Dziecko w szkolnej rzeczywistości
Założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej
Książka prezentuje badania nad obecnym stanem edukacji wczesnoszkolnej prowadzone w
2009 roku w 107 szkołach z różnych środowisk (dużych i małych miast oraz wsi) kraju.
Celem było ukazanie zmian, jakie nastąpiły w edukacji elementarnej po 10 latach
wdrażania reformy polskiej oświaty.
Autorzy starają się odpowiedzieć na takie pytania, jak: na ile szkoła tworzy
dziecku warunki do wielorakiej autentycznej aktywności, w jakim stopniu realizowana jest
koncepcja holistycznego postrzegania dziecka jako indywidualnego podmiotu, jakie strategie
edukacyjne stosują nauczyciele małego dziecka, jakie są osiągnięcia rozwojowe dzieci
kończących obecnie edukację elementarną w zakresie kluczowych kompetencji?
Wstęp - Halina Sowińska
CZĘŚĆ I.EDUKACJA ELEMENTARNA PO REFORMIE POLSKIEGO SYSTEMU OŚWIATY - KIERUNKI
ZMIAN I WARUNKI REALIZACJI
Rozdział 1.Założenia programowo-organizacyjne reformy oświaty z 1999 roku w
zakresie edukacji elementarnej - Grażyna Rura, Michał Klichowski
Wprowadzenie
1.Główne funkcje i zadania wczesnej edukacji w założeniach reformy
2.Nowelizacje i zmiany w toku wdrażania reformy - ich kierunek i charakter
3.Organizacyjno-materialny stan badanych szkół z punktu widzenia szans realizacji
założeń reformy
Podsumowanie
Rozdział 2.Zmiany w edukacji przedszkolnej jako warunek podniesienia ja kości
życia dzieci w okresie średniego dzieciństwa - Kinga Kuszak
Wprowadzenie
1.Zmiany związane z upowszechnianiem edukacji przedszkolnej
2.Zmiany podstawy programowej wychowania przedszkolnego
Podsumowanie
Rozdział 3.Program nauczania w szkolnej rzeczywistości edukacji elementarnej
- Renata Michalak
Wprowadzenie
1.Zintegrowane programy nauczania - próba poszukiwania istoty i znaczeń
2.Analiza programów nauczania w kontekście założeń edukacji zintegrowanej
3.Program szkolny w świetle badań
Podsumowanie
CZĘŚĆ II.OSIĄGNIĘCIA ROZWOJOWE DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ WCZESNOSZKOLNĄ
Rozdział 4.Poznawanie świata przyrody jako kontekst rozwoju kompetencji
poznawczych trzecioklasistów - Renata Michalak
Wprowadzenie
1.Kompetencje poznawcze - poszukiwanie znaczeń
2.Edukacyjne warunki nabywania i rozwoju kompetencji poznawczych
3.Poznawanie przyrody kontekstem rozwoju kompetencji poznawczych
4.Edukacyjne warunki rozwoju kompetencji poznawczych w świetle badań
5.Kompetencje poznawcze uczniów klas III w świetle badań
Podsumowanie
Rozdział 5.Kompetencje językowe uczniów klas młodszych szkoły podstawowej
- Kinga Kuszak
Wprowadzenie
1.Słuchanie jako aspekt kompetencji językowych dziecka
2.Mówienie jako kompetencja komunikacyjna
3.Kompetencje dziesięciolatków związane z pisaniem
4.Umiejętność czytania jako źródło rozwoju kompetencji językowych
Wnioski
Rozdział 6.Kompetencje matematyczne - założone sposoby kształtowania i
dyskursy popkulturowe - Grażyna Rura, Michał Klichowski
Wprowadzenie
1.Kształtowanie kompetencji matematycznych w klasach I - III w świetle założeń i
praktyki nauczycielskiej
2.Kompetencje matematyczne dzieci kończących edukację elementarną
3.(Pop)kulturowe i szkolne uwikłania procesów rozwoju kompetencji matematycznych dzieci
Podsumowanie
Rozdział 7.Kompetencje emocjonalne dziecka w późnej fazie dzieciństwa
- Klaudia Mikołajczyk
1.Emocje jako złożona struktura psychiczna
2.Tendencje rozwojowe w zakresie funkcjonowania emocjonalnego
3.Pojmowanie emocji przez dzieci
4.Emocje a aktywność umysłowa dziecka
5.Pojęcie kompetencji emocjonalnych
6.Kompetencje emocjonalne dzieci kończących edukację elementarną i ich poziom -
doniesienia z badań
Podsumowanie
Rozdział 8.Rozwój kompetencji społecznych dziecka na etapie edukacji
wczesnoszkolnej - Halina Sowińska
Wstęp
1.Analiza pojęcia kompetencja społeczna
2.Szkolne determinanty rozwoju kompetencji społecznych dzieci
3.Relacje nauczyciela z dzieckiem jako źródło doświadczeń społecznych dziecka
4.Stosunek dziesięcioletnich dzieci do norm szkolnych
5.Kompetencje społeczne związane z realizacją roli członka grupy
6.Kompetencje związane z utrzymywaniem bliskich związków rówieśniczych
