Doświadczenia mieszkańców Japonii z ostatnich dwustu lat składają się na
fascynującą historię przemian epoki nowożytnej. Te dwa stulecia to czas niezwykłych
przemian w Japonii i na całym świecie. Amerykański historyk Andrew Gordon w swojej
klasycznej pracy przedstawia fascynującą historię tego kraju od roku 1800 - czasu
kryzysu politycznego i społecznego pod władzą Tokugawów - do współczesności w
powiązaniu z wydarzeniami w Europie i Ameryce.
Po upadku Tokugawów i modernizacji w XIX wieku
Japonia sprawnie przeszła od statusu półkolonii do pozycji mocarstwa. Autor analizuje
epokę imperialną ery Meiji, kończąc na niszczącym doświadczeniu drugiej wojny
światowej i jej następstwach. Przedstawia także powojenną historię Japonii i
problemy, które stoją obecnie przed jej społeczeństwem.
Mimo że głównym tematem książki są wspólne
doświadczenia Japonii i innych krajów, Gordon ukazuje także doświadczenia
wyróżniające Japonię. Pokazuje m.in. jak szczególne cechy stanu samurajów
wpłynęły na modernizację w drugiej połowie XIX wieku. Podkreśla charakterystyczną
dla nowożytnej historii Japonii potężną rolę państwa.
Spis ilustracji
Nota od tłumaczki
Przedmowa
Sprawy jedności i nowożytnego doświadczenia
Wprowadzenie. Trwale ślady dalszej przeszłości
Geografia i klimat
Instytucje życia politycznego
Wcześniejsze kontakty ze światem zewnętrznym
CZĘSC I
KRYZYS REŻIMU TOKUGAWÓW
Rozdział 1. Ustrój polityczny za Tokugawów
Zjednoczenie
Polityczne układy Tokugawów
Panowie feudalni (daimyo)
Instytucja cesarza
Samuraje
Chłopi i mieszczanie
Obrzeża kraju i społeczeństwa
Rozdział 2. Przemiany społeczne i ekonomiczne
Ożywienie gospodarcze w XVII wieku
Zagadki stagnacji i ożywienia
Rozdział 3. Świat intelektualny schyłku epoki Tokugawów
Ideologiczne podstawy siogunatu Tokugawów
Różnorodność i sprzeczności kultury
Reforma, krytyka i buntownicze idee
Rozdział 4. Obalenie Tokugawów
Zachodnie mocarstwa i nierównoprawne traktaty
Upadek władzy Tokugawów
Polityka terroru i kompromisu
Ruch na rzecz odnowy bakufu, bunt Satsumy i Choshu oraz
niepokoje wewnętrzne
CZĘŚĆ II
REWOLUCJA NOWOŻYTNA, 1868-1905
Rozdział 5. Rewolucja samurajów
Założenia rewolucji nacjonalistycznej
Zjednoczenie polityczne i biurokracja
centralna
Eliminacja systemu przywilejów stanowych
Armia z poboru
Obowiązkowa edukacja
Monarcha w centrum władzy
Budowa „bogatego kraju”
Postawy wobec świata
Rozdział 6. Uczestnictwo i protesty
Dyskurs polityczny i kontrowersje
Ruch na rzecz swobód i praw obywatelskich
Bunty samurajów, powstania chłopskie i nowe religie
Uczestnictwo kobiet w życiu publicznym
Rewizja traktatów i polityka wewnętrzna
Konstytucja Meiji
Rozdział 7. Przemiany społeczne, ekonomiczne i kulturowe
Właściciele ziemscy i dzierżawcy
Rewolucja przemysłowa
Siła robocza i warunki pracy
Rozwój powszechnej edukacji i szkolnictwa wyższego
Kultura i religia
Utwierdzenie japońskiej tożsamości
Rozdział 8. Imperium i porządek wewnętrzny
Droga do mocarstwowości
Konteksty imperium, kapitalizmu i budowy państwa
Burzliwy świat polityki parlamentarnej
Okres protestów ludowych
Pobudzanie nacjonalizmu
CZĘŚĆ III
IMPERIUM JAPONII. OD DOMINACJI DO RUINY
Rozdział 9. Gospodarka i społeczeństwo
Boom czasu wojny
Właściciele ziemscy, dzierżawcy i życie na wsi
Życie w miastach: klasa średnia i robotnicza
Przemiany społeczne i ich odbicie w kulturze
Rozdział 10. Demokracja i cesarstwo w okresie międzywojennym
Tworzenie rządów partyjnych
Struktura rządów parlamentarnych
Wyzwania ideologiczne
Strategie władzy w demokratycznym cesarstwie
Japonia, Azja i mocarstwa zachodnie
Rozdział 11. Wielki Kryzys i jego skutki
Kryzys ekonomiczny i społeczny
Przełamywanie impasu: nowe prądy w polityce zagranicznej
Droga do nowego porządku społecznego i ekonomicznego
Droga do nowego porządku politycznego
Rozdział 12. Japonia w czasach wojny
Eskalacja wojny w Chinach
W przeddzień Pearl Harbor
Wojna na Pacyfiku
Mobilizacja do wojny totalnej
Życie w warunkach wojennych
Zakończenie wojny
Obciążenia i dziedzictwo wojny
Rozdział 13. Japonia pod okupacją. Nowe początki i trwałe struktury
Znieść to, co jest nie do zniesienia
Amerykański program: demilitaryzacja i demokratyzacja
Reakcje Japończyków
Kurs zwrotny
Droga do odbudowy i niezależności: nowy „nierównoprawny
traktat”?
CZĘŚĆ IV
JAPONIA POWOJENNA I WSPÓŁCZESNA, LATA 1952-2000
Rozdział 14. Przemiany gospodarcze i społeczne
Powojenny „cud gospodarczy”
Wzorce wspólnoty, rodziny, szkoły i pracy, które przetrwały
wojnę
Wspólne doświadczenia i ujednolicanie stylów życia w czasach
powojennych
Stare różnice i nowe przetasowania
Polityka społeczna wobec stabilności i przemian
Wizje i obraz stabilności społecznej i przemian
Rozdział 15. Polityczne walki i kompromisy epoki przyspieszonego wzrostu
Walki polityczne
Polityka kompromisu
Powiązania globalne: kryzys naftowy i koniec epoki
przyspieszonego wzrostu
Rozdział 16. Globalne mocarstwo w spolaryzowanym świecie
Japonia w latach 80. XX wieku
Nowe role w świecie i nowe napięcia
Gospodarka: prosperity mimo kryzysu naftowego
Polityka: złote lata konserwatyzmu
Społeczeństwo i kultura w okresie prosperity lat 80.
Rozdział 17. Po okresie powojennym
Koniec ery Showa i nowe oblicze cesarza-symbolu
Koniec hegemonii Partii Liberalno-Demokratycznej
Balon gospodarczy pęka
Japońska choroba końca wieku?
Problemy na przyszłość
Aneks A. Premierzy Japonii w latach 1885-2001
Aneks B. Rozkład głosów i miejsc w parlamencie, wybory do izby niższej w latach
1945-2000
Przypisy
Wybrana bibliografia
Indeks osób
Indeks nazw geograficznych
496 stron, oprawa twarda
- 
-