Publiczne i prywatne egzekwowanie zakazów praktyk ograniczających konkurencję

Książka stanowi podsumowanie wieloletnich badań autorki nad zagadnieniem sądowego dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia reguł konkurencji.

Badania te prowadzone były przede wszystkim z perspektywy prawnika wywodzącego się z domeny prawa publicznego (publicznego prawa ochrony konkurencji).

Prezentowana publikacja, poszerzając spektrum piśmiennictwa poświęconego egzekwowaniu (enforcement) prawa konkurencji, pozostaje - ze względu na ujęcie tematyki prywatnego i publicznego egzekwowania reguł konkurencji - pracą stosunkowo oryginalną. Autorka ma nadzieję, że będzie ona stanowiła przyczynek do jakże potrzebnej dyskusji doktrynalnej nad kompleksowym modelem egzekwowania reguł konkurencji.

Książka uwzględnia stan prawny i stan badań na dzień 1 stycznia 2013 r., w tym datowany na 21 listopada 2012 r. projekt ustawy nowelizującej ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów.

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział I. Zrównoważony model egzekwowania prawa ochrony konkurencji: założenia, wartości, problemy badawcze
1.1. Rozstrzygnięcia terminologiczne
1.2. Elementy modelu egzekwowania prawa ochrony konkurenqi
1.3. Dychotomia systemu prawa jako kontekst dla rozróżnienia modelu publicznego i prywatnego egzekwowania prawa ochrony konkurencji
1.4. Współistnienie publicznego i prywatnego trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji jako problem badawczy
1.4.1. Zasady kształtowania relacji między trybami: subsydiarność, komplementarność, dekomplementarność
1.4.2. Obszary wzajemnego oddziaływania publicznego i prywatnego trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji: inicjacja,
przebieg, zakończenie postępowania
1.4.3. Wymiar aksjologiczny kompleksowego modelu egzekwowania prawa ochrony konkurencji: efektywność, spójność, równość
1.5. W poszukiwaniu nie tylko zintegrowanego, ale także zrównoważonego modelu egzekwowania reguł konkurencji

Rozdział II. Publicznoprawny tryb egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Administracyjnoprawny tryb egzekwowania prawa ochrony konkurencji
2.2.1. Wprowadzenie
2.2.2. Otoczenie prawne administracyjnego trybu egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
2.2.2.1. Regulacje Unii Europejskiej
2.2.2.2. Regulaqe polskie
2.2.3. Charakterystyka administracyjnoprawnego trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji
2.2.4. Wymiar instytucjonalny administracyjnego egzekwowania prawa ochrony konkurencji
2.3. Prawnokarny tryb egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
2.3.1. Przesłanki kryminalizacji prawa ochrony konkurencji
2.3.2. Problem odpowiedzialności karnej podmiotów abstrakcyjnych (zbiorowych)
2.3.3. Definicja przestępstwa monopolizacji rynku (przestępstwa kartelowego)
2.3.4. Prawnokarne aspekty administracyjnego trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji
2.3.5. Stan zaawansowania kryminalizacji prawa ochrony konkurencji
2.3.6. Aktualne możliwości kwestionowania praktyk antykonkurencyjnych w świetle polskiego prawa karnego w Polsce
2.3.6.1. Przestępstwo zmowy przetargowej
2.3.6.2. Przestępstwo nadużycia zaufania
2.3.6.3. Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych
2.3.7. Współistnienie prawnokarnego trybu egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk z innymi trybami
2.3.7.1. Tryb prawnokarny a tryb administracyjnoprawny
2.3.7.2. Tryb prawnokarny a tryb prywatnoprawny
2.4. Uwagi końcowe

Rozdział III. Prywatnoprawny tryb egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Prywatne egzekwowanie wspólnych reguł konkurencji Unii Europejskiej
3.2.1. Źródła uprawnień jednostek do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
3.2.2. Ramy proceduralne dla dochodzenia roszczeń wynikających z naruszenia wspólnych reguł konkurencji Unii Europejskiej ...
3.2.3. Prywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji w unijnych inicjatywach legislacyjnych i orzecznictwie
3.2.3.1. Akty prawne odnoszące się do sądowego dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia art. 101 i 102 TFUE
3.2.3.2. Orzecznictwo sądów Unii Europejskiej dotyczące prywatnego egzekwowania art. 101 i 102 TFUE
3.2.4. Podsumowanie
3.3. Prywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji w Polsce
3.3.1. Możliwości wykorzystania obowiązujących regulacji jako podstawy roszczeń z tytułu naruszenia art. 6 i 9 uokik
3.3.1.1. Wprowadzenie
3.3.1.2. Kodeks cywilny
3.3.1.3. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
3.3.1.4. Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
3.3.1.5. Uwagi końcowe
3.3.2. Proceduralne i instytucjonalne aspekty prywatnego egzekwowania prawa ochrony konkurencji - zarys zagadnienia
3.3.2.1. Postępowanie przed sądem powszechnym (zwykłe postępowanie sądowe)
3.3.2.2. Postępowanie przed sądem polubownym (postępowanie arbitrażowe)
3.3.2.3. Sądy zaangażowane w prywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji
3.4. Uwagi końcowe

