Gospodarowanie odpadami komunalnymi w gminie z płytą CD
Dnia 6.3.2013 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach. Jej przepisy umożliwiają uelastycznienie systemu naliczania opłat,
które pobierane są od właścicieli nieruchomości, a także rozwiązują niektóre inne
zgłaszane przez środowisko samorządowe problemy – stanowiąc niejako doraźne
remedium na występujące kłopoty związane ze stosowaniem wprowadzanych z początkiem
2012 r. przepisów.
Prawodawca kształtując ramy prawne nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi,
wprowadził, z punktu widzenia samorządów, rewolucję zarówno organizacyjną, jak i
finansową. Obowiązujące przepisy są dalece niedoskonałe. Ich prawidłowe zastosowanie
jest dużym wyzwaniem. Błędy popełniane przez jednostki samorządu terytorialnego
skutkować mogą bardzo poważnymi konsekwencjami: politycznymi, budżetowymi i
ekologicznymi.
W związku z tymi zmianami oraz licznymi trudnościami interpretacyjnymi związanymi z
podejmowanymi przez gminy uchwałami, przygotowywaną dokumentacją przetargową oraz ze
stroną ekonomiczną nowego systemu – przygotowaliśmy publikację "Gospodarowanie
odpadami komunalnymi w gminie".
W książce tej przedstawiamy:
Podstawy ekonomiczne systemu
Przegląd rozstrzygnięć nadzorczych
Organizację przetargu
Najczęściej popełniane błędy
Konsekwencje dla budżetu gminy
Kontrolę zarządczą w systemie
Dzięki tej publikacji dowiedzą się Państwo m.in:
Jak uniknąć błędów w podejmowaniu uchwał regulujących gminny system
gospodarowania odpadami komunalnymi? Jakie nowe możliwości i obowiązki pojawiły się
od 6.3.2013 r.?
Jak zapewnić równowagę finansową systemu i w jaki sposób ustalić akceptowalny
poziom finansowego deficytu systemu?
Jak przeprowadzić kalkulację kosztów funkcjonowania systemu? Jaki wpływ na
finansowy wynik systemu ma stopień różnicowanie stawek opłat?
Jak przeprowadzić przetarg i sporządzić umowę na odbiór odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości lub na odbiór i zagospodarowanie tych odpadów?
Jakie są największe zagrożenia związane z nowym systemem? Jak można zredukować
ryzyko ich wystąpienia?
Jakie nakładane są kary i sankcje na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach?
Dostęp do portalu EkspertBeck.pl - części księgowość budżetowa na 1
miesiąc (klasyfikacja, wzory, wskaźniki, przepisy, kalkulatory)
Dodatkowo do ksiązki otrzymają Państwo płytę CD
zawierającą wszystkie omawiane w książce uchwały oraz wzory dokumentacji
przetargowej, ponadto płyta zawiera aktualne akty prawne.
Książka ta jest skierowana głównie do osób odpowiedzialnych w gminie za
funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności
pracowników służb komunalnych oraz do osób odpowiedzialnych za udzielanie w gminach
zamówień publicznych. Jednak z uwagi na interdyscyplinarny charakter omawianej tematyki
powinna być przydatna dla:
- sekretarzy gmin odpowiedzialnych za prawidłową koordynację pracy wszystkich służb w
urzędzie oraz dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast;
- skarbników odpowiedzialnych za kondycję ekonomiczną i finansową jednostki;
- przewodniczących rad i przewodniczących branżowych komisji organu stanowiącego
odpowiedzialnych za stronę legislacyjną systemu.
Książka adresowana jest również do pracowników organów nadzoru nad
działalnością gmin, w tym RIO, oceniających legalność uchwał kształtujących
nowy system gospodarki odpadami komunalnymi, dokonujących kontroli gospodarki finansowej
systemu i udzielanych w ramach systemu zamówień publicznych, opiniujących projekt
budżetu i jego zmian oraz sprawozdanie z wykonania budżetu, oceniających realność
kwot dotyczących systemu zawartych w wieloletniej prognozie finansowej.