Podsumowanie
CZĘŚĆ III. PRZYGOTOWANIE DZIECKA PIĘCIOLETNIEGO DO PRZEKROCZENIA PROGU
SZKOLNEGO
Rozdział 9.Poziom rozwoju sprawności motorycznych dzieci pięcioletnich
- Ewa Lewandowska
Wprowadzenie
1.Sprawności dzieci pięcioletnich w zakresie motoryki dużej na przykładzie prób
koordynacji statycznej
2.Sprawności dzieci pięcioletnich w zakresie motoryki małej na przykładzie prób
grafomotorycznych dotyczących kalkowania
Podsumowanie
Rozdział 10.Kompetencje poznawcze dzieci pięcioletnich - Jolanta
Andrzejewska
1.Pojęcie i mechanizmy rozwoju kompetencji poznawczych
2.Poziom rozwoju kompetencji poznawczych badanych dzieci
Wnioski
Rozdział 11.Kompetencje emocjonalne dzieci pięcioletnich - Bożena
Grzeszkiewicz
Wprowadzenie
1.Uwarunkowania rozwoju kompetencji emocjonalnych dzieci w wieku przedszkolnym
2.Poziom rozwoju kompetencji emocjonalnych dzieci pięcioletnich
Podsumowanie
Rozdział 12.Kompetencje społeczne dzieci w sytuacjach edukacyjnych w
przedszkolu - Jadwiga Lubowiecka
Wprowadzenie
1.Teoretyczny kontekst zagadnienia
2.Rodzina jako najważniejsze środowisko doświadczeń społecznych dziecka
3.Rola przedszkola w rozwijaniu kompetencji społecznych dziecka
4.Kompetencje społeczne - wyjaśnienia terminologiczne
5.Kompetencja komunikacyjna. Interakcja z osobą nieznajomą
6.Kompetencja sprawczo-instrumentalna: efektywne porozumiewanie się w sytuacji zadaniowej
7.Współdziałanie badanych w zabawie ruchowej
8.Kompetencja pozycjonalna
Podsumowanie
Rozdział 13.Strategie stosowane przez przedszkole w realizacji jego funkcji i
zadań edukacyjnych - Teresa Parczewska
Wprowadzenie
1.Styl pracy jako wyznacznik kompetentnych działań nauczyciela w zmieniających się
warunkach społeczno-kulturowych
2.Charakterystyka i przebieg badań
3.Formalny i mentalny obraz nauczyciela przedszkola - analiza wyników badań
Podsumowanie
CZĘŚĆ IV. SZKOLNE I ŚRODOWISKOWE DETERMINANTY INDYWIDUALNEGO ROZWOJU DZIECKA
NA POZIOMIE EDUKACJI ELEMENTARNEJ
Rozdział 14.Ocenianie jako mechanizm wspierania rozwoju dziecka. Mit czy
rzeczywistość - Elżbieta Misiorna, Renata Michalak
Wprowadzenie
1.Ocenianie zorientowane na proces osiągania celów rozwojowych
2.Ocenianie wspierające rozwój - poszukiwanie sensu i znaczeń
3.Determinanty efektywnej strategii oceniania wspierającego
4.Ocenianie w rzeczywistości szkolnej dziecka
Podsumowanie
Rozdział 15.Nauczyciel jako kreator aktywności dziecka w środowisku
- Anna Basińska
Wstęp
1.Świat zewnętrzny jako środowisko życia
2.Pojęcie przestrzeni edukacyjnej
3.Rola szkoły i nauczyciela w kreowaniu przestrzeni edukacyjnej dziecka w okresie
późnego dzieciństwa
4.Obraz edukacji dziecka w relacjach ze środowiskiem
5.Analiza wybranych środowisk edukacyjnych
Podsumowanie
Rozdział 16.Praca z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych i jej
implikacje dla ich rozwoju - Hanna Krauze-Sikorska
Wprowadzenie
1.Zrozumieć pojęcie "dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych" -
wprowadzenie w kluczowe terminy i zagadnienia
2.Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych w warunkach szkoły ogólnodostępnej -
edukacyjne bariery sukcesu szkolnego
3.Dziecko kreatywne w szkole, czyli o edukacyjnej sytuacji dzieci zdolnych i uzdolnionych
jako osób o specjalnych potrzebach
4.Interakcyjna diagnoza pedagogiczno-psychologiczna -"poznać, aby działać i
skutecznie pomagać" jako warunek wstępny pomocy dzieciom o specjalnych potrzebach
edukacyjnych
5.Działania edukacyjne, profilaktyczne i terapeutyczne w pracy z dzieckiem o specjalnych
potrzebach edukacyjnych
Podsumowanie
Rozdział 17.Dziecko u progu edukacji przedmiotowej - Renata Michalak
Wprowadzenie
1.Edukacja elementarna jako kontekst nabywania gotowości rozwojowej do pokonywania
progów szkolnych
2.Ideologie edukacji elementarnej jako źródła doświadczeń adaptacyjnych
3.Cechy realizowanego modelu edukacji elementarnej w perspektywie drugiego progu szkolnego
Podsumowanie
Podsumowanie i wnioski - Halina Sowińska, Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak, Renata
Michalak, Grażyna Rura
Bibliografia
594 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