Rozdział IV. Interes publiczny i prywatny w egzekwowaniu zakazów praktyk ograniczających konkurencję
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Interes publiczny realizowany przez prawo ochrony konkurenqi
4.3. Interes publiczny a interes prywatny w publicznym trybie
egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
4.4. Interes prywatny w egzekwowaniu zakazów antykonkurencyjnych praktyk
4.4.1. Zarzut naruszenia prawa ochrony konkurencji jako "tarcza" i "miecz"
4.4.2. Locus standi w sądowym dochodzeniu roszczeń z tytułu naruszenia zakazów praktyk ograniczających konkurencję
4.4.2.1. Uwagi wstępne
4.4.2.2. Kontrahenci (nabywcy i dostawcy)
4.4.2.3. Konkurenci
4.4.2.4. Konkurenci i kontrahenci będący stronami zakazanych porozumień ograniczających konkurencję
4.4.2.5. Konsumenci
4.4.2.6. Inne podmioty
4.4.3. Pozwy zbiowe jako szczególna forma realizacji interesu prywatnego
4.4.3.1. Istota pozwów zbiorowych w kontekście prywatnego egzekwowania prawa konkurencji
4.4.3.2. Pozwy zbiorowe w inicjatywach legislacyjnych Unii Europejskiej
4.4.3.3. Możliwość zbiorowego dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia zakazów antykonkurencyjnych praktyk w Polsce
4.5. Uwagi końcowe

Rozdział V. Dostępność dowodów dla celów prywatnego egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
5.1. Uwagi wstępne
5.2. Ważenie interesów: "za" i "przeciw" udostępnianiu dowodów pozyskanych w innym trybie egzekwowania zakazów praktyk
ograniczających konkurencję
5.3. Wzajemne wykorzystanie dowodów zgromadzonych w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji oraz w postępowaniu sądowym
5.3.1. Udostępnianie dowodów zgromadzonych w postępowaniu antymonopolowym
5.3.2. Potencjalny status dowodów zgromadzonych w postępowaniu antymonopolowym w postępowaniu przed sądem powszechnym
5.3.3. Udostępnianie dowodów zgromadzonych w postępowaniu sądowym na rzecz postępowania antymonopolowego
5.3.4. Zakres przedmiotowy zastosowania mechanizmu ujawniania dowodów
5.3.4.1. Uwagi wstępne
5.3.4.2. Wyłączenie ujawniania dla dowodów stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa
5.3.4.3. Wyłączenie ujawniania dla dowodów związanych z programem darowania i łagodzenia kar (leniency)
5.3.4.4. Problem ochrony poufności informacji zgromadzonych w postępowaniu ugodowym
5.4. Możliwość dostępu do informacji i dowodów gromadzonych przez organy ochrony konkurencji na podstawie regulaqi o dostępie do informacji publicznej
5.4.1. Stosowanie unijnego rozporządzenia o przejrzystości w celu uzyskania dostępu do dokumentów zgromadzonych w postępowaniu antymonopolowym
5.4.1.1. Zasady realizacji prawa dostępu do dokumentów Komisji w świetle orzecznictwa
5.4.1.2. Przesłanki odmowy dostępu do dokumentów Komisji w świetle orzecznictwa
5.4.1.3. Uwagi końcowe
5.4.2. Stosowanie ustawy o dostępie do informacji publicznej w celu uzyskania dostępu do informacji zgromadzonych w postępowaniu przed Prezesem UOKiK
5.4.2.1. Uwagi wstępne
5.4.2.2. Zakres przedmiotowy ustawy o dostępie do informacji publicznej a akta postępowania antymonopolowego
5.4.2.3. Zakres podmiotowy ustawy o dostępie do informacji publicznej a podmioty legitymowane do wystąpienia z roszczeniami z tytułu naruszenia zakazów praktyk ograniczających konkurencję
5.4.2.4. Ustawowe przesłanki ograniczenia dostępu do informacji publicznej a ograniczenia dostępu do informacji zgromadzonych w postępowaniu antymonopolowym
5.4.2.5. Tryb udostępniania informacji publicznej przez Prezesa UOKiK
5.4.2.6. Uwagi końcowe
5.5. Ujawnianie dowodów między stronami
5.6. Możliwość ujawniania dowodów w polskim postępowaniu cywilnym
5.6.1. Zarządzanie ujawnienia dowodu przez sąd
5.6.2. Dopuszczanie dowodów z urzędu
5.7. Prawo do informacji w polskim prawie własności przemysłowej i prawie autorskim - wzorzec dla prywatnego egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurenqę?
5.8. Uwagi końcowe

