Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności

Praca zbiorowa pod redakcją Agnieszki Żyty "Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności" otwiera cykl czterech książek, które połączy wspólny podtytuł: "Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji".

Jak pisze we "Wstępie" A. Żyta "teoretycy i praktycy pedagogiki specjalnej i psychologii próbują znaleźć odpowiedź na ciągle aktualne pytania - jaka jest sytuacja psychospołeczna współczesnych rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne, jakie działania praktyczne podejmowane są w Polsce oraz za granicą w celu wspierania różnorodnych potrzeb tych rodzin i optymalizacji warunków ich życia oraz jak w sytuacji zmian kulturowo-społecznych odnajdują się rodzice oraz rodzeństwo osób z niepełnosprawnością intelektualną". Na te i inne pytania starają się odpowiedzieć autorzy poszczególnych tekstów zamieszczonych w książce.

Pogrupowane zostały one w trzy części. Pierwsza podejmuje zagadnienia dotyczące problemów jakie napotykają w swoim funkcjonowaniu rodziny osób z niepełnosprawnością intelektualną. I tak, A. Krause analizuje sytuację wspomnianych rodzin w perspektywie zmiany ich funkcji i postępujących procesów globalizacyjnych oraz transformacji warunków środowiskowych. Z kolei G. Kwaśniewska podejmuje problem najważniejszych działań europejskich w zakresie wczesnej interwencji, zaś E. M. Minczakiewicz opisuje - opierając się na wynikach badań własnych - sytuację życiową i jakość funkcjonowania rodzin wychowujących dziecko z zespołem Downa. K. Ćwirynkało podkreślając optymizm rodziców sygnalizuje problem nieuznawania przez ich znaczącą część niepełnosprawności swojego dziecka oraz na wysokie oceny dotyczące jego przyszłych szans zawodowych, finansowych i rodzinnych. E. Zasępa m.in. analizuje sposoby radzenia sobie przez rodziców ze stresem spowodowanym niepełnosprawnością dziecka. Druga część monografii skupia się na różnych aspektach wspierania rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną. B. Szczupał podejmując problematykę zasady pomocniczości w systemie opieki nad rodziną analizuje negatywne cechy tego systemu w Polsce oraz przedstawia bariery realizacji tej zasady w praktyce wraz z propozycjami ich przezwyciężenia. Najnowsze wytyczne dotyczące wspierania rodzeństwa pełnosprawnego i włączania go w procesy decyzyjne dotyczące niepełnosprawnego brata lub siostry realizowane w USA poprzez działalność the Sibling Leadership Network omawia A. Żyta. Z kolei system wsparcia dzieci z autyzmem i ich rodzin funkcjonujący w Bułgarii prezentuje N. Vasileva. Doświadczenia polskie dotyczące opieki czasowej (stacjonarnej i częściowo stacjonarnej) przedstawia M. Włodarczyk-Dudka, natomiast propozycję wspierania rodziców o postawie nadopiekuńczej, realizowaną w formie warsztatów dla studentów pedagogiki specjalnej, omawia A. Konieczna. Część trzecia została zatytułowana: "Rodzice a wyzwania współczesności". Otwierają ją dwa artykuły skupiające się na niezwykle ważnym dla praktyki pedagogiki specjalnej problemie przymusu i przemocy (w tym także seksualnej) wobec osób z niepełnosprawnością (A. Jakoniuk-Diallo i H. Kubiak oraz M. Niedoba). Sytuację rodziców dziecka z zespołem Retta, cierpiących na brak wiedzy i wystarczającej pomocy medycznej, trudności w znalezieniu profesjonalnych psychoterapeutów, psychologów i nauczycieli oraz potrzebnego wsparcia społecznego przybliża D. Kosno. R. Biernat przedstawia wyniki badań własnych dotyczące zależności między postawami rodzicielskimi a poziomem funkcjonowania młodzieży z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej. Jak wskazuje recenzentka książki Profesor Uniwersytetu Szczecińskiego dr hab. Teresa Żółkowska zawarte w niej "materiały mogą być adresowane do różnych instytucji, osób i służb, a mianowicie: specjalistów ds. rehabilitacji, nauczycieli, wychowawców, opiekunów, różnych ogniw administracji rządowej, organizacji pozarządowych, ruchów samopomocowych, a przede wszystkim rodziców. Książka ta może stanowić cenną pomoc naukową dla studentów, zwłaszcza kierunków pedagogicznych, socjologicznych i psychologicznych".

Agnieszka Żyta
Wstęp
Problemy rodzin wychowujących dziecko z niepełnosprawnością intelektualną

Cześć I Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną

Amadeusz Krause
Dziecko niepełnosprawne w rodzinie w perspektywie zmiany społecznej

Grażyna Kwaśniewska
Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością w procesie wczesnej interwencji - kontekst teoretyczny

Elżbieta Maria Minczakiewicz
Sytuacja rodzin z dzieckiem z zespołem Downa na tle sytuacji współczesnych polskich rodzin statystycznych

Katarzyna Cwirynkało
Teraźniejszość i przyszłość osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną w opiniach ich rodziców

Ewa Zasepa
Poczucie koherencji rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju

Cześć II Wspieranie rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną

Bernadeta Szczupał
Zasada pomocniczości w systemie opieki nad rodziną z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną- założenia a rzeczywistość

Agnieszka Żyta
Wspieranie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością intelektualną - działalność the Sibling Leadership Network

Neli Vasilewa
Problemy wspierania dzieci z autyzmem i ich rodzin w Bułgarii

Monika Włodarczyk-Dudka
Opieka czasowa - stacjonarna i półstacjonarna jako współczesna, wielowymiarowa forma wsparcia rodzin wychowujących osoby głęboko i wielorako niepełnosprawne intelektualnie na przykadzie działania OREW

Agnieszka Konieczna
"Nadopiekuńczy rodzice" w dyskursie profesjonalnym. Historia pewnego warsztatu

Część III Rodzice a wyzwania współczesności

Anna Jakoniuk-Diallo, Hanna Kubiak
Przymus i przemoc w relacjach rodziców z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną

Mariola Niedoba
Przemoc seksualna wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie -wyzwania dla rodziny

Dorota Kosno
W krainie Retta

Renata Biernat
Funkcjonowanie w rolach społecznych młodzieży z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej a percepcja postaw rodzicielskich

Informacje o Autorach

212 stron, B5, oprawa miękka