Książka może być także przydatna przedstawicielom innych grup zawodowych, w tym
audytorom wewnętrznym, pracownikom organów administracji i prowadzącym działalność z
zakresu odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Spis treści płyty CD
Notki biograficzne
Wykaz skrótów
Wstęp
CZĘŚĆ 1. Podstawy prawne i uczestnicy systemu gospodarowania odpadami
komunalnymi
1. Ramy prawne. Ogólna charakterystyka nowego systemu gospodarki odpadami
komunalnymi
1.1. Dyrektywy unijne oraz zmiany w prawodawstwie krajowym
1.2. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
1.2.1. Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z lipca 2011 r.
1.2.2. Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ze stycznia 2013
r.
1.2.3. Akty wykonawcze
1.3. Ustawa o odpadach
1.3.1. Zmiany wprowadzone 1.1.2012 r. do starej ustawy o odpadach
1.3.2. Zmiany wprowadzone od 23.1.2012 r. nową ustawą o odpadach
1.3.3. Akty wykonawcze
1.4. Ustawy dotyczące postępowania z niektórymi rodzajami odpadów
1.5. Pozostałe przepisy regulujące obszar gospodarki odpadami komunalnymi
2. Województwo samorządowe
2.1. Zakres zadań. Regionalizacja i jej znaczenie
2.2. Uchwalanie wojewódzkiego planu gospodarki odpadami i sprawozdania z jego wykonania
2.3. Podjęcie uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami
2.4. Zasada bliskości. Określenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi
2.5. Wskazanie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych
2.6. Wskazanie instalacji zastępczych
2.7. Składanie sprawozdań
3. Gmina
3.1. Zakres zadań i obowiązków gminy
3.2. Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji regionalnej
3.2.1. Sposoby realizacji
3.2.2. Wybór podmiotu zewnętrznego
3.2.3. Wykonanie "siłami własnymi"
3.3. Objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem
gospodarowania odpadami komunalnymi. Odbiór odpadów komunalnych
3.3.1. Zakres obowiązków gminy
3.3.2. Nieruchomości niezamieszkałe a nieruchomości zamieszkałe. Pojęcie mieszkańca
nieruchomości
3.3.3. Obowiązki gminy względem właścicieli nieruchomości objętych zorganizowanym
przez gminę odbiorem odpadów komunalnych
3.3.4. Obowiązki gminy względem właścicieli nieruchomości nieobjętych zorganizowanym
przez gminę odbiorem odpadów komunalnych
3.4. Zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych oraz utrzymywanie
czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych
3.5. Ustanawianie selektywnego zbierania odpadów komunalnych i tworzenie punktów
selektywnego zbierania odpadów
3.6.Tworzenie i organizacja punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych
3.7. Zapewnianie osiągnięcia odpowiednich poziomów odzysku niektórych odpadów oraz
ograniczenia ilości odpadów biodegradowalnych przekazywanych do składowania
3.7.1. Wymagane prawem progi
3.7.2. Zakres odpowiedzialności
3.7.3. Ustalanie, czy osiągnięto wymagane prawem progi
3.8. Nadzorowanie gospodarowania odpadami komunalnymi
3.9. Prowadzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości
3.10. Składanie sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami
komunalnymi
3.11. Podejmowanie uchwał regulujących gminny system gospodarki odpadami komunalnymi
3.11.1. Uchwały obligatoryjne
3.11.2. Uchwały fakultatywne
3.12. Sposób realizacji przez gminę zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi
3.12.1. Samodzielna realizacja zadań
3.12.2. Sytuacja gminnych jednostek organizacyjnych i spółek gminnych
3.12.3. Zarządzający systemem gospodarki odpadami komunalnymi
3.12.4. Realizacja zadań przez związek międzygminny
3.12.5. Realizacja zadań w drodze porozumienia międzygminnego
4. Właściciele nieruchomości
4.1. Zakres określonych ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminie obowiązków
