Społeczeństwa Europy pradziejowej
Podręcznik dla studentów archeologii i historii
Pradzieje (zwane też prahistorią) Europy są okresem trwającym najdłużej w
historii tego kontynentu. Najogólniej definiuje się pradzieje jako okres od momentu
pojawienia się najstarszych form praludzkich do momentu pojawienia się pisma.
Za dolną granicę pradziejów można umownie przyjąć 1,2 min lat temu, kiedy to do
Europy Południowej przywędrował Homo erectus. Daty kończącej pradzieje również nie
można wskazać precyzyjnie. Najstarsze zabytki pisane w południowej Europie datowane są
już na około 3000 rok p.n.e., podczas gdy pismo w Europie Centralnej i Północnej
pojawiło się dopiero w IX i X wieku n.e. Tak szeroko rozumiane pradzieje nie są domeną
historii, ale odrębnej dyscypliny, zwanej archeologią.
Archeologia jest dziedziną wiedzy łączącą w sobie cechy nauk humanistycznych i
nauk ścisłych. Jest nauką humanistyczną z tego względu, że jej przedmiotem badań
jest przeszłość człowieka i społeczeństw ludzkich. Jednocześnie, w pewnym sensie
jest nauką ścisłą, ponieważ opiera się na metodach badawczych zapożyczonych z
geologii, fizyki, chemii i biologii. Ze starszej literatury naukowej znane są trzy
pojęcia określające naukę zajmującą się pradziejami, są to, obok archeologii,
także prehistoria i prahistoria. Zawiłości terminologiczne wynikają z faktu, że
bardzo długo uważano archeologię za naukę pomocniczą historii, koncentrującą się
tylko na pozyskiwaniu i opracowywaniu źródeł materialnych.
W początkach XX wieku w Europie powołano do życia prehistorię, zamienioną
następnie na prahistorię, jako odrębną dyscyplinę wiedzy, równorzędną historii,
ale zajmującą się wyłącznie okresem pradziejowym. W tym samym czasie w krajach
anglosaskich używano terminu „archeologia" na określenie nauki równorzędnej
historii, zajmującej się okresem pradziejowym. Obecnie zanika w nauce stosowanie pojęć
„prehistoria" i „prahistoria" na rzecz jednego określenia: archeologia.
218 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka