Książka Prawo nieruchomości obejmuje całość najistotniejszej
problematyki prawnej związanej z nieruchomościami, uregulowanej w Kodeksie cywilnym,
ustawie o własności lokali, ustawie o gospodarce nieruchomościami, ustawie o
spółdzielniach mieszkaniowych, ustawie o księgach wieczystych i hipotece, Prawie o
notariacie oraz wielu innych aktach prawnych.
Książka przeznaczona jest dla osób pragnących pogłębić wiedzę o
nieruchomościach, takich jak aplikanci notarialni, sądowi, adwokaccy, radcowscy,
komorniczy, studenci wydziałów prawa i administracji, słuchacze studiów podyplomowych,
notariusze, sędziowie, adwokaci, radcy prawni, komornicy, zarządcy nieruchomości oraz
pośrednicy w obrocie nieruchomościami.
Drugie wydanie zostało poszerzone o przedstawienie regulacji prawnych
dotyczących m.in.: prawa zabudowy, nieruchomości drogowych, ochrony gruntów rolnych i
leśnych oraz rodzinnych ogródków działkowych. Uwzględniona została także ustawa z
16.9.2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego,
wprowadzająca do porządku prawnego „nową umowę deweloperską”.
Dr Ryszard Strzelczyk – notariusz, kierownik szkolenia aplikantów i
asesorów notarialnych Izby Notarialnej w Warszawie, znany i ceniony specjalista w
dziedzinie nieruchomości, doświadczony wykładowca prawa cywilnego oraz prawa obrotu
nieruchomościami na wielu uczelniach, autor licznych publikacji o tematyce prawnej,
znakomicie łączący pracę naukową z praktyką zawodową.
Spis treści:
Wprowadzenie
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Rozdział 1. Pojęcie nieruchomości w prawie polskim
§ 1.Geneza pojęcia nieruchomości
§ 2.Definicja nieruchomości we współczesnym prawie polskim
§ 3.Klasyfikacja nieruchomości
Rozdział 2. Prawo własności nieruchomości
§ 4.Pojęcie własności i jej ograniczenia
§ 5.Moment przejścia własności nieruchomości
§ 6.Charakter wpisu własności nieruchomości do księgi wieczystej
Rozdział 3. Posiadanie, dzierżenie oraz władztwo prekaryjne nad
nieruchomością
§ 7.Posiadanie nieruchomości
§ 8.Dzierżenie nieruchomości
§ 9.Władztwo prekaryjne nad nieruchomością
Rozdział 4. Zasiedzenie i przemilczenie
§ 10.Zasiedzenie
§ 11.Przemilczenie
Rozdział 5. Podziały nieruchomości
§ 12.Rodzaje podziału nieruchomości
I.Podział geodezyjny nieruchomości (ewidencyjny, administracyjny)
II.Podział prawny nieruchomości (cywilny, własnościowy)
III.Podział wieczystoksięgowy
IV.Podział nieruchomości do korzystania (guoad usum)
§ 13.Tryby podziału nieruchomości
§ 14.Specyfika podziału nieruchomości nierolnych i nieleśnych
§ 15.Scalenie i podział nieruchomości nierolnych i nieleśnych
I.Procedura pełna
II.Procedura uproszczona
§ 16.Specyfika podziału nieruchomości rolnych i leśnych
§ 17.Scalanie i wymiana gruntów rolnych i leśnych
Rozdział 6. Opłaty adiacenckie
§ 18.Definicja opłaty adiacenckiej
§ 19.Opłata adiacencka ustalana w związku z budową urządzeń infrastruktury
technicznej
§ 20.Opłata adiacencka ustalana w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości
§ 21.Opłata adiacencka ustalana w związku z podziałem nieruchomości
Rozdział 7. Nieruchomości drogowe
Rozdział 8. Zabudowa nieruchomości
§ 22.Wiadomości ogólne
§ 23.Uczestnicy procesu budowlanego
§ 24.Pozwolenie na budowę
§ 25.Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego
§ 26.Świadectwo charakterystyki energetycznej
§ 27.Warunki techniczne dla budynków i ich usytuowania
§ 28.Utrzymywanie obiektów budowlanych
Rozdział 9. Odrębna własność lokali
§ 29.Modele odrębnej własności lokali
I.Model własności lokalu połączonej z serwitutami
II.Model dualistyczny (klasyczny)
III.Model współwłasności szczególnego rodzaju (niewłaściwej własności lokalu)
§ 30.Geneza i ewolucja odrębnej własności lokali
I.Własność lokali w starożytności i wiekach średnich
II.Własność lokali na tle wielkich kodyfikacji XVIII i XIX w.