właścicieli nieruchomości
4.2. Zbieranie odpadów komunalnych, wyposażenie nieruchomości w pojemniki na odpady i
utrzymanie tych pojemników
4.3. Pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych
4.4. Uiszczanie opłaty i składanie deklaracji
4.5. Definicja właściciela nieruchomości
5. Odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości
5.1. Zakres obowiązków
5.2. Spełnianie warunków prowadzenia działalności. Uzyskanie wpisu do rejestru
5.3. Sposób zbierania odpadów
5.4. Miejsca przekazywania odpadów. Hierarchia postępowania z odpadami i zasada
bliskości
5.5. Wymagany poziom odzysku i ograniczenia ilości odpadów przekazywanych do
składowania
5.6. Obowiązki sprawozdawcze
CZĘŚĆ 2. Kształtowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi
1. Podejmowanie uchwał regulujących gminny system gospodarowania odpadami
komunalnymi
1.1. Uchwała w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy
1.1.1. Tryb podjęcia uchwały
1.1.2. Zmiany regulaminu i termin jego wejścia w życie
1.1.3. Treść regulaminu
1.1.4. Konsekwencje senackiej nowelizacji
1.1.5. Najczęściej popełniane błędy
1.2. Odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych
1.3. Wybór metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalenie
stawki tej opłaty oraz ustalenie stawki za pojemnik o określonej
pojemności
1.3.1. Tryb podjęcia uchwały
1.3.2. Treść uchwał
1.3.3. Źródła trudności w podejmowaniu uchwały
1.3.4. Liczba uchwał
1.3.5. Wybór metody ustalenia opłaty
1.3.6. Brak definicji
1.3.7. Stawki opłaty
1.3.8. Zwolnienia i dopłaty
1.3.9. Najczęściej popełniane błędy
1.3.10. Konsekwencje senackiej nowelizacji
1.4. Opłata dla nieruchomości "mieszanej"
1.4.1. Ustalanie opłaty według metody z art. 6j ust. 4
1.4.2. Ustalanie opłaty według metody z art. 6j ust. 5
1.4.3. Konsekwencje senackiej nowelizacji
1.4.4. Najczęściej popełniane błędy
1.5. Wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
1.5.1. Treść i tryb podjęcia uchwały
1.5.2. Terminy
1.5.3. Wzór deklaracji
1.5.4. Objaśnienia dotyczące sposobu wypełniania deklaracji
1.5.5. Wykaz dokumentów
1.5.6. Tryb i miejsce złożenia deklaracji
1.5.7. Konsekwencje senackiej nowelizacji
1.5.8. Najczęściej popełniane błędy
1.6. Zasady uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
1.6.1. Treść i tryb podjęcia uchwały
1.6.2. Termin
1.6.3. Częstotliwość
1.6.4. Tryb uiszczania opłaty
1.6.5. Najczęściej popełniane błędy
1.7. Zarządzenie inkasa
1.8. Usługi świadczone w zamian za opłatę za zagospodarowanie odpadami komunalnymi
1.8.1. Treść i tryb podjęcia uchwały
1.8.2. Uzależnienie świadczenia usług od wniesienia opłaty
1.8.3. Ilość odbieranych odpadów
1.8.4. Częstotliwość odbioru
1.8.5. Pojemniki
1.8.6. Najczęściej popełniane błędy
1.9. Usługi dodatkowe
1.9.1. Tryb podjęcia uchwały i zakres usług dodatkowych
1.9.2. Odbiorcy usług dodatkowych i podstawa ich świadczenia
1.9.3. Opłaty
1.9.4. Sposób świadczenia usług dodatkowych
1.9.5. Najczęściej popełniane błędy
1.10. Podział gminy na sektory
1.11. Górne stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych poza gminnym systemem odbioru
1.12. Wymagania dla prowadzenia działalności w zakresie opróżniania zbiorników
bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych
1.13. Przejęcie przez gminę niektórych obowiązków od właścicieli nieruchomości
1.14. Sposób dokumentowania przez właścicieli nieruchomości wykonania obowiązków w
zakresie pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości
odpadów komunalnych
1.15. Zapewnienie wewnętrznej zgodności postanowień aktów prawa miejscowego
dotyczącego utrzymania czystości i porządku w gminie
CZĘŚĆ 3. Ekonomiczne podstawy systemu gospodarowania odpadami komunalnymi
