Podręcznik akademicki, będący szeroką monografią problematyki
projektowania węzłów drogowych z uwzględnieniem technik komputerowych, zawierający
szczegółową klasyfikację węzłów, opis ich elementów geometrycznych, badania i
analizy ruchu na węzłach, syntetyczną ocenę wpływu różnych rozwiązań i sposobów
organizacji ruchu na jego bezpieczeństwo.
Przedstawiono także szczegółowy opis podstawowych rozwiązań kolejnych grup
węzłów, ilustrując je zdjęciami obiektów wykonanych w kraju i za granicą. Omówiono
także zasady organizacji ruchu pieszego i komunikacji zbiorowej w obszarze węzłów,
wybrane problemy projektowania węzłów oraz zasady oceny i wyboru wariantów.
Drugie wydanie rozszerzono o nowe rozdziały omawiające inteligentne systemy transportowe
ITS oraz nowoczesne techniki komputerowego projektowania geometrycznego.
Książka jest przeznaczona dla studentów wyższych uczelni technicznych –
specjalności drogowe i urbanistyczne, słuchaczy studiów podyplomowych w zakresie
drogownictwa, inżynierii ruchu i urbanistyki, pracowników biur projektowych i
administracji drogowej oraz policyjnych służb ruchu drogowego.
Spis treści:
Przedmowa 13
1. Wiadomości ogólne 17
2. Klasyfikacja węzłów i łącznic 29
2.1. Międzynarodowa klasyfikacja węzłów 29
2.2. Klasyfikacja polska według Warunków Technicznych 322.3. Inne klasyfikacje węzłów
33
2.3.1. Klasyfikacja amerykańska według AASHTO-1990 33
2.3.2. Klasyfikacja angielska według TD-1986 34
2.3.3. Klasyfikacja niemiecka według Krassera 34
2.4. Szczegółowa klasyfikacja węzłów 35
2.4.1. Punkty kolizji 36
2.4.2. Rozmieszczenie jezdni krzyżujących się dróg 37
2.4.3. Kąt skrzyżowania dróg 43
2.4.4. Klasyfikacja łącznic 43
2.4.5. Klasyfikacja manewrów na węźle 46
2.4.6. Klasyfikacja schematów węzłów 49
3. Geometryczne elementy węzłów 52
3.1. Podział węzła na elementy 52
3.2. Drogi główne w obszarze węzła 54
3.3. Zasady geometrycznego kształtowania zjazdów i wjazdów na drogę główną 56
3.3.1. Zjazdy z drogi głównej 60
3.3.2. Wjazdy na drogę główną 65
3.3.3. Lokalizacja wjazdów i zjazdów 66
3.4. Zasady geometrycznego kształtowania łącznic 72
3.4.1. Prędkość projektowa łącznic 74
3.4.2. Przekroje poprzeczne dróg łącznikowych 78
3.4.3. Formy geometryczne łącznic 80
3.4.4. Pasy wyłączania 84
3.4.5. Pasy włączania 89
3.4.6. Profile podłużne łącznic 94
3.4.7. Wjazdy i zjazdy z łącznic 97
3.5. Drogi zbiorczo-rozdzielcze 99
3.6. Odcinki przeplatania 100
3.7. Rozploty i sploty jezdni głównych 104
3.8. Skrzyżowania łącznic z drogami ogólnodostępnymi 105
4. Ruch pojazdów w obszarze węzła 107
4.1. Wprowadzenie 107
4.2. Charakterystyka ruchu na węźle 108
4.2.1. Natężenie ruchu w obszarze węzła 108
4.2.2. Ruch w strefach rozdzielania się potoków 110
4.2.3. Ruch w strefach łączenia się potoków 113
4.2.4. Ruch w strefach przeplatania 115
4.3. Przepustowość elementów węzła 119
4.3.1. Zjazdy 119
4.3.2. Wjazdy 120
4.3.3. Obszary przeplatania 123
4.3.4. Drogi łącznikowe 126
5. Bezpieczeństwo ruchu na węzłach 128
5.1. Wprowadzenie 128
5.2. Wpływ lokalizacji i typów węzłów na bezpieczeństwo 131
5.3. Elementy węzłów 139
5.3.1. Jezdnie główne 140
5.3.2. Łącznice 143
5.3.3. Inne elementy 154
5.4. Skrzyżowania 158
5.4.1. Relacje konfliktowe 159
5.4.2. Geometria i organizacja ruchu 159
5.4.3. Złe kierunki ruchu 161
5.4.4. Przejścia dla pieszych 162
5.5. Oznakowanie i sterowanie ruchem 163
5.6. Oświetlenie i stan nawierzchni 166
5.7. Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu na węzłach 167
5.7.1. Wstęp 167
5.7.2. Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu 168
5.7.3. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego 169
5.7.4. Przeglądy węzłów pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego 173
5.7.5. Automatyczna identyfikacja i zarządzanie zdarzeniami na węźle 176
5.8. Podsumowanie 177
6. Węzły grupy A 180
6.1. Rozważania ogólne o węzłach grupy A 181
6.2. Węzły czterowlotowe typu koniczyna 181
6.2.1. Węzeł koniczyna klasyczna 181
6.2.2. Węzeł koniczyna z jedną łącznicą półbezpośrednią 189
6.2.3. Węzły z dwiema łącznicami półpośrednimi lub bezpośrednimi 194
6.3. Czterowlotowe węzły kierunkowe 201
6.3.1. Węzły kierunkowe z pętlami koniczyny 202
6.3.2. Węzeł wiatrak 205
