Pierwszy polski podręcznik ekologii ewolucyjnej tłumaczący teoretyczne
koncepcje leżące u podstaw tej dziedziny wiedzy bez posługiwania się wyższą
matematyką i zwracający uwagę nie tylko na jej konsekwencje dla ekologii i biologii
ogólnej, ale także społeczeństwa człowieka.
Dlaczego ludzie starzeją się i umierają?
Dlaczego niektóre zwierzęta żyją krótko jak motyle a inne długo jak żółwie?
Dlaczego w przyrodzie utrzymuje się tendencja do współpracy z osobnikami spokrewnionymi
a nie z obcymi?
Dlaczego współpraca z osobnikami obcymi, nawet z innych gatunków jest niekiedy możliwa
a czasami zupełnie nieznana?
Dlaczego u wielu gatunków ptaków samce są kolorowe i głośne a samice szare i ciche?
Dlaczego pewne chorobotwórcze drobnoustroje stają się dla nas bardzo niebezpieczne?
Czy ewolucja wybiera zawsze rozwiązania optymalne?
Na przedstawione powyżej i podobne pytania znajdzie Czytelnik odpowiedź w tej książce,
która stanowi próbę zwięzłego przedstawienia obecnego stanu biologii ewolucyjnej w
relacji do ekologii. Obecnie przyjmuje się, że teoria doboru naturalnego jest teorią
tłumaczącą, w jaki sposób powstały i utrzymują się wszelkie właściwości roślin,
zwierząt i mikroorganizmów. Ekologia ewolucyjna prezentuje te tłumaczenia tak jak one
są akceptowane przez współczesną naukę.
Z tej książki mogą korzystać nie tylko studenci, ale także inni Czytelnicy
szukający odpowiedzi na intrygujące pytania o funkcjonowanie organizmów w ich
środowisku.
Spis treści:
Przedmowa
1.Wprowadzenie
1.1.Biologia ewolucyjna, ekologia i etologia do połowy XX wieku
1.2.Przełom lat sześćdziesiątych XX wieku
1.3.Ekologia i biologia ewolucyjna jako nauki empiryczne
1.4.Nauka jako działalność społeczna
1.5.Kilka uwag o ochronie przyrody
2.Podstawowe pojęcia
2.1.Dostosowanie, czyli fitness
2.2.Dobór naturalny
2.3.Przystosowanie, czyli adaptacja
2.4.Mechanizm i funkcja. Czynniki bezpośrednie i ultymatywne
2.5.Plastyczność fenotypowa i norma reakcji
2.6.Medycyna darwinowska
3.Optymalizacja ewolucyjna
3.1.Wrony i ślimaki
3.2.Optymalizacja czasu trwania kopulacji muchy gnojnej Scatophaga stercoraria
3.3.Zastosowanie reguły o wartosrci skrajnej przy badaniu żerowania zwierząt
3.4.Zmienność jako sposób optymalizacji
4.Dobór krewniaczy
4.1.Wstęp
4.2.Wyprowadzenie nierówności Hamiltona dla pełnego rodzeństwa
4.3.Altruizm a egoizm
4.4.Współczynnik pokrewieństwa
4.5.Rozpoznawanie pokrewieństwa
4.6.Dane empiryczne o efektach doboru krewniaczego
4.7.Ekologiczne konsekwencje doboru krewniaczego
4.8.Koncepcja samolubnego genu a sprawa poziomu doboru
5.Strategia ewolucyjnie stabilna
5.1.Prosty model: agresor i ustępujący
5.2.Strategia legalisty
5.3.Model asymetrycznego konfliktu miedzy dwoma osobnikami
5.4.Osobnik naprzeciw populacji: ewolucyjnie stabilny stosunek liczbowy płci
5.5.Ewolucyjna stabilność a optymalizacja: rywalizacja roślin o wodę
5.6.Dygresja socjologiczno-polityczna
6.Altruizm i współpraca bez spokrewnienia
6.1.Dylemat więźnia i odwzajemnienie
6.2.Strategia wet za wet
6.3.Dane empiryczne
6.4.Trudności teoretyczne altruizmu odwzajemnionego
6.5.Współpraca tworzących się losowo małych grup
6.6.Uwaga ogólna o altruizmie i współpracy
6.7.Tragedia wspólnot (tragedy ofthe commons)
7.Płciowość i dobór płciowy
7.1.Przystosowawcze znaczenie płciowości
7.2.Hipoteza Czerwonej Królowej i znaczenie pasożytnictwa
7.3.Definicja i klasyfikacja doboru płciowego
7.4.Przyczyny i konsekwencje wybiórczości samic
8.Ewolucja strategii życiowych
8.1.Dobór typu R dobór typu K
8.2.Czas dojrzewania i wielkość ciała organizmów
8.3.Wartość reprodukcyjna i ewolucja menopauzy
8.4.Ultymatywne przyczyny starzenia się i umierania
8.5.Wielkość lęgu i poliowulacja
9.Indywidualna zmienność a dynamika liczebności populacji
9.1.Holizm i redukcjonizm w ekologii
9.2.Model dynamiki liczebności oparty na fenotypowej zmienności osobników
9.3.Dane empiryczne odpowiadające modelom teoretycznym
9.4.Zmienność między osobnikami, jej przyczyny i charakterystyka
9.5.Zmienność fenotypowa, heterogeniczność przestrzenna i samoregulacja zagęszczenia
populacji
10.Populacja w przestrzeni
10.1.Idealnie swobodne rozmieszczenie a rozmieszczenie despotyczne
10.2.Izodary
10.3.Koncepcja źródła i ujścia (source and sink) w ekologii populacyjncj
11.Metapopulacje, biogeografia wysp i teoria doboru grupowego
11.1.Wprowadzenie: model podstawowy
11.2.Modyfikacje modelu metapopulacji: wyspy z lądem stałym
11.3.Dobór grupowy
12. Metapopulacje: dalsze zastosowania
12.1.Ewolucja zjadliwości (wirulencji) pasożytów
12.2.Dygresja socjologiczna
12.3.Modele symulacyjne i przewidywania dynamiki metapopuku
12.4.Metapopulacje w ochronie przyrody
Dodatek 1.Frekwencje genotypów i genów, reguła Hardy ego i Weinberga
Dodatek 2.Dobór jako zmiana częstości genów i zmiana rozkładów cech ilościowych
Dodatek 3.Dryf genetyczny
D3.1.Jedna bardzo mała populacja
D3.2.Duża populacja rozbita na bardzo wicie małych populacji
D3.3.Efektywna wielkośc populacji
D3.4.Konsekwencje dryfu genetycznego
D3.5.Działanie dryfu na mutacje neutralne
D3.6 Współdziałanie dryfu z innymi procesami określającymi czestość genów
Dodatek 4. Stabilność populacji z nie zachodzącymi na siebie pokoleniami
Piśmiennictwo
Słownik terminów nie wyjaśnionych w tekście i nie umieszczonych w skorowidzu
Skorowidz
228 stron, A5, oprawa miękka
- 
-