Niniejszy Komentarz zawiera omówienie
przepisów ustawy z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych i ustawy z 14.6.2007
r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych
ustaw, a także wyciąg z ustawy z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze, w którym Autor
poddał analizie zmiany wprowadzone do tej ustawy w latach 2006–2011.
Szóste wydanie komentarza zawiera najnowsze zmiany
do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, m.in. noweli z 18.12.2009 r., która
dotyczyła przepisów o przenoszeniu prawa własności do lokalu na członka
spółdzielni, któremu przysługuje lokatorskie bądź własnościowe prawo do lokalu, na
warunkach określonych w ustawie, a także wprowadzono regulację, według której
spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich
członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali. Zmiany te weszły
w życie 30.12.2009 r.
Ponadto komentarz uwzględnia ostatnio wydane
orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 29.10.2010 r. (P 34/08), zgodnie z którym
utracił moc art. 35 ust. 41 ustawy, wprowadzający instrument nabywania własności
gruntu przez spółdzielnię mieszkaniową w drodze "quasi-zasiedzenia”. Trybunał
uznał ten przepis za niezgodny z Konstytucją, gdyż w istocie prowadzi do premiowania
tych spółdzielni mieszkaniowych, które mimo tworzenia im w drodze ustawowej przez całe
lata dogodnych warunków uzyskania tytułu prawnego do gruntów i uzdrowienia sytuacji,
nie skorzystały z nich. Natomiast obecnie nieodpłatnie nabywają ich własność.
Kwestionowane rozwiązanie (nabycie przez spółdzielnie prawa do gruntu w postaci nie
użytkowania, a własności, w sposób pierwotny, a więc bez obciążeń i z mocy prawa
tj. przy iluzorycznych gwarancjach poszanowania praw podmiotów tracących własność w
czasie postępowania sądowego) pozbawia szans osoby zgłaszające rewindykacje
historyczne do spornego gruntu, co występuje zwłaszcza wobec gruntów komunalnych i
państwowych. Przepis stracił moc 4.11.2010 r.
Komentarz stanowi cenną pomoc zarówno dla osób, które w
swojej działalności zawodowej zajmują się stosowaniem i wykładnią przepisów
spółdzielczego prawa mieszkaniowego (zwłaszcza członków zarządów i rad nadzorczych
spółdzielni mieszkaniowych, sędziów, radców prawnych, adwokatów, notariuszy), jak i
dla studentów prawa oraz wszystkich osób zainteresowanych tym działem prawa.
Niniejszy Komentarz uwzględnia stan prawny na dzień
15.2.2011 r.
Spis treści:
Przedmowa
Wykaz skrótów
A. Tekst ustawy
Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r.
(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.)
B. Komentarz
I. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych
Wprowadzenie
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. Cel i przedmiot działalności
Art. 2. Lokal; dom jednorodzinny
Art. 3. Członkostwo
Art. 4. Opłaty
Art. 5. Przeznaczenie pożytków
Art. 6. Zasady gospodarowania
Art. 6‘. Udostępnienie lokalu
Art. 7. Opróżnienie lokalu
Art. 8. Ustawa i statut
Rozdział I1. Prawa członków spółdzielni mieszkaniowej
Art. 81. Prawo do odpisów i kopii
Art. 82. Rada nadzorcza
Art. 83. Walne zgromadzenie
Rozdział 2. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
Art. 9. Umowa; treść prawa
Art. 10. Umowa o budowę lokalu
Art. 11. Wygaśnięcie prawa
Art. II1. (uchylony)
Art. 12. Przesłanki nabycia własności lokalu
Art. 12‘. Ograniczenia statutowe
Art. 122. (uchylony)
Art. 13. Skutki rozwodu
Art. 14. Śmierć małżonka
Art. 15. Osoby bliskie
Art. 16. Skutki likwidacji spółdzielni
Art. 17. (uchylony)
Rozdział 2‘. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Art. 171. Umowa, treść prawa
Art. 112. Zbycie prawa