1. Zachowanie równowagi finansowej
1.1. Ekwiwalentność opłat
1.2. Samofinansowanie się systemu
1.3. Wpływ sytuacji ekonomicznej i finansowej gminy na kształt systemu gospodarowania
odpadami komunalnymi
1.3.1. Uwzględnianie dochodów i wydatków systemu w budżecie na 2013 r
1.3.2. Wysokość zaplanowanych kwot
1.3.3. Uwzględnianie dochodów i kosztów systemu w wieloletniej prognozie finansowej
1.3.4. Znaczenie ograniczeń nałożonych ustawą o finansach publicznych
1.3.5. Faktyczne możliwości gminy do pokrycia deficytu systemu
1.3.6. Przeznaczenie nadwyżki systemu
1.3.7. Kwestia wydatków inwestycyjnych na instalacje regionalne
1.4. Dopuszczalne granice zadłużenia związku międzygminnego realizującego zadania z
zakresu gospodarki odpadami komunalnymi
1.5. Procedura dokonywania oceny sytuacji ekonomicznej gminy na potrzeby zapewnienia
funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi .
2. Koszty i dochody systemu
2.1. Koszty funkcjonowania systemu
2.1.1. Elementy składowe
2.1.2. Kalkulacja kosztów funkcjonowania systemu
2.2. Dochody systemu
2.2.1. Elementy składowe
2.2.2. Szacowanie wysokości dochodów z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi
2.2.3. Wybór metody ustalania opłaty
2.2.4. Ustalenie wysokości stawki opłaty
2.2.5. Tryb określania wysokości opłaty. Egzekucja
2.3. Klasyfikacja dochodów i wydatków związanych z funkcjonowaniem systemu
CZĘŚĆ 4. Przetarg i umowa na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości lub na odbiór i zagospodarowanie tych odpadów
1. Specyfika przetargów
1.1. Możliwe sposoby wyboru podmiotu świadczącego usługi
1.2. Udział w przetargu spółek gminnych. Problemy zakładów budżetowych
świadczących usługi na rynku odpadów komunalnych
1.3. Specyfika przetargów na odbiór lub na odbiór i zagospodarowanie odpadów
komunalnych
1.3.1. Specyfika rynku
1.3.2. Specyfika umowy
1.3.3. Ustalenie kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia
1.3.4. Wpływ kształtu rozwiązań systemowych wypracowanych przez radę gminy na
kształt procedury przetargowej. Rola czynnika czasu
2. Przygotowywanie przetargu -decyzje strategiczne
2.1. Przetarg nieograniczony czy przetarg ograniczony
2.2. Przetarg na odbiór odpadów komunalnych czy przetarg na odbiór i zagospodarowanie
tych odpadów
2.3. Wybór między ceną jednostkową a ceną ryczałtową i jego konsekwencje
2.4. Określenie czasu, w jakim usługa ma być wykonywana
2.5. Oferty częściowe
2.6. Podział gminy na sektory a szacowanie wartości zamówienia
2.7. Kwestia objęcia przetargiem odpadów odbieranych z nieruchomości niezamieszkałych
2.8. Zamówienia uzupełniające
2.9. Umowa ramowa
2.10. Dialog techniczny
3. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
3.1. Treść specyfikacji
3.2. Określenie wartości zamówienia
3.3. Szacowanie wartości przedmiotu zamówienia - procedura postępowania
3.4. Określenie przedmiotu zamówienia
3.4.1. Wpływ ryczałtowego charakteru opłat na przedmiot zamówienia
3.4.2. Określenie ilości odpadów odbieranych od właścicieli nieruchomości
3.4.3. Kwestia uwzględnienia zbiórki selektywnej
3.5. Problem możliwości oparcia opisu przedmiotu zamówienia na danych z deklaracji
3.6. Problem pojemników i ich utrzymania
3.7. Warunki udziału w przetargu
3.8. Kryteria wyboru
3.9. Rażąco niska cena
3.10. Wpływ przyjęcia mieszanych metod ustalania opłat na kształt procedury
przetargowej
3.11. Możliwość zmian zawartej umowy
CZĘŚĆ 5. Kontrola zarządcza w systemie gospodarowania odpadami
komunalnymi
1. Znaczenie kontroli zarządczej, w tym zarządzania ryzykiem, dla sprawnego
funkcjonowania gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi
1.1. Zakres kontroli zarządczej w gminie. Konsekwencje braku jej prowadzenia
