Odkrycie nieświadomości
Czy destrukcja kartezjańskiego pojęcia podmiotu poznającego?
Tematyka pracy sytuuje się na pograniczu teorii psychologii i teorii języka. Celem
jej jest pokazanie niespójności i niewspółmierności dwóch stylów myślenia o
człowieku - kartezjańskiego i postfreudowskiego.
Świadomość, tożsamość indywidualna, wolna wola, odpowiedzialność,
intencjonalność, myśl - tworzą jeden zespół pojęć powiązanych ze sobą, a
charakteryzujący kartezjanizm. Natomiast nieświadomość, automatyzm, determinizm,
rekurencyjność - stanowią pojęciowy oręż freudyzmu. Nieświadomość jest w tej
konwencji stanem pośredniczącym między mną a drugim. Autor twierdzi, że teksty Z.
Freuda są dla współczesnych takimi samymi „narzędziami" inspiracji, jakim
niegdyś dla nowożytnych były teksty R. Descartes'a. Książka ma charakter
rekonstrukcyjny, a działanie jej autora to w znacznej mierze praca detektywa, polega
bowiem na wyśledzeniu i odkryciu inspiracji oraz korekt lub uściśleń, jakie
współcześni myśliciele próbują odkryciu Freuda narzucić.
O potrzebie mistrza / 7
Rozdział 1. Wprowadzenie do tematu. Zakreślenie pola refleksji pomiędzy ego
cogito Kartezjusza a das es freuda / 11
Rozdział 2. Pojęcie świadomości w dziele Kartezjusza. Introspekcja jako
władza poznawcza umożliwiająca samopoznanie / 35
Introspekcjonizm jako empiryczna konsekwencja kartezjanizmu / 47
Fenomenologia Husserla jako transcendentalna interpretacja kartezjanizmu / 57
Rozdział 3. Odkrycie nieświadomości w dziele Freuda / 73
Konsekwencje ontologiczne odkrycia Freuda / 77
Konsekwencje metodologiczne odkrycia Freuda / 90
Rozdział 4. Nieświadomość - czym jest? / 103
Nieświadomość jako „maszyna" / 112
„Wiedza jak" a „wiedza że" / 117
Problem odwracalności procesów umysłowych / 129
Nieświadomość jako „teatr" / 136
Mitologiczna interpretacja nieświadomości / 139
Lingwistyczna interpretacja nieświadomości / 153
Rozdział 5. Nowa koncepcja podmiotu / 167
Cogito poza świadomością / 173
Jednostka jako gatunek / 180
Rozdział 6. Dalsze konsekwencje destrukcji świadomości / 185
Destrukcja ego / 188
Destrukcja wolnej woli / 198
Rozdział 7. Problem specyfiki metodologicznej psychologii 207
Rozdział 8. Wnioski, konstatacje i rekapitulacje / 217
Rozdział 9. Pojęcie nieświadomości widziane z dystansu / 229
Narodziny homonkulusa / 229
Nieświadomość jako osoba / 238
Nieświadomość jako możliwość mówienia dana nam a priori / 245
Powrót rozmnożonego homonkulusa / 251
Bibliografia / 259
Summary / 269
Indeks osobowy / 273
278 stron, Format: 15.0x21.0cm, oprawa twarda