawiając możliwości oraz ograniczenia ich zastosowania. Autorski model O-R-S może być wykorzystany w czterech scenariuszach: podejmowania decyzji o nowych kierunkach badań, oceny rezultatów trwających prac badawczo-rozwojowych, analizy technologii przygotowywanych do komercjalizacji oraz wyboru przez organizację technologii do wdrożenia wewnętrznego.

Słowo wstępne. Proces oceny, rankingowania i selekcji nowych technologii
(Andrzej H. Jasiński)

Rozdział 1. Wprowadzenie do zagadnień oceny, rankingowania i selekcji technologii (Krzysztof Klincewicz)
1.1. Zakres tematyczny książki
1.2. Definicja technologii
1.3. Istota oceny, rankingowania i selekcji technologii
1.4. Przedmiot oceny, rankingowania i selekcji
1.5. Znaczenie kontekstu oceny
1.6. Techniki zbliżone do oceny, rankingowania i selekcji technologii
1.7. Wyzwania procesu selekcji i rankingowania technologii

Rozdział 2. Przykładowe kryteria oceny, rankingowania i selekcji technologii - przegląd literatury (Krzysztof Klincewicz)
2.1. Ocena technologii z naciskiem na jej aspekty techniczne
Kryteria oparte na dorobku badań w obszarze zarządzania technologiami Model TRL (Technology Readiness Levels), NASA (USA, 1974-1995)
2.2. Ocena technologii jako decyzja polityczna
2.3. Ocena technologii z naciskiem na jej aspekty biznesowe
Wykorzystanie techniki QFD (ąuality function deployment) do oceny technologii (Kim, Park i See; Korea, 1997)
Model Technology Assessment Template, Technoscans Centre i Chartered Financial Analyst Institute (USA, 2007)
2.4. Złożone modele oceny technologii
Model Hsu, Tzenga i Shyu (Tajwan, 2003)
Model Jolly‘ego (Francja, 2003)
Model De Coster i Butlera (Wielka Brytania, 2005)
Model Chena, Chunga i Weia (Tajwan, 2006)
Model Łunarskiego (Polska, 2009)
Model Luchenga, Xina i Wenguanga (Chiny, 2010)
Model Shena, Lina i Tzenga (Tajwan, 2011)
2.5. Ocena patentów, wchodzących w skład technologii
Model Patent Factor Index (PFIt) firmy Pantros IP (Stany Zjednoczone, 2005-2010)
Model IPscoreR (Europejski Urząd Patentowy, 2009)
2.6. Ocena etyczna i ekologiczna technologii
Model eTA (ethical Technology Assessment) Palma i Hanssona (Szwecja, 2006)
Kryteria oceny ekologicznej, określone przez Radę Wspólnot Europejskich (1996) i Schramma (Niemcy, 1998)
Model selekcji zielonych technologii Li, Liu, Tana i Du (Chiny, 2010)
2.7. Ocena technologii w wybranych konkursach rządowych
Kryteria oceny wniosków w konkursie Advanced Technology
Program (ATP) (Stany Zjednoczone, 2007)
Kryteria oceny wniosków w Programie Operacyjnym Innowacyjna
Gospodarka (POIG) (Polska, 2007)
Kryteria oceny wniosków w konkursie Polski Produkt Przyszłości (PPP) (Polska, 2008)
Kryteria oceny wniosków w konkursie GreenEvo - Akcelerator
Zielonych Technologii (Polska, 2009-2011)
2.8. Podsumowanie przeglądu modeli oceny technologii

Rozdział 3. Matematyczne metody oceny, rankingowania i selekcji technologii (Arkadiusz Manikowski)
3.1. Specyfika metod oceny, rankingowania i selekcji technologii
3.2. Charakterystyka najważniejszych metod
Metoda delficka
Modele scoringowe - porównywanie parami
Metody statystyczne - analiza czynnikowa
Multi-Attribute Utility Theory - MAUT
Analytic Hierarchy Process - AHP
Analytic Network Process - ANP
Data Envelopment Analysis - DEA
Drzewa decyzyjne (ang. decision trees)
Rozmyta metoda AHP (ang. fuzzy AHP)
Statystyka szara (ang. grey statistics)
Euklidesowa metoda rozmyta (ang. Fuzzy Euclid)
Dualna metoda AHP (ang. dual AHP)
3.3. Analiza porównawcza metod rankingowania i selekcji technologii

Rozdział 4. Propozycja algorytmu oceny, rankingowania i selekcji technologii (Krzysztof Klincewicz)
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Propozycja algorytmu O-R-S (oceny, rankingowania i selekcji technologii)
Określenie specyfiki sytuacji decyzyjnej
Dobór odpowiednich kryteriów
Ocena ekspercka technologii w oparciu o dobrane kryteria
Ocena ekspercka wzajemnej ważności kryteriów
Obliczenia pozwalające na stworzenie rankingu technologii

Rozdział 5. Przykład zastosowania algorytmu O-R-S (Krzysztof Klincewicz, Arkadiusz Manikowski)
5.1. Opis technologii wykorzystanych do analizy
5.2. Zastosowanie metod rankingowania
Ważność kryteriów
Prosta metoda scoringowa
Metoda MAUT
Metoda AHP
5.3. Podsumowanie wyników analiz

Załącznik 1. Miary odległości w przestrzeniach wielowymiarowych (Arkadiusz Manikowski)
Załącznik 2. Podstawy logiki rozmytej (Arkadiusz Manikowski)
Załącznik 3. Kryteria oceny technologii (Krzysztof Klincewicz)
Kryteria dotyczące innowacyjności (A)
Kryteria dotyczące konkurencyjności (B)
Kryteria strategiczne (C)
Kryteria dotyczące doświadczeń organizacji-dostawcy (D)
Kryteria dotyczące znaczenia technologii dla organizacji-dostawcy (E)
Kryteria marketingowe (F)
Kryteria dotyczące zastosowań technologii (G)
Kryteria techniczne (H)
Kryteria dotyczące technologii produkcyjnych (I)
Kryteria dotyczące ochrony patentowej (J)
Kryteria społeczne i etyczne (K)
Kryteria ekologiczne (L)

Bibliografia

204 strony, B5, oprawa miękka