Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych
Komentarz
pod red. dra Wojciecha Morawskiego (z suplementem elektronicznym)
Bardzo praktyczny i niezwykle szczegółowy komentarz do ustawy o podatkach i
opłatach lokalnych.
Autorzy, wykorzystując swoje bogate doświadczenie zawodowe, posiłkując się najnowszym
orzecznictwem sądów administracyjnych i interpretacjami Ministra Finansów, Głównego
Urzędu Nadzoru Budowlanego i innych organów, wnikliwie omówili zagadnienia dotyczące
podatku od nieruchomości i podatku od środków transportowych oraz opłat lokalnych
(opłaty targowej, opłaty miejscowej i uzdrowiskowej, opłaty od posiadania psów).
Szczególnie dokładnie przeanalizowali zwłaszcza te problemy, które budzą poważne
wątpliwości.
W efekcie powstało kompleksowe opracowanie skierowane do praktyków: pracowników
organów podatkowych, zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji, doradców podatkowych,
sędziów, adwokatów, radców prawnych zajmujących się sprawami podatkowymi w zakresie
podatków i opłat lokalnych, a także do podatników oraz przedstawicieli doktryny.
Korzystanie z niego ułatwiają skorowidz przedmiotowy oraz wykazy wszystkich orzeczeń i
oficjalnych interpretacji prawa pojawiających się w tekście.
Integralną częścią książki jest suplement
elektroniczny, który zawiera tekst komentarza w formacie PDF (pozwalający
na odszukanie, kopiowanie bądź wydruk interesujących fragmentów) oraz omówienie
zmian treści przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w połączeniu
z przepisami powiązanymi (pomocne w praktyce przy odnoszeniu się do nieobowiązującego
już stanu prawnego).
Stan prawny: 2013 r.
Od autorów
ROZDZIAŁ 1
Przepisy ogólne
Art. 1 [przedmiot regulacji]
Krzysztof Lasiński-Sulecki
I. Zakres przedmiotowy regulacji
II. Nowelizacje art. 1
Art. 1a. [definicje legalne]
Wojciech Morawski
I. Wprowadzenie
II. Pojęcia budynku i budowli przed 1 stycznia 2003 r.
III. Pojęcia budynku i budowli po 1 stycznia 2003 r. - kwestia odwołania się do
"przepisów prawa budowlanego"
IV. Pojęcie budynku po 1 stycznia 2003 r. - wprowadzenie
V. Trwałość związku obiektu z gruntem
VI. Fundamenty, przegrody budowlane i dach jako elementy konstytuujące budynek
VII. Problem kompletności definicji budynku - "reklasyfikacja" budynków na
budowle w świetle orzecznictwa NSA
VIII. Pojęcie budowli po dniu 1 stycznia 2003 r. - wprowadzenie
IX. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2011 r. a wykładnia pojęcia
budowli
X. Problem instalacji i urządzeń
XI. Urządzenia budowlane
XII. Tymczasowe obiekty budowlane
XIII. Opodatkowanie a legalność obiektu budowlanego
XIV. Opinia biegłego a klasyfikacja obiektu jako budowli lub budynku .
XV. Znaczenie decyzji organów budowlanych dla klasyfikacji obiektu jako budowli lub
budynku
XVI. Podstawowe sporne kwestie związane z zakresem przedmiotowym pojęcia budowli w
rozumieniu ustawy - analiza wybranych problemów praktycznych
XVII. Maszyny i urządzenia techniczne a podatek od nieruchomości
XVIII. Części budowlane i "niebudowlane" urządzeń technicznych
XIX. Urządzenia reklamowe
XX. Elektrownie wiatrowe
XXI. Stacje bazowe telefonii komórkowej umieszczone na gruncie
XXII. Urządzenia techniczne umieszczone na istniejących budynkach
XXIII. Podziemne wyrobiska górnicze
XXIV. Elektrownie konwencjonalne
XXV. Budynki, budowle i grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej -
wprowadzenie
XXVI. Grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (po 1
stycznia 2003 r.)
