Pedagogika społeczna dzisiaj i jutro
Na zawartość książki prof. Stanisława Kawuli zatytułowanej "Pedagogika
społeczna dzisiaj i jutro" oprócz obszernego "Wprowadzenia" składa
się jedenaście rozdziałów ujętych w dwie części: I - "Podstawy
teoretyczne", II - "Obszary diagnozy i działania".
Jak stwierdza recenzent prezentowanej tu pracy prof. dr hab. Wojciech Sroczyński
"można uznać, że Autor książki, profesor zwyczajny piastujący przez długi
okres stanowisko kierownika Katedry Pedagogiki Społecznej w Uniwersytecie
Warmińsko-Mazurskim, włącza się rekomendowaną przez Wydawnictwo Edukacyjne
"Akapit" pracą w tok toczącej się wśród teoretyków dyskusji o: 1) statusie
samej pedagogiki społecznej; 2) przedmiocie, zakresie i problemach badawczych tej nauki,
a także obszarów, którymi się interesuje (rodzina, środowisko życia jako przestrzeń
wychowania, środowisko młodzieży; 3) kwestiach socjalnych, zagrożeniach,
dysfunkcjonalności i patologiach, jakie mają miejsce w życiu publicznym, rodzinnym,
rówieśniczym i wymagają rozpoznania i prowadzenia działalności ratowniczej,
profilaktycznej, kompensacyjnej, wsparcia i wspomagania: 4) działaniu (pracy)
pedagogicznym o charakterze edukacyjnym, wychowawczym, opiekuńczym, kulturalnym,
socjalnym w środowisku lokalnym." Warto odnotować, co też podkreśla Recenzent,
książka S. Kawuli "nie tylko umożliwia czytelnikowi zapoznanie się z teorią
pedagogiki społecznej, ale podaje też przykłady rozwiązywania problemów
społeczno-wychowawczych w praktyce. (.). Zamieszczone w książce studia były już
wprawdzie wcześniej publikowane - o czym Autor wyraźnie informuje czytelników - zebrane
w osobnym tomie nabierają jednak innego charakteru - autorskiego poglądu na
współczesną pedagogikę społeczną, co zainicjuje zapewne szerszą dyskusję wśród
jej przedstawicieli. Rekomendując książkę potencjalnym Czytelnikom: pedagogom -
zarówno teoretykom, jak i praktykom, pracownikom socjalnym, socjologom należy jeszcze
raz przywołać opinię Recenzenta, który wyraża przekonanie, że publikacja
"spotka się z zainteresowaniem profesjonalnych badaczy z kręgu nie tylko pedagogiki
społecznej - także i tych, którzy dobrze znają z wcześniejszych prac stanowisko prof.
Stanisława Kawuli odnośnie do metodologicznych podstaw pedagogiki społecznej, roli
środowiska społecznego w wychowaniu, zagrożeń wynikających z przemian
społeczno-ekonomicznych towarzyszących globalizacji, znaczenia rodziny i dokonujących
się w niej przemian."
Wprowadzenie
Po co studiować pedagogikę społeczną?