1.2. Zarządzanie ryzykiem
1.3. Ryzyko związane z legalnością, spójnością i terminowością podejmowania
uchwał przez rady gmin/rady miast
1.4. Ryzyko w zakresie braku stabilności finansowej systemu
1.4.1. Ryzyko związane z kosztami funkcjonowania systemu
1.4.2. Ryzyko związane z dochodami systemu
1.5. Ryzyko w zakresie wyboru podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości
1.6. Ryzyko związane z realizacją umowy na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości lub na odbiór i zagospodarowanie tych odpadów
CZĘŚĆ 6. Kontrole, kary i nadzór w gospodarce odpadami komunalnymi
1. Kontrole
1.1. Kontrola dokonywana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
1.2. Kontrola dokonywana przez marszałka województwa
1.3. Kontrola dokonywana przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska
2. Kary i sankcje w gospodarce odpadami komunalnymi
2.1. Kary nakładane na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
2.2. Kary nakładane na podstawie niektórych przepisów regulujących postępowanie z
odpadami oraz na podstawie Kodeksu wykroczeń
3. Nadzór nad działalnością gmin w zakresie określania ram prawnych systemu
gospodarki odpadami komunalnymi
3.1. Nadzór dokonywany przez wojewodów
3.2. Nadzór dokonywany przez regionalne izby obrachunkowe
4. Przegląd rozstrzygnięć nadzorczych wojewodów, uchwał Regionalnych Izb
Obrachunkowych oraz orzecznictwa sądów administracyjnych
4.1. Najczęściej kwestionowane przez organy nadzoru zapisy uchwał regulujących gminny
system gospodarowania odpadami komunalnymi
4.1.1. Uchwała w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy
4.1.2. Uchwała w sprawie postanowienia o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy,
a powstają odpady komunalne
4.1.3. Uchwała w sprawie wyboru metody ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi i określenia stawki tej opłaty
oraz określenia stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności
4.1.4. Uchwała w sprawie określenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi
4.1.5. Uchwała w sprawie terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi
4.1.6. Uchwała w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości
opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi
4.1.7. Uchwała w sprawie rodzaju dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych
odpadów oraz wysokości cen za te usługi
4.1.8. Uchwała w sprawie górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli
nieruchomości za usługi odbioru odpadów komunalnych
4.2. Rozstrzygnięcia nadzorcze wojewodów
4.2.1. Dotyczące uchwał w sprawie metod ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi i określenia stawek opłaty
4.2.2. Dotyczące uchwał w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi
4.2.3. Dotyczące uchwał w sprawie zasad uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami
komunalnymi
4.2.4. Dotyczące uchwał w sprawie sposobu świadczenia usług w zakresie gospodarowania
odpadami komunalnymi
4.2.5. Dotyczące uchwał w sprawie górnych stawek za odbiór odpadów komunalnych
4.2.6. Dotyczące pozostałych uchwał
4.3. Rozstrzygnięcia kolegiów regionalnych izb obrachunkowych
4.3.1. Dotyczące uchwał w sprawie metod ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi i określenia stawek opłaty
4.3.2. Dotyczące uchwał w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi
4.3.3. Dotyczące uchwał w sprawie zasad uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami
komunalnymi
4.4. Rozstrzygnięcia sądów administracyjnych
4.4.1. Dotyczące uwzględniania podatku VAT w stawce opłaty
4.4.2. Dotyczące prowadzenia rejestru działalności regulowanej
438 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka + CD ROM