XXVII. Zawieszenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę a związanie z
działalnością gospodarczą
XXVIII. Wyłączenie budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami z
zakresu gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej
XXIX. Grunty pod jeziorami, zbiornikami retencyjnymi i elektrowni wodnych
XXX. Grunty, budynki i budowle związane z prowadzoną działalnością gospodarczą -
wyłączenie przedmiotów opodatkowania ze względów technicznych
XXXI. Działalność gospodarcza
XXXII. Wyłączenia z zakresu działalności gospodarczej działalności rolniczej lub
leśnej
XXXIII. Wyłączenia działalności agroturystycznej z zakresu działalności gospodarczej
XXXIV. Powierzchnia użytkowa budynku lub jego części
XXXV. Znaczenie klasyfikacji gruntu oraz innych danych zawartych w ewidencji gruntów.
Art. 1b. [zwolnienia - odesłanie do innych ustaw]
Tomasz Brzezicki, Wojciech Morawski
I. Zwolnienia kościołów i związków wyznaniowych
II. Zwolnienie w specjalnych strefach ekonomicznych
III. Zwolnienie nieruchomości przeznaczonych na budowę dróg publicznych
Art. 1c. [właściwe organy]
Tomasz Brzezicki
ROZDZIAł 2
Podatek od nieruchomości
Art. 2. [zakres przedmiotowy]
Wojciech Morawski
I. Wprowadzenie
II. Pojęcie gruntu
III. Część budowli związana z działalnością gospodarczą
IV. Rozgraniczenie podatku od nieruchomości oraz podatku rolnego i leśnego w stosunku do
gruntów
V. Grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej
VI. Niepodleganie podatkowi od nieruchomości
VII. Wyłączenie z opodatkowania niektórych nieruchomości państw obcych i organizacji
międzynarodowych
VIII. Wyłączenie z opodatkowania gruntów pod niektórymi wodami
IX. Wyłączenie z opodatkowania nieruchomości lub ich części zajętych na potrzeby
organów jednostek samorządu terytorialnego
X. Wyłączenie z opodatkowania pasów drogowych i zlokalizowanych w nich budowli
Art. 3. [zakres podmiotowy]
Tomasz Brzezicki, Wojciech Morawski
I. Podmiotowość podatkowa - wprowadzenie
II. Osoba fizyczna jako podatnik
III. Osoba prawna jako podatnik
IV. Jednostki organizacyjne jako podatnicy podatku od nieruchomości
V. Zbieg podstaw do uznania za podatnika podatku od nieruchomości
VI. Opodatkowanie przedmiotów opodatkowania stanowiących własność Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego posiadanych przez inny podmiot
VII. Opodatkowanie lokali niestanowiących odrębnych nieruchomości
VIII. Posiadanie zależne bez tytułu prawnego
IX. Opodatkowanie nieruchomości oddanych w trwały zarząd państwowym i samorządowym
jednostkom organizacyjnym
X. Nieruchomość, która stanowi współwłasność lub jest w posiadaniu kilku osób
XI. Obowiązek podatkowy w wypadku ustanowienia odrębnej własności lokali
XII. Gmina jako podatnik podatku od nieruchomości
Art. 4. [podstawa opodatkowania]
Wojciech Morawski
I. Powierzchnia gruntów
II. Powierzchnia użytkowa budynku lub jego części
III. Podstawa opodatkowania dla budowli
IV. Podstawa opodatkowania budowli, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych
V. Zmiana wartości rynkowej na podstawie art. 4 ust. 6 ustawy
VI. Problem określenia podstawy opodatkowania w podatku od nieruchomości w stosunku do
części budowli lub części środka trwałego.
VII. Wartość "amortyzacyjna" budowli a uprawnienia organów podatkowych
właściwych w sprawach podatku od nieruchomości
VIII. Tryb postępowania organów podatkowych w sytuacji, gdy wartość podana przez
podatnika odbiega od wartości rynkowej lub nie została podana
IX. Obciążenie podatnika kosztami opinii biegłego
X. Orzekanie o kosztach opinii biegłego
XI. Kwestia umorzenia kosztów opinii biegłego
XII. Podstawa opodatkowania przy budowlach będących przedmiotem leasingu.
XIII. Opodatkowanie budowli położonych na terenie kilku gmin
Art. 5. [stawki podatku]
Tomasz Brzezicki, Wojciech Morawski
I. Uchwała w sprawie stawek podatku od nieruchomości
II. Różnicowanie stawek podatku
III. Powiązanie stawki z konkretnym przedmiotem opodatkowania
- wprowadzenie
IV. Stawki właściwe dla gruntów
V. Stawki dla budynków - zasady ogólne
VI. Budynki mieszkalne lub ich części - wprowadzenie
VII. Budynki i ich części mieszkalne - kryterium zameldowania
VIII. Budynki mieszkalne - kryterium sposobu wykorzystywania w kontekście problemu
opodatkowania domków letniskowych
IX. Budynek mieszkalny - odwołanie się do prawa budowlanego
X. Budynek mieszkalny - odwołanie się do ewidencji budynków
XI. Budynek mieszkalny - kryterium treści dokumentacji budowlanej
XII. Kwalifikacja podatkowa budynku aresztu śledczego w orzecznictwie sądów
administracyjnych
XIII. Budynki mieszkalne - próba zdefiniowania
XIV. Budynek niemieszkalny z częścią mieszkalną
XV. Budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
XVI. Budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej -
wprowadzenie
XVII. Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem
siewnym
XVIII. Udzielanie świadczeń zdrowotnych a stawki podatku - zmiany stanu prawnego
XIX. Udzielanie świadczeń zdrowotnych - spory o pojęcie
XX. Zajęcie budynku na prowadzenie działalności w zakresie udzielania świadczeń
zdrowotnych w okresie do 31 grudnia 2010 r.
XXI. Działalność lecznicza a podatek od nieruchomości - aktualny stan prawny
XXII. Garaże
Art. 6. [obowiązek i zobowiązanie podatkowe]
Tomasz Brzezicki, Wojciech Morawski
I. Obowiązek podatkowy - wprowadzenie
II. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
III. Powstawanie zobowiązania podatkowego - zagadnienia ogólne
IV. Obowiązki instrumentalne podatnika będącego osobą fizyczną
V. Zasady poboru podatku dochodowego od osób prawnych, jednostek organizacyjnych oraz
spółek niemających osobowości prawnej, jednostek organizacyjnych Agencji
Nieruchomości Rolnych, a także jednostek organizacyjnych Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe
VI. Zapłata podatku
VII. Właściwość miejscowa organów
VIII. Pobór podatku w drodze inkasa
Art. 7. [zwolnienia podatkowe]
Jacek Wantoch-Rekowski, Wojciech Morawski
I. Zakres regulacji
II. Zasady wykładni przepisów regulujących zwolnienia podatkowe
III. Infrastruktura kolejowa
IV. Grunty, budynki i budowle pozostałe po likwidacji linii kolejowych lub ich odcinków
V. Infrastruktura portowa oraz infrastruktura zapewniająca dostęp do portów lub
przystani morskich
VI. Budynki, budowle i zajęte pod nie grunty na obszarze części lotniczych lotnisk
użytku publicznego
VII. Budynki gospodarcze lub ich części
VIII. Nieruchomości lub ich części związane z działalnością stowarzyszeń
IX. Grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków
X. Grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych
XI. Nieruchomości o szczególnym znaczeniu dla przyrody
XII. Grunty pokryte wodami
XIII. Nieruchomości związane z ochroną przeciwpowodziową
XIV. Grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione
XV. Grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni
produkcyjnych
XVI. Budynki położone na terenie rodzinnych ogrodów działkowych
XVII. Budynki i budowle zajęte przez grupę producentów rolnych
XVIII. Nieruchomości związane z działalnością pożytku publicznego
XIX. Uczelnie
XX. Placówki oświatowe
XXI. Polska Akademia Nauk
XXII. Zakłady pracy chronionej
XXIII. Instytuty badawcze
XXIV. Przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego
XXV. Polski Związek Działkowców
XXVI. Zwolnienia przedmiotowe wynikające z uchwał rad gmin
XXVII. Zwrot utraconych przez gminę dochodów z budżetu państwa
XXVIII. Zwrot utraconych przez gminę dochodów ze środków wojewódzkich funduszy
ochrony środowiska i gospodarki wodnej
ROZDZIAł 2A
Ewidencja podatkowa nieruchomości
Art. 7a. [ewidencja podatkowa nieruchomości]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Ewidencja podatkowa nieruchomości - istota, cel funkcjonowania
II. Dane zawarte w ewidencji podatkowej nieruchomości
ROZDZIAł 3
Podatek od środków transportowych
Art. 8. [przedmiot opodatkowania]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Rys historyczny
II. Znaczenie ustawy - Prawo o ruchu drogowym
III. Definicje
IV. Przyczepy i naczepy związane z działalnością rolniczą
V. Katalog środków transportowych
Art. 9. [obowiązek podatkowy]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Podatnik podatku od środków transportowych
II. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
III. Właściwość organu podatkowego
IV. Charakter zobowiązania podatkowego
Art. 10. [stawki podatku]
Krzysztof Lasiński-Sulecki
I. Maksymalne stawki podatku
II. Uprawnienie do różnicowania stawek podatku
III. Znaczenie uchwały rady gminy
IV. Relacja między stawkami maksymalnymi i minimalnymi
Art. 11. [terminy płatności]
Krzysztof Lasiński-Sulecki
I. Ustawowy obowiązek uiszczenia podatku
II. Terminy płatności podatku
III. Wysokość podatku
IV. Przeniesienie własności środka transportowego w trakcie roku podatkowego
