Etniczność i nacjonalizm
Ujęcie antropologiczne
Etniczność i nacjonalizm są wszechobecne we współczesnym świecie. W jakiej mierze
etniczność jest rezultatem różnic kulturowych, a w jakiej jest uzależniona od
praktycznego wykorzystania owych różnic oraz od wiary w ich istnienie?
Thomas Hylland Eriksen pokazuje, że etniczność nie jest bynajmniej niezmienną
właściwością grup, lecz dynamicznym i zmiennym aspektem stosunków społecznych.
Odwołując się do całego szeregu klasycznych i najnowszych badań, Eriksen dokonuje
klarownej i wszechstronnej analizy związków między etnicznością, klasą, płcią
kulturową i narodowością.
Niniejsze wydanie Etniczności i nacjonalizmu to lektura obowiązkowa dla wszystkich
studentów antropologii społecznej i dla każdego, kto pragnie zrozumieć zjawiska
etniczne. Niniejsze wydanie zostało rozszerzone o zagadnienia prawa własności
kulturowej, roli genetyki w powszechnym rozumieniu identyfikacji, komercjalizacji
tożsamości oraz znaczenia Internetu.
Przedmowa do wydania trzeciego
Przedmowa do wydania drugiego
Przedmowa do wydania pierwszego
1. Czym jest etniczność?
Znaczenie terminu. Przynależność etniczna a rasa. Etniczność, naród, klasa.
Etniczność w kręgu zainteresowań współczesnych. Od plemienia do grupy etnicznej.
Czym zatem jest etniczność? Rodzaje stosunków etnicznych. Koncepcje analityczne a
koncepcje "tubylcze"
2. Klasyfikacja etniczna: My i Oni
Ekologia miasta. Metafora tygla. Komunikowanie różnic kulturowych. Stereotypizacja.
Taksonomie ludowe i dystans społeczny. Kontrast a dopasowanie. Stygmat etniczny.
Negocjowanie tożsamości. Etniczność z punktu widzenia jednostki. Kryteria etniczności
3. Społeczna organizacja odrębności kulturowej
Przypisanie jako wyróżnik etniczności. Utrzymywanie granic. Transcendentność i
płynność granic. Stopnie inkorporacji etnicznej. Etniczność jako rywalizacja o
zasoby. Poziomy inkorporacji etnicznej. Teoria społeczeństw pluralistycznych.
Etniczność a hierarchia. Powiązania między kryteriami. Instrumentalizm i jego krytycy.
Problem kultury
4. Identyfikacja etniczna a ideologia
Ład w uniwersum społecznym. Anomalie. Rola przedsiębiorczości. Analogowość i
digitalność: my i nas. Kształtowanie się tożsamości etnicznych. Kształtowanie
tożsamości pochodzeniowej. Historia a ideologia. Genetyka, pokrewieństwo i
etniczność. Czynniki społeczne w procesach tożsamościowych. Czy tożsamość
europejska jest możliwa do wyobrażenia? Jak działają tożsamości?
5. Etniczność w historii
Historyczny rozwój stosunków etnicznych. Ekspansja granic systemowych. Kapitalizm a
indywidualizacja. Etykietka "czarnej tożsamości". Hindusi w nowych światach.
Rewitalizacja etniczna: od ludzi do ludu. Kolonializm i migracja. Potęga nadawania nazw.
Nowoczesna edukacja a tożsamość etniczna. Etniczność, historia i kultura. Historia i
mit
6. Nacjonalizm
Od rasy do narodu. Czym jest nacjonalizm? Naród jako wspólnota kulturowa. Wykorzystanie
symboli kulturowych w polityce. Nacjonalizm a społeczeństwo industrialne. Technologie
informacyjno-komunikacyjne a naród. Nacjonalizm jako metaforyczne pokrewieństwo.
Państwo narodowe. Nacjonalizm przeciwko państwu. Nacjonalizm wobec inności. Problem
granic etnicznych. Nacjonalizm bez etniczności? Etniczność i nacjonalizm przemyślane
na nowo
7. Mniejszości a państwo
Mniejszości i większości. Mniejszości a państwo. Kształtowanie się mniejszości we
współczesnym świecie. Ludy tubylcze. Konflikt terytorialny. Etapy etnogenezy.
Determinanty etnogenezy ludów tubylczych. Mniejszości imigranckie. Granice i
hybrydyzacja. Kultura i ekonomia wśród migrantów. Tożsamości i kultura. Etniczność
w USA: rasa, klasa i język. Mniejszości a nowoczesność
8. Polityka tożsamościowa, kultura i prawa
Dylematy różnorodności etnicznej. Wielokulturowość i jej krytycy. Poza standardowym
paradygmatem budowania narodu. Dyskursy o kulturze i pluralizmie. Zmagania o tożsamość
kulturową i integrację społeczną. Diaspora i hybrydyzacja. Transnarodowość i
nacjonalizm na odległość. Nowoczesność hindutwy. Niektóre ogólne cechy polityki
tożsamościowej
9. Nieetniczność
Globalizacja. Teoria społeczna a świat ponowoczesny. Przemiany w świecie relacji
międzygrupowych. Globalizacja i lokalizacja. Tożsamości i lojalności. Płeć
kulturowa, etniczność i narodowość. Poza etnicznością? Koniec etniczności? Oko
obserwatora
Bibliografia
Indeks
316 stron, Format: 15.0x23.0cm, oprawa miękka