III.Renesans odrębnej własności lokali w Europie okresu międzywojennego
IV.Własność lokali na ziemiach odrodzonego państwa polskiego
1.Ziemie byłego zaboru austriackiego
2.Ziemie byłego zaboru pruskiego
3.Kresy Wschodnie
4.Ziemie byłego Królestwa Kongresowego
V.Instytucjonalizacja odrębnej własności lokalu w 1934 r.
VI.Losy odrębnej własności lokali w latach 1945-1964
VII.Własność lokali pod rządami Kodeksu cywilnego
VIII.Odrębna własność lokalu w początkach gospodarki rynkowej
§ 31.Odrębna własność lokali we współczesnym prawie polskim
I.Ustawa o własności lokali z 1994 r.
II.Definicja lokalu
III.Udział w nieruchomości wspólnej
IV.Miejsca garażowe (postojowe)
V.Balkony i loggie
VI.Podział lokali na mieszkalne i te o innym przeznaczeniu
VII.Samodzielność lokalu
VIII.Status prawny lokali niewyodrębnionych
IX.Powstanie odrębnej własności lokalu
1.Zagadnienia ogólne
2.Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu
3.Jednostronna czynność prawna właściciela nieruchomości
4.Umowa o wybudowanie lokalu
5.Powstanie odrębnej własności lokalu ex legę
X.Wspólnota mieszkaniowa
XI.Ustanie odrębnej własności lokali
§ 32.Obrót lokalami mieszkalnymi i lokalami o innym przeznaczeniu
I.Specyfika obrotu nieruchomościami lokalowymi
II.Rozporządzenie prawem do lokalu przed wpisem jego własności do księgi wieczystej
Rozdział 10. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
§ 33.Geneza i ewolucja spółdzielczych praw do lokali w prawie polskim
I.Lokale spółdzielcze w okresie międzywojennym
II.Spółdzielczość mieszkaniowa po II wojnie światowej
III.Spółdzielczość mieszkaniowa po 1982 r.
IV.Nowe oblicze spółdzielczości mieszkaniowej po 2000 r.
§ 34.Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
§ 35.Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
§ 36.Ekspektatywa odrębnej własności lokalu w budynkach spółdzielni mieszkaniowych
§ 37.Asymetryczna konwergencja praw do lokali
§ 38.Obrót spółdzielczymi własnościowymi prawami do lokali
Rozdział 11. Użytkowanie wieczyste
§ 39.Prawo zabudowy jako antenat użytkowania wieczystego
§ 40.Przedmiot, podmioty i treść użytkowania wieczystego
§ 41.Opłaty za użytkowanie wieczyste
§ 42.Wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego
§ 43.Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność
§ 44.Specyfika obrotu użytkowaniem wieczystym
§ 45.Obrót użytkowaniem wieczystym przed jego wpisem w księdze wieczystej
Rozdział 12. Obciążanie nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi
§ 46.Katalog ograniczonych praw rzeczowych
§ 47.Użytkowanie
I.Przedmiot i treść użytkowania
II.Obowiązki stron
III.Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
IV.Użytkowanie nieruchomości na zasadzie timesharingu
§ 48.Służebności
I.Pojęcie i rodzaje służebności
II.Służebność gruntowa
III.Służebność osobista
IV.Służebność przesyłu
§ 49.Hipoteka
I.Wiadomości ogólne
II.Hipoteka umowna
III.Hipoteka łączna
IV.Hipoteka przymusowa
V.Hipoteka ustawowa
VI.Skutki zniesienia podziału hipoteki na zwykłą i kaucyjną
VII.Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym
VIII.Wygaśnięcie hipoteki
IX.Hipoteka zabezpieczająca odwrócony kredyt hipoteczny (uwagi de lege ferenda)
Rozdział 13. Umowy zobowiązujące i rozporządzające
§ 50.Prawa obligacyjne i rzeczowe związane ze stosunkami między ludźmi