Art. 11a. [zwrot podatku]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Rys historyczny
II. Pojęcie transportu kombinowanego
III. Podstawowe wymogi
IV. Dokumentowanie transportu kombinowanego
V. Forma zwrotu podatku
VI. Termin zwrotu podatku i konsekwencje jego naruszenia
VII. Charakter terminu do złożenia wniosku o zwrot
Art. 12. [zwolnienia podatkowe]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne
II. Zapasy mobilizacyjne
III. Pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych
IV. Pojazdy zabytkowe
V. Zwolnienia wprowadzane uchwałami rady gminy
Art. 12a. [ograniczenie zastosowania ulg i zwolnień]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Pojęcie ulg i zwolnień podatkowych
II. Zakres zastosowania przepisu
III. Zgodność z Konstytucją zniesienia zwolnienia dotyczącego zakładów pracy
chronionej oraz zakładów aktywności zawodowej
Art. 12b. [waloryzacja stawek]
Krzysztof Lasiński-Sulecki
I. Dyrektywa 1999/62/WE
II. Stawki minimalne
III. Stawki minimalne a stawki maksymalne
ROZDZIAł 4
(uchylony)
Art. 13. (uchylony)
Art. 14. (uchylony)
ROZDZIAŁ 5
Opłaty lokalne
Art. 15. [opłata targowa]
Wojciech Morawski, Jacek Wantoch-Rekowski
I. Wprowadzenie
II. Zakres podmiotowy opłaty targowej
III. Zakres przedmiotowy opłaty targowej
IV. Powstanie obowiązku i zobowiązania podatkowego w zakresie opłaty targowej
V. Definicja targowiska
VI. Opłata targowa a inne należności na rzecz prowadzącego targowisko
Art. 16. [opłata targowa - zwolnienia]
Wojciech Morawski, Jacek Wantoch-Rekowski
I. Zakres podmiotowy zwolnienia
II. Stanowisko Ministerstwa Finansów
Art. 17. [opłata miejscowa i opłata uzdrowiskowa]
Wojciech Morawski, Jacek Wantoch-Rekowski
I. Zakres regulacji
II. Kształtowanie się treści art. 17
III. Opłata miejscowa
IV. Opłata miejscowa - zwolnienia
V. Korzystne warunki klimatyczne i walory krajobrazowe
VI. Miejscowości na obszarach o statusie obszaru ochrony uzdrowiskowej
VII. Zagadnienia intertemporalne 5
VIII. Opłata uzdrowiskowa
IX. Opłata uzdrowiskowa - zwolnienia
X. Opłata uzdrowiskowa a opłata miejscowa
Art. 18. (uchylony)
Art. 18a. [opłata od posiadania psów]
Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski
I. Rys historyczny
II. Podatnik opłaty od posiadania psów
III. Przedmiot opłaty od posiadania psów
IV. Zwolnienia z opłaty od posiadania psów
Art. 19. [stawki opłat lokalnych; inkasent]
Wojciech Morawski, Jacek Wantoch-Rekowski
I. Uchwały rad gmin - obligatoryjne i fakultatywne
II. Abonament w opłacie targowej
III. Inkasenci
IV. Zobowiązanie podatkowe a opłata miejscowa
V. Uchwały dotyczące zwolnień
ROZDZIAŁ 6
Przepisy końcowe
Art. 20. [górne granice stawek kwotowych]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Uchwały w sprawie stawek
II. Mechanizm "waloryzacji" górnej granicy stawek
Art. 20a. [konsekwencje nieuchwalenia stawek podatkowych]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Konsekwencje nieuchwalenia stawek
Art. 20b. [uchwała rady gminy a pomoc publiczna]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Uchwały rady gminy a pomoc publiczna
Art. 20c. [pomoc de minimis]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców
II. Pomoc de minimis
Art. 20d. [przepis upoważniający]
Jacek Wantoch-Rekowski
I. Uchwały rady gminy a pomoc publiczna
Art. 21. [przepis intertemporalny]
Jacek Wantoch-Rekowski
Art. 22. [przepis intertemporalny]
Jacek Wantoch-Rekowski
Art. 23. [przepis derogacyjny]
Jacek Wantoch-Rekowski
Art. 24. [przepis wprowadzający]
Jacek Wantoch-Rekowski
Bibliografia
Skorowidze
Skorowidz przedmiotowy
Orzeczenia wykorzystane w pracy
Oficjalne interpretacje prawa
Uchwały Regionalnych Izb Obrachunkowych
542 strony, B5, oprawa miękka
