Ryzyko operacyjne w naukach o zarządzaniu
Ryzyko operacyjne jest obecnie nieodłącznym elementem funkcjonowania każdego
przedsiębiorstwa. Zarządzanie nim wymaga nowego podejścia, uwzględniającego jego
wieloaspektowość oraz problemy z dostępem do danych umożliwiających modelowanie i
analizę.
Aby ocenić tego rodzaju ryzyko, trzeba przeprowadzić analizę zagrożeń
naruszających bezpieczeństwo:
procesowe,
środowiskowe,
pracy,
fizyczne,
osobowe,
informacji, w tym funkcjonujących systemów informatycznych.
Książka przedstawia przegląd czynników wpływających na powstawanie ryzyka
operacyjnego oraz zasad zarządzania nim i celowego wpływania na nie. Zawiera zarówno
podejście teoretyczne: definicje pojęć, klasyfikacje, metody kwantyfikacji, mechanizmy
materializowania się ryzyka, jak i przykłady praktyczne ukazujące zagrożenia, na
które narażone jest przedsiębiorstwo, oraz drogi zaradzenia nim.
W opracowaniu zawarte są również rozważania dotyczące kompleksowego zarządzania
ciągłością działania. Książka jest rozwinięciem wcześniejszej publikacji pt.
„Zarządzanie ryzykiem operacyjnym” wydanej przez Wydawnictwo C.H.Beck w 2008 roku.
Poza aktualizacją treści wprowadzono nowe zagadnienia, np. zarządzanie ryzykiem w
projektach.
Publikacja jest podręcznikiem przeznaczonym dla studentów uczelni technicznych i
ekonomicznych, kierunków: Zarządzanie oraz Zarządzanie i inżynieria produkcji do
przedmiotów związanych z zarządzaniem operacyjnym, ryzykiem operacyjnym oraz
bezpieczeństwem tak procesów produkcyjnych, jak i IT. Może też stanowić znakomitą
pomoc dla praktyków stających w obliczu potrzeby utrzymania ciągłości działania
swoich firm i ograniczenia związanego z tym ryzyka.
Zespół autorski tworzą pracownicy naukowi i wykładowcy Wydziałów Zarządzania
Politechnik Łódzkiej i Warszawskiej oraz Akademii Leona Koźmińskiego.
Wprowadzenie 7
Rozdział 1. Panorama ryzyka ( Iwona Staniec, Karol M. Klimczak )
11
1.1.Pochodzenie ryzyka 11
1.2. Ryzyko a bezpieczeństwo 13
1.3. Działania obarczone ryzykiem 17
1.4. Przegląd klasyfikacji ryzyka 22
1.5. Matematyczne obrazowanie ryzyka 27
1.6. Ryzyko z perspektywy biznesu 29
Pytania kontrolne 34
Rozdział 2. Ryzyko operacyjne ( Iwona Staniec, Karol M. Klimczak) 35
2.1. Przegląd definicji i klasyfikacji 35
2.2. Istota oceny ryzyka operacyjnego 42
2.3. Organizacja zarządzania ryzykiem operacyjnym 46
2.4. Zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym 50
2.5. Materializowanie się ryzyka operacyjnego 58
Pytania kontrolne 64
Rozdział 3. Ryzyko w zarządzaniu projektami ( Paweł Pietras )
67
3.1.Charakterystyka zarządzania projektami 67
3.2. Zarządzanie ryzykiem przedsięwzięć 72
3.3. Studium przypadku analizy ryzyka 82
3.4. Podsumowanie 89
Pytania kontrolne 90
Rozdział 4. Zarządzanie w kryzysie (Agnieszka Zakrzewska-Bielawska )
91
4.1.Kryzys w organizacji 91
4.2. Uwarunkowania, przyczyny, objawy i rodzaje kryzysów 95
4.3.Restrukturyzacja jako strategia wyjścia z kryzysu 103
4.4. Zarządzanie organizacją w kryzysie 112
Pytania kontrolne 118
Rozdział 5. Bezpieczeństwo środowiskowe i procesowe ( Andrzej
Marcinkowski, Maciej Owczarek ) 119
5.1. Istota problemu 119
5.2. Zagrożenia 125
5.3. Zarządzanie bezpieczeństwem środowiskowym 127
5.4. Zarządzanie bezpieczeństwem procesowym 132
5.5. Regulacje prawne 148
Pytania kontrolne
Rozdział 6. Bezpieczeństwo pracy a ocena ryzyka zawodowego ( Katarzyna
Boczkowska ) 157
6.1. Koncepcje zarządzania bezpieczeństwem pracy 158
6.2. Normalizacja systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy 159
6.3. Kultura bezpieczeństwa, klimat bezpieczeństwa i skuteczność zarządzania
bezpieczeństwem i higieną pracy 163
6.4. Ryzyko zawodowe i jego ocena 169
6.5. Metody oceny ryzyka zawodowego 176
6.6. Regulacje prawne 185
Pytania kontrolne 189
Rozdział 7. Bezpieczeństwo osobowe ( Grzegorz Kierner ) 191
7.1. Istota problemu 191
7.2. Zasady zarządzania 195
7.3. Projektowanie i utrzymywanie rozwiązań bezpieczeństwa 203
7.4. Regulacje prawne 206
Pytania kontrolne 210
Rozdział 8. Bezpieczeństwo informacji ( Paweł Pietras ) 211
8.1. Istota problemu 211
8.2. Bezpieczeństwo informacji w świetle badań 222
8.3. Pozyskiwanie informacji gospodarczych 223
8.4. Regulacje prawne 225
Pytania kontrolne 231
Rozdział 9. Zarządzanie ryzykiem w bezpieczeństwie informacji (
Maciej Szmit ) 233
9.1. Podstawowe pojęcia i definicje 236
9.2. Specyfika zarządzania ryzykiem bezpieczeństwa informacji 240
Pytania kontrolne 244
Rozdział 10. Bezpieczeństwo fizyczne. Ochrona obiektu i wartości (
Marek Blim ) 245
10.1. Istota problemu 246
10.2. Przewidywane ryzyka a organizacja i zarządzanie ochroną fizyczną 249
10.3. Projektowanie, uzgadnianie i utrzymywanie rozwiązań ochronnych 260
10.4. Funkcjonowanie ochrony fizycznej w sytuacjach kryzysowych i nadzwyczajnych 267
10.5. Regulacje prawne 269
10.6. Podsumowanie 274
Pytania kontrolne 280
Rozdział 11. Ciągłość działania ( Janusz Zawiła-Niedźwiecki )
281
11.1. Istota problemu 281
11.2. Organizacja zarządzania 285
11.3. Zasady zarządzania 289
11.4. Projektowanie i utrzymywanie planów ciągłości działania 293
Pytania kontrolne 306
Podsumowanie 309
Bibliografia 311
Indeks rzeczowy 325.
326 stron, Format: 16.5x23.8cm., oprawa miękka