§ 51.Prawa skuteczne bezwzględnie (erga omnes) i względnie (interpartes). Rozszerzona
skuteczność niektórych praw obligacyjnych
§ 52.Skutki prawne umów zobowiązujących i rozporządzających
§ 53.Umowa warunkowa a umowa przedwstępna
§ 54.Kauzalność materialna i formalna
Rozdział 14. Akt notarialny jako szczególna forma czynności prawnej
§ 55.Geneza aktu notarialnego i jego rola w obrocie nieruchomościami
I.Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach byłego zaboru austriackiego
II.Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach byłego zaboru pruskiego
III.Przenoszenie własności nieruchomości na Kresach Wschodnich
IV.Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach byłego Królestwa Kongresowego
§ 56.Akt notarialny we współczesnym prawie polskim
§ 57.Tryb sporządzania aktu notarialnego
§ 58.Elementy aktu notarialnego
§ 59.Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny
Rozdział 15. Dokumentowanie tytułu własności nieruchomości
§ 60.Odpisy z ksiąg wieczystych
§ 61.Zaświadczenia ze zbiorów dokumentów
§ 62.Wypisy aktów notarialnych
§ 63.Zaświadczenia wydawane przez spółdzielnie mieszkaniowe
§ 64.Akty własności ziemi
§ 65.Inne dokumenty potwierdzające prawo własności
Rozdział 16. Rodzaje umów w obrocie nieruchomościami
§ 66.Umowa sprzedaży nieruchomości
§ 67.Umowa zamiany nieruchomości
§ 68.Umowa darowizny nieruchomości
§ 69.Umowa o dożywocie
§ 70.Umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości
§ 71.Umowa o dział spadku obejmującego nieruchomość
§ 72.Powiernicze (fiducjarne) nabycie nieruchomości
§ 73.Przeniesienie własności nieruchomości na zabezpieczenie
§ 74.Wniesienie nieruchomości jako aportu do spółki
I.Zdolność aportowa
II.Nieruchomość jako aport do spółki cywilnej
III.Nieruchomość jako aport do spółki osobowej
IV.Nieruchomość jako aport do spółki kapitałowej
§ 75.Przeniesienie własności gospodarstwa rolnego w celu wykonania umowy z następcą
§ 76.Przekazanie gospodarstwa rolnego w celu uzyskania renty strukturalnej
§ 77.Umowa przekazania zbędnej nieruchomości w trybie przepisów Kodeksu cywilnego
§ 78.Oddawanie nieruchomości w trwały zarząd
Rozdział 17. Umowa przedwstępna w obrocie nieruchomościami
§ 79.Treść umowy przedwstępnej
§ 80.Zadatek i zaliczka
§ 81.Forma umowy przedwstępnej
Rozdział 18. Nowa umowa deweloperska
§ 82.Wiadomości podstawowe
§ 83.Środki ochrony nabywców lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych
§ 84.Obowiązki dewelopera przed zawarciem umowy deweloperskiej
§ 85.Forma i treść i umowy deweloperskiej
§ 86.Odstąpienie od umowy deweloperskiej
Rozdział 19. Prawo pierwokupu, odkupu, wykupu, pierwszeństwa nabycia oraz
nabycia za zapłatą równowartości pieniężnej
§ 87.Prawo pierwokupu nieruchomości
I.Pojęcie i charakter prawa pierwokupu nieruchomości
II.Skutki naruszenia przepisów o pierwokupie
III.Pierwokup na rzecz współwłaścicieli nieruchomości rolnej prowadzących
gospodarstwo rolne na wspólnym gruncie wynikający z Kodeksu cywilnego
IV.Pierwokup na rzecz współuprawnionych do spółdzielczego własnościowego prawa do
lokalu wynikający z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
V.Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o gospodarce nieruchomościami
VI.Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o lasach.