Pedagogika społeczna przedmiotem debaty - dawniej i dzisiaj
CZĘŚĆ PIERWSZA - PODSTAWY TEORETYCZNE
Rozdział 1. Pedagogika społeczna na koniec XX wieku
1.1. Źródła XIX-wieczne nowej subdyscypliny
1.2. Dokonania teoretyczne i praktyczne w XX wieku
1.3. Swoista metodologia pedagogiki społecznej
Rozdział 2. Pedagogika społeczna w początkach XXI wieku. Perspektywa
koncepcji społeczeństwa ryzyka
2.1. Dysonans społeczny w wychowaniu
2.2. Wychowanie w społeczeństwie ryzyka
2.3. Jaka jest przyszłość świata?
2.4. Uwagi końcowe
Rozdział 3. Współczesna pedagogika społeczna w perspektywie ontologicznej i
aksjologicznej
3.1. Wprowadzenie
3.2. Wyzwania pedagogiki społecznej w zmieniającym się świecie
3.3. Sukces lub porażka w obliczu nierówności społecznych
3.4. Drogi dystansujące biografie ludzkie
3.5. Aktualne zadania pedagogiki społecznej
3.6. Uwagi o użyteczności dyscypliny
3.7. Czy można i należy poprawiać naturę ludzką?
Rozdział 4. Zasoby wychowania i integracja oddziaływań wychowawczych w
środowisku lokalnym
4.1. Zasoby wychowania i wsparcia w środowisku życia człowieka
4.2. Kręgi życia współczesnego człowieka a wychowanie
4.3. Relacje człowieka w środowisku życia
4.4. Uspołeczniona pedagogika
4.5. Funkcjonowanie systemu wychowania w środowisku
4.6. Rodzina jako składnik systemu wychowawczego
4.7. Płaszczyzny powiązań opiekuńczo-wychowawczych rodziny i szkoły
4.8. Badania nad współpracą wychowawczą w środowisku
Rozdział 5. Rola pedagogiki społecznej w społeczeństwie przetrwania i
zdolnym do rozwoju
5.1. Warunki życia w społeczeństwie transformacji
5.2. Globalizacja a rozwarstwienie społeczne
5.3. Człowiek w społeczeństwie zdolnym do przetrwania
5.4. Społeczeństwo zdolne do rozwoju
5.5. Uwagi natury pedagogicznej
CZĘŚĆ DRUGA - OBSZARY DIAGNOZY I DZIAŁANIA
Rozdział 6. Alternatywne kształty rodziny współczesnej. Kryzys czy
transformacja?
6.1. Wstęp
6.2. Oblicza rodziny
6.3. Przemiany rodziny na początku XXI wieku
Rozdział 7. Rodzinne konteksty polskiej polityki społecznej i pracy socjalnej
7.1. Wprowadzenie
7.2. Rodziny obszaru ryzyka
7.3. Konteksty teoretyczne przemian rodziny współczesnej
7.4. Rodzina tradycyjna a związki alternatywne
7.5. Kondycja rodzin polskich
7.6. Podsumowanie
Rozdział 8. "Spirala życzliwości" jako cel i forma skutecznej
pracy środowiskowej
8.1. Uwagi wstępne
8.2. Wsparcie w środowisku życia
8.3. Relacje wychowawcze a wspomaganie rozwoju
8.4. Wsparcie i wspomaganie "drugiego" człowieka
8.5. Człowiek i rodzina w "spirali życzliwości"
8.6. Od wsparcia do samodzielności
8.7. Zakończenie
Rozdział 9. Współczesne subkultury młodzieżowe. Pomiędzy porządkiem a
kontestacją
9.1. Dwa ujęcia - dwie odmienne oceny
9.2. Potrzeba rzetelnych diagnoz
9.3. Młodzieżowe grupy subkulturowe - obszary analiz
9.4. Egzemplifikacje empiryczne końca lat 90.
9.5. Subkultury młodzieżowe w początkach XXI wieku
9.6. Próba podsumowania
Rozdział 10. Zjawisko brutalizacji współczesnego życia jako problem
społeczno-pedagogiczny: profilaktyka i resocjalizacja
10.1. Brutalizacja życia w społeczeństwie transformacji
10.2. O dwóch wzorach życia
10.3. Pytania o źródła agresji
10.4. O programie przeciw brutalizacji życia
10.5. Propozycje pedagogiki i psychologii społecznej
10.6. O pewnym eksperymencie pedagogicznym w zakładzie poprawczym
Rozdział 11. Glokalność i lokalność w obszarze pracy
społeczno-kulturalnej i socjalnej w środowisku życia
11.1. Uwagi wstępne
11.2. Kwestie nierówności społecznych na przełomie tysiącleci
11.3. Syndrom 3B (bezrobocie - bieda - bezdomność) a zasada pomocniczości
11.4. Szanse edukacyjne dzieci i młodzieży małomiasteczkowej
11.5. Program działań pomocowych dla reszelskich dzieci i ich rodziców
11.6. Uwagi końcowe
Zakończenie - podsumowanie
Bibliografia
239 stron, B5, oprawa miękka