Art. 173-175. (uchylone)
Art. 176. Rejestr lokali
Art. 177. Rozliczenie kosztów budowy
Art. 178. (uchylony)
Art. 179. Kilku spadkobierców
Art. 1710. Przesłanki przymusowej sprzedaży lokalu
Art. 17". Wartość prawa
Art. 1712. Hipoteka
Art. 1713. Egzekucja
Art. 1714. Umowa przeniesienia własności
Art. 17‘5. Miejsca postojowe
Art. 1716. Wynajmowanie lokalu
Art. 1717. Odrębna własność lokalu
Art. 1718. Przekształcenie prawa
Art. 1719. Odesłanie
Rozdział 3. Prawo odrębnej własności lokalu
Art. 18. Umowa o budowę lokalu
Art. 19. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu
Art. 20. Wypowiedzenie umowy o budowę
Art. 21. Ustanowienie własności lokalu
Art. 22. Udziały w nieruchomości wspólnej
Art. 23. Członkostwo
Art. 24. Zaskarżenie uchwały
Art. 241. Uchwała właścicieli
Art. 25. (uchylony)
Art. 26. Właściciele niebędący członkami
Art. 27. Odesłanie do ustawy o własności lokali
Art. 27‘. Odesłanie
Rozdział 4. Przepisy karne
Art. 272. (utracił moc)
Art. 273. Nieudostępnienie odpisów i kopii
Art. 274. Tryb orzekania
Rozdział 4. Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 28-34. (pominięte)
Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 35. Własność działek budowlanych
Art. 36. Dopuszczalność wyodrębnienia lokali
Art. 37-38. (uchylone)
Art. 39. Ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu
Art. 40. Mienie spółdzielni
Art. 41. Scalenie, podział, rozgraniczenie
Art. 42. Oznaczenie lokali i udziałów w nieruchomości
Art. 43. Uchwała zarządu spółdzielni
Art. 44. Hipoteki na nieruchomościach spółdzielni
Art. 45. Hipoteki na prawach własnościowych
Art. 46. (uchylony)
Art. 46‘. Przeznaczenie wpływów z wpłat
Art. 47. (uchylony)
Art. 48. Mieszkania zakładowe
Art. 48‘. Śmierć członka rodziny
Art. 49. Orzeczenie o ustanowieniu odrębnej własności lokalu
Art. 491. Bezczynność spółdzielni, powództwo
Art. 50-51. (uchylone)
Art. 52. Prawo do domu jednorodzinnego
Art. 53. Mieszkania rotacyjne
Art. 54. Zmiana statutów spółdzielni
Art. 54‘. Odesłanie
Art. 542. Niestosowanie prawa spółdzielczego
Art. 55. Wejście w życie
II. Ustawa o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o
zmianie niektórych innych ustaw z dnia 18 grudnia 2009 r. (Dz.U. Nr 223,
poz. 1779)
Art. 1. (pominięto)
Art. 2
Art. 3
Art. 4
Art. 5
Art. 6
Art. 7
Art. 8
III. Prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (t.j.
Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm. - zmiany wprowadzone w latach 2004-2011)
Część I. Spółdzielnie
Tytuł I. Przepisy wspólne
Dział III. Członkowie, ich prawa i obowiązki
Art. 18. Prawa i obowiązki członka spółdzielni
Art. 24. Wykluczenie; wykreślenie
Art. 31. Odpis statutu
Art. 32. Postępowanie wewnątrzspółdzielcze
Dział IV. Organy spółdzielni
Rozdział 1. Walne zgromadzenie
Art. 36. Uczestnictwo
Art. 37. Zebranie przedstawicieli
Art. 42. Zaskarżenie uchwały
Rozdział 2. Rada nadzorcza
Art. 45. Skład; kadencja
Rozdział 3. Zarząd
Art. 49. Skład
Rozdział 4. Przepisy wspólne dla rady i zarządu
Art. 56. Zakaz łączenia funkcji
Art. 58. Odpowiedzialność
Rozdział 5. Zebrania grup członkowskich
Art. 59. Zebrania grup członkowskich
Dział VIII. Lustracja
Art. 91. Cel; lustrator
Art. 93. Protokół; wnioski
Art. 93a. Lustracja
Dział XI. Podział spółdzielni
Art. 108a. Uchwała o podziale spółdzielni
Art. 108b. Rozwinięcie
Część II. Związki spółdzielcze i Krajowa Rada Spółdzielcza
Tytuł I. Związki spółdzielcze
Art. 257. Odesłanie
Część Ha. Przepisy karne
Art. 267a. Działanie na szkodę spółdzielni
Art. 267b. Niezgłoszenie wniosku o upadłość
Art. 267c. Niewykonanie obowiązków związanych z lustracją
Art. 267d. Ogłaszanie nieprawdziwych danych
Indeks rzeczowy
446 stron, oprawa miękka