VII.Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych
ogrodach działkowych
VIII.Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych
IX.Pierwokup na rzecz jednostki samorządu terytorialnego wynikający z ustawy o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji
X.Pierwokup na rzecz Skarbu Państwa wynikający z ustawy o samorządzie województwa
XI.Pierwokup na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych wynikający z ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego
XII.Pierwokup na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych wynikający z ustawy o
gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
XIII.Pierwokup na rzecz Lasów Państwowych wynikający z ustawy o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
XIV.Pierwokup na rzecz zarządzającego wynikający z ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych
XV.Pierwokup na rzecz podmiotów uprawnionych według ustawy o portach i przystaniach
morskich
XVI.Pierwokup na rzecz parku narodowego
XVII.Pierwokup wynikający z ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w
Rzeczypospolitej Polskiej
§ 88.Prawo odkupu nieruchomości
§ 89.Prawo wykupu nieruchomości
§ 90.Prawo pierwszeństwa nabycia nieruchomości
§ 91.Prawo nabycia nieruchomości rolnej za zapłatą równowartości pieniężnej
Rozdział 20. Pełnomocnictwo i zgoda małżonka przy czynnościach prawnych
dotyczących nieruchomości
§ 92.Pełnomocnictwo
§ 93.Zgoda małżonka
Rozdział 21. Księgi wieczyste i sposób ich prowadzenia
§ 94.Geneza instytucji księgi wieczystej
§ 95.Cel i ustrój ksiąg wieczystych
§ 96.Postępowanie wieczystoksięgowe
§ 97.Prawa jawne z księgi wieczystej
Rozdział 22. Ewidencja gruntów i budynków oraz kataster nieruchomości
Rozdział 23. Grunty warszawskie
§ 98.Cel wprowadzenia dekretu warszawskiego
§ 99.Istota regulacji dekretowej i jej skutki prawne
§ 100.Sytuacja byłych właścicieli i ich następców prawnych
Rozdział 24. Wspólnoty gruntowe
§ 101.Geneza wspólnot gruntowych
§ 102.Wspólnoty gruntowe we współczesnym prawie polskim
§ 103.Sprawowanie zarządu nad wspólnotą gruntową
§ 104.Rozporządzanie wspólnotami gruntowymi
Rozdział 25. Kształtowanie ustroju rolnego
Rozdział 26. Ochrona gruntów rolnych i leśnych
§ 105.Wiadomości ogólne
§ 106.Reglamentowanie zmian przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych
§ 107.Wyłączanie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej
§ 108.Zapobieganie degradacji gruntów
§ 109.Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów
Rozdział 27. Prawo sąsiedzkie
§ 110.Pojęcie prawa sąsiedzkiego
§ 111.Immisje i ich rodzaje
§ 112.Granice pomiędzy gruntami
§ 113.Przerastające gałęzie i korzenie
§ 114.Przekroczenie granic przy budowie
§ 115.Droga konieczna
Rozdział 28. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców
§ 116.Rys historyczny
§ 117.Regulacje współczesne
Rozdział 29. Rodzinne ogrody działkowe
Rozdział 30. Prawo do grobu
Rozdział 31. Zbywanie nieruchomości skarbowych i samorządowych
§ 118.Wiadomości wstępne
§ 119.Zasoby nieruchomości
§ 120.Sprzedaż nieruchomości w drodze przetargu i w drodze bezprzetargowej
§ 121.Udzielenie bonifikaty
Rozdział 32. Wywłaszczanie nieruchomości
§ 122.Uwagi ogólne
§ 123.Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości
§ 124.Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
Rozdział 33. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
§ 125.Wiadomości ogólne
§ 126.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
§ 127.Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
§ 128.Przypadki braku planu miejscowego
I.Decyzja o warunkach zabudowy
II.Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego
§ 129.Odszkodowanie dla właściciela lub użytkownika wieczystego
§ 130.Renta planistyczna
Rozdział 34. Pośrednicy w obrocie nieruchomościami
§ 131.Pojęcie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
§ 132.Umowa pośrednictwa
§ 133.Prawa i obowiązki pośrednika w obrocie nieruchomościami
§ 134.Tryb nadawania licencji zawodowej pośrednika w obrocie nieruchomościami
§ 135.Pozbawienie pośrednika uprawnień zawodowych
Rozdział 35. Rzeczoznawcy majątkowi
§ 136.Cele wyceny nieruchomości przez rzeczoznawców majątkowych
§ 137.Rodzaje wartości nieruchomości oraz sposoby jej określania
§ 138.Sposób wykonywania czynności zawodowych przez rzeczoznawców majątkowych
§ 139.Tryb nadawania uprawnień zawodowych rzeczoznawcy majątkowego
§ 140.Pozbawienie rzeczoznawcy uprawnień zawodowych
Rozdział 36. Zarządcy nieruchomości
§ 141.Pojęcie zarządzania nieruchomościami
§ 142.Umowa o zarządzanie nieruchomością
§ 143.Prawa i obowiązki zarządcy nieruchomości
§ 144.Tryb nadawania licencji zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami
§ 145.Pozbawienie zarządcy prawa wykonywania zawodu
Rozdział 37. Egzekucja z nieruchomości
§ 146.Cel egzekucji z nieruchomości
§ 147.Zasady prowadzenia egzekucji z nieruchomości
§ 148.Uproszczona egzekucja z nieruchomości
§ 149.Egzekucja z nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym w administracji
Rozdział 38. Notariusz i jego rola w obrocie nieruchomościami
§ 150.Pozycja ustrojowa notariatu
§ 151.Taksa notarialna, czyli wynagrodzenie notariusza
§ 152.Notariusz jako płatnik podatków
§ 153.Prawa i obowiązki notariusza
Indeks rzeczowy
515 stron, oprawa miękka