Rozdział VI. Wzajemne oddziaływanie rozstrzygnięć publicznego i prywatnego trybu egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
6.1. Uwagi wstępne
6.2. Dostępność drogi sądowej a rozstrzygnięcia w trybie publicznym
6.3. Istniejące decyzje organów ochrony konkurenqi a rozstrzygnięcia sądowe
6.3.1. Reguła Masterfoods w prawie Unii Europejskiej
6.3.2. Związanie decyzją administracyjną w postępowaniu sądowym w Polsce
6.3.2.1. Uwagi wstępne
6.3.2.2. Związanie sądu cywilnego decyzją Prezesa UOKiK
6.4. Brak decyzji administracyjnej w sprawie praktyki ograniczającej konkurencję a przebieg postępowania sądowego
6.5. Inne możliwości oddziaływania organów ochrony konkurencji na
rozstrzygnięcia sądowe
6.6. Związanie organów ochrony konkurencji wyrokiem sądu cywilnego
6.7. Uwagi końcowe

Rozdział VII. Sankcje i środki ochrony prawnej w postępowaniu przed organami ochrony konkurencji i przed sądami cywilnymi
7.1. Sankcje w publicznoprawnym trybie egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję - uwagi wstępne
7.2. Sankcje administracyjne
7.2.1. Nakaz zaniechania praktyki ograniczającej konkurencję. Środki zaradcze
7.2.2. Kary pieniężne
7.3. Antymonopolowe sankcje karne
7.3.1. Uwagi wstępne
7.3.2. Rodzaje antymonopolowych sankqi karnych
7.3.2.1. Kary właściwe dla przestępstw antymonopolowych
7.3.2.2. Środki karne właściwe dla przestępstw antymonopolowych
7.3.2.2.1. "Dyskwalifikaqa zawodowa"
7.3.2.2.2. Obowiązek naprawienia szkody przez sprawcę
7.4. Wzajemne oddziaływanie sankcji antymonopolowych nakładanych w trybie administracyjnoprawnego i karnoprawnego egzekwowania reguł ochrony konkurencji
7.5. Sankcje w prywatnoprawnym trybie egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję - uwagi wstępne
7.6. Nieważność czynności prawnych naruszających zakazy praktyk ograniczających konkurencję
7.6.1. Przedmiot nieważności
7.6.2. Charakter nieważności
7.6.3. Zakres nieważności
7.6.4. Roszczenia o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego
7.7. Roszczenie odszkodowawcze z tytułu naruszenia zakazów praktyk ograniczających konkurenqę
7.7.1. Uwagi wstępne
7.7.2. Odpowiedzialności kontraktowa uczestników porozumienia
7.7.3. Odpowiedzialność deliktowa z tytułu naruszenia zakazów praktyk ograniczających konkurencję
7.7.3.1. Wina jako przesłanka odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych w kontekście naruszeń zakazów
antykonkurencyjnych praktyk
7.7.3.2. Związek przyczynowy jako przesłanka odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych w kontekście naruszeń
zakazów antykonkurencyjnych praktyk
7.7.3.3. Szkoda antymonopolowa
7.7.3.3.1. Pojęcie szkody antymonopolowej
7.7.3.3.2. Zakres szkody antymonopolowej
7.7.3.3.3. Uwagi ogólne o sposobach naprawienia szkody
7.7.3.3.4. Ustalanie wysokości szkody antymonopolowej
7.7.3.3.5. Okoliczności modyfikujące wysokość odszkodowania
7.7.3.3.6. Rodzaje odszkodowań
7.8. Inne roszczenia cywilnoprawne
7.8.1. Uwagi wstępne
7.8.2. Roszczenie o zaniechanie
7.8.3. Roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego. Roszczenie o usunięcie skutków naruszenia
7.8.4. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia
7.8.5. Roszczenie publikacyjne
7.8.6. Roszczenie o zasądzenie odpowiedniej kwoty na cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną
dziedzictwa narodowego
7.9. Wzajemna "zaliczalność" sankqi nałożonych w ramach publicznego i prywatnego trybu egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję
7.10. Uwagi końcowe

Rozdział VIII. W kierunku zrównoważonego publiczno-prywatnego modelu egzekwowania zakazów praktyk ograniczających konkurencję w Polsce
8.1. Aktualny model egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk w Polsce
8.2. Potrzeba regulacji prywatnego egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk?
8.3. Najważniejsze rozwiązania legislacyjne zmierzające do budowy zrównoważonego modelu egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk (postulaty de legę ferenda)
8.4. Uwagi końcowe

Źródła

Literatura

Akty prawne i dokumenty towarzyszące (w tym akty niewiążące i projekty aktów prawnych)

Orzecznictwo

486 stron, B5, oprawa miękka