6.3.3. Węzeł turbina 205
6.3.4. Węzeł krzyż maltański 209
6.3.5. Węzeł trzypoziomowy z rondem 209
6.3.6. Węzły kierunkowe z ośmioma łącznicami bezpośrednimi 211
6.3.7. Inne czterowylotowe węzły kierunkowe 212
6.4. Węzły trójwlotowe grupy A 214
6.4.1. Węzeł trąbka 216
6.4.2. Węzeł gruszka 221
6.4.3. Węzły kierunkowe typu T 223
6.4.4. Węzły kierunkowe typu Y 225
6.5. Węzły kierunkowe typu X 227
7. Węzły grupy B 230
7.1. Węzły czterowlotowe typu karo 230
7.1.1. Zamiejski węzeł karo klasyczne 231
7.1.2. Miejski węzeł karo klasyczne 240
7.1.3. Węzeł karo rozsunięte 243
7.1.4. Węzeł karo z wewnętrznymi łącznicami 246
7.1.5. Węzeł karo z ruchem lewostronnym na obiekcie 246
7.1.6. Węzeł karo z dwoma rondami o małej średnicy 248
7.1.7. Węzeł karo z łącznicą pośrednią lub półbezpośrednią 250
7.2. Węzły czterowlotowe-pochodne kara 255
7.2.1. Węzły z wyspą centralną 255
7.2.2. Węzły wielowlotowe z rondem 258
7.3. Węzły czterowlotowe - pochodne koniczyny 263
7.3.1. Węzeł półkoniczyna z pętlami naprzeciwległymi 263
7.3.2. Węzeł półkoniczyna z pętlami przyległymi 270
7.3.3. Inne rozwiązania 275
8. Węzły grupy C 278
8.1. Wprowadzenie 278
8.2. Kryteria projektowania węzłów grupy C 280
8.3. Zasady projektowania węzłów grupy C 282
9. Rozwiązania szczególne 286
9.1. Zespoły węzłów 286
9.2. Węzły z podłączeniem dróg podrzędnych 292
9.3. Deformacje węzłów 299
9.4. Węzły przedmostowe 301
9.5. Włączenia autostrad do układu miejskiego 304
9.6. Urządzenia dla ruchu pieszego 308
9.6.1. Wprowadzenie 308
9.6.2. Proces projektowania urządzeń dla ruchu pieszego 309
9.6.3. Przejścia dla pieszych w obszarze węzłów 312
9.6.4. Linie i przystanki komunikacji zbiorowej w węzłach dsr 316
9.7. Techniki poboru opłat na drogach 326
9.7.1. Opinie społeczne na temat dróg płatnych 327
9.7.2. Miejsca poboru opłat 332
9.7.3. Automatyczny pobór opłat 334
10. Organizacja i sterowanie ruchem na węźle 345
10.1. Wprowadzenie 345
10.2. Oznakowanie węzłów w Polsce 350
10.2.1. Oznakowanie pionowe 350
10.2.2. Oznakowanie poziome 358
10.3. Problemy unifikacji oznakowania 362
11. Współczesne techniki projektowania 364
11.1. Historia rozwoju projektowania komputerowego 364
11.2. Możliwości wykorzystania komputera w procesie planistyczno-projektowym 377
11.3. Programy prognozowania i analiz ruchu drogowego 379
11.3.1. Powstawanie ruchu i prognozowanie podróży w sieci transportowej 385
11.3.2. Modelowanie sieci transportowej i rozkład ruchu na sieć 392
11.3.3. Symulacja ruchu w sieci, na pojedynczych skrzyżowaniach i węzłach 397
11.4. Programy w projektowaniu dróg 400
11.5. Końcowe przygotowanie dokumentacji projektowej 410
11.6. Wizualizacja projektów 411
11.7. Systemy informacji geograficznej GIS 413
11.7.1. Wprowadzenie 413
11.7.2. Obowiązujące układy odniesienia 414
11.7.3. Rodzaje map numerycznych 416
11.7.4. Przygotowanie do wykonania mapy numerycznej 417
11.7.5. Metody tworzenia map numerycznych 418
11.7.6. Charakterystyczne cechy wszystkich systemów GIS 418
11.7.7. Przegląd systemów GIS 419
11.8. Programy do kosztorysowania 422
11.9. Perspektywy rozwoju komputerowego planowania i projektowania dróg 426
12. Inteligentne Systemy Transportu ITS na drogach szybkiego ruchu 428
12.1. Charakterystyka i rozwój ITS 428
12.1.1. Charakterystyka ogólna 430
12.1.2. Kierunki rozwoju 430
12.1.3. Programy rozwoju ITS w Europie 432
12.2. Elementy ITS 434
12.2.1. Struktura ITS 434
12.2.2. Architektura ITS 439
12.2.3. Centrum zarządzania 441
12.3. Charakterystyka funkcjonalna podsystemów ITS 442
12.3.1. Systemy zarządzania ruchem ulicznym 442
12.3.2. Systemy zarządzania ruchem na drogach szybkiego ruchu 444
12.3.3. Systemy zarządzania transportem zbiorowym 458
12.3.4. Zintegrowany system zarządzania służbami ratowniczymi 460
12.3.5. Zintegrowany system zarządzania transportem towarowym 461
12.3.6. Systemy wspomagania kierowania pojazdami 461
12.3.7. Systemy informacji transportowej 462
12.4. Planowanie i efektywność ITS 463
12.4.1. Planowanie 463
12.4.2. Efektywność ITS 466
Terminologia 469
Bibliografia 472
Skorowidz 484
Załącznik A. Przykłady rozwiązań węzłów (wklejka)
Załącznik B. Zestawienie typów węzłów (wkładka)
504 strony, B5, oprawa twarda
