Dyrektywy wykładni prawa karnego materialnego w judykaturze Sądu Najwyższego
Prezentowana monografia dotyczy problematyki interpretacji prawa karnego materialnego.
Autor za najbardziej przydatną do tego celu uznał derywacyjną koncepcję
wykładni przewidującą przeprowadzenie procesu interpretacji każdego przepisu przez
wszystkie typy dyrektyw. Dostrzec można także wyraźną tendencję w kierunku jej
uwzględniania w judykaturze Sądu Najwyższego.
Praca oparta jest na bogatym materiale empirycznym obejmującym uchwały i orzeczenia
Sądu Najwyższego z zakresu prawa karnego materialnego wydane na gruncie Kodeksu karnego
z 1997 r. Przedstawia ona dyrektywy wykładni wykorzystane przez Sąd Najwyższy
przy rozstrzyganiu poszczególnych przypadków interpretacyjnych oraz wskazuje na
częste stosowanie modelu wykładni opartego na odrzuceniu zasad clara non sunt
interpretanda i prymatu wykładni językowej rozumianej jako pierwszeństwo wyboru
językowego znaczenia. Opracowanie niniejsze obejmuje także teoretycznoprawną
charakterystykę dyrektyw i koncepcji wykładni oraz porusza istotne z punktu widzenia
interpretacji przepisów prawa karnego problemy, jak granice wykładni, wykładnia na
korzyść oskarżonego i zagadnienie nieświadomości wykładni ujmowanej w kategoriach
błędu co do prawa.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
Wykaz orzeczeń Sądu Najwyższego
Wprowadzenie
Rozdział I. Dyrektywy i koncepcje wykładni prawa karnego
§ 1. Dyrektywy wykładni i ich rodzaje
I. Pojęcie dyrektyw wykładni
II. Dyrektywy językowe semantyczne wykładni
III. Dyrektywy językowe systematyczne wykładni
IV. Dyrektywy systemowe sensu largo wykładni
V. Dyrektywy funkcjonalne sensu largo wykładni
VI. Dyrektywy historyczne wykładni
§ 2. Koncepcja klaryfikacyjna wykładni
§ 3. Koncepcja derywacyjna wykładni
Rozdział II. Dyrektywy wykładni w praktyce interpretacyjnej Sądu Najwyższego w
sprawach karnych
§ 1. Dyrektywy językowe semantyczne wykładni
I. Dyrektywa języka prawnego i prawniczego
II. Dyrektywa języka specjalnego nieprawniczego
III. Dyrektywa języka powszechnego
IV. Dyrektywa legę non distinguente
§ 2. Dyrektywy językowe systematyczne wykładni
I. Dyrektywa uwzględniania kontekstu
II. Dyrektywa zakazu wykładni homonimicznej
III. Dyrektywa zakazu wykładni synonimicznej
IV. Dyrektywa zakazu wykładni per non est
V. Dyrektywa uwzględniania systematyki aktu
prawnego (a rubried)
§ 3. Dyrektywy systemowe sensu largo wykładni
I. Dyrektywy wykładni w zgodzie z prawem międzynarodowym i unijnym
II. Dyrektywa zachowania spójności systemowej
III. Dyrektywa zachowania zupełności systemu
IV. Dyrektywa interpretacji zgodnie z zasadami prawa
§ 4. Dyrektywy funkcjonalne sensu largo wykładni
I. Dyrektywa uwzględniania konsekwencji regulacji normatywnej
II. Dyrektywa celowościowa wykładni
III. Dyrektywa aksjologiczna sensu stricto wykładni
§ 5. Dyrektywy historyczne wykładni
I. Dyrektywa ewolucyjna wykładni w wersji językowej
II. Dyrektywa ewolucyjna wykładni w wersji pozajęzykowej
Rozdział III. Model holistyczny wykładni prawa karnego w judykaturze Sądu
Najwyższego
§ 1. Wspieranie dyrektyw językowych przez dyrektywy pozajęzykowe
§ 2. Wspieranie dyrektyw systemowych przez dyrektywy pozajęzykowe
§ 3. Rozstrzyganie konfliktów hipotez interpretacyjnych
§ 4. Niezastosowanie modelu holistycznego wykładni i jego konsekwencje interpretacyjne
Rozdział IV. Problemy wykładni prawa karnego na tle judykatury Sądu
Najwyższego
§ 1. Granice wykładni
§ 2. Wykładnia na korzyść oskarżonego
§ 3. Problem wykładni kreatywnej
§ 4. Rola wykładni doktrynalnej
§ 5. Nieświadomość wykładni jako błąd co do prawa
Zakończenie
§ 1. Podsumowanie
§ 2. Wnioski
Indeks rzeczowy
